Lúc ấy, hướng dẫn về cách điều trị cho căn bệnh rất lẻ tẻ, các nghiên cứu y khoa được thực hiện vội vàng. Bác sĩ đôi khi không thể tin tưởng hoàn toàn vào những gì được công bố.
"Tôi đã cảm thấy bất lực. Tôi đứng trước bệnh nhân, chứng kiến họ thở chật vật. Tôi đã tự hỏi mình nên làm gì cứu chữa cho họ đây?", Patel nói.
Dù lời giải đáp cho câu hỏi này vẫn chưa rõ ràng, rất nhiều điều đã thay đổi sau 6 tháng các bác sĩ vật lộn với loại virus hoàn toàn mới này.
Nhiều bác sĩ trên khắp thế giới, từ New Orleans, London đến Dubai cho biết họ cảm thấy đã được chuẩn bị kỹ lưỡng hơn trong trường hợp bệnh dịch hồi sinh vào mùa thu. Họ cho rằng đã có đủ hiểu biết về Covid-19 để giải quyết các vấn đề chính cho bệnh nhân.
"Chúng tôi ở tình thế tốt hơn nếu thật sự có làn sóng thứ hai, bởi đã học hỏi được nhiều điều", bác sĩ Patel cho biết.
Dù số ca mắc Covid-19 gia tăng, phần vì công tác xét nghiệm rộng rãi, lượng người chết đang giảm. Tháng 6, trung bình có 4.599 ca tử vong mỗi ngày do Covid-19, giảm 6.375 ca so với tháng 4, theo dữ liệu của Reuters.
Nhân viên y tế điều trị cho người nhiễm nCoV tại bệnh viện Circolo ở Varese, Italy, ngày 9/4. Ảnh: Reuters
Trung tâm Y tế Northwell Health của New York báo cáo tỷ lệ tử vong thấp hơn do kết hợp điều trị trước đó và công tác quản lý bệnh nhân.
"Tôi nghĩ mọi người đều đã nhìn thấy điều này. Bệnh nhân đến viện sớm hơn, bác sĩ cũng sử dụng thuốc loãng máu một cách hiệu quả, cộng thêm nhiều yếu tố khác nữa", Tiến sĩ Thomas McGinn, giám đốc Viện Nghiên cứu Y khoa Feinstein, trực thuộc Northwell, cho biết.
Ngay cả các vấn đề phức tạp như tổ chức lại không gian bệnh viện để phù hợp với lượng người bệnh tăng cao hay đảm bảo đủ thiết bị bảo hộ cho nhân viên y tế cũng trở nên trơn tru. Bác sĩ Andra Blomkalns, trưởng khoa cấp cứu tại Trung tâm Chăm sóc Sức khoẻ Stanford, cho biết tình trạng hỗn loạn không còn nữa.
"Chúng tôi có cả một đội ngũ, chỉ để tìm kiếm đồ bảo hộ", ông nói.
Vừa học vừa làm
Trong lĩnh vực y tế, các nghiên cứu liên quan đến Covid-19 phát triển với tiến độ chóng mặt.
Tại Brazil, Bệnh viện Israelita Albert Einstein, một trong những hệ thống tư nhân hàng đầu đất nước, đã cập nhật hướng dẫn nội bộ về điều trị người nhiễm nCoV khoảng 50 lần kể từ khi dịch bệnh khởi phát. Chỉ trong ba tháng, số lượng lớn công trình khoa học được xuất bản.
Trong khi đó, ở Trung tâm Chăm sóc Sức khoẻ Stanford, những hướng dẫn như vậy thay đổi từng ngày. Theo bác sĩ Blomkalns, ban đầu, cơ sở này chữa bệnh bằng cách "chắp vá" khuyến nghị từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC). Sau đó, họ tự sửa đổi chúng vì tình trạng thiếu hụt tài nguyên, cuối cùng bổ sung các biện pháp mà CDC không tính đến.
Song Covid-19 vẫn khiến bác sĩ chật vật theo nhiều cách. Hầu hết người mắc chỉ trải qua các triệu chứng như cúm nhẹ, số khác bị viêm phổi nặng, đột quỵ hoặc các bệnh về thần kinh. Tiến bộ lớn nhất từ trước đến nay là hiểu được virus có thể khiến bệnh nhân phát triển chứng đông máu. Gần đây nhất, giới chuyên gia còn phát hiện phản ứng của từng nhóm máu đối với mầm bệnh.
Bệnh nhân thở máy tại bệnh viện Germans Trias i Pujol được đặt nằm sấp để giảm áp lực lên phổi. Ảnh: AP
"Chúng tôi có những giao thức cụ thể, chẳng hạn khi nào bắt đầu sử dụng thuốc tan máu. Điều này khác với phương pháp dành cho những bệnh nhân ICU điển hình", Bác sĩ Jeremy Falk, chuyên gia chăm sóc tích cực, Trung tâm Y tế Cedars-Sinai ở Los Angeles, chia sẻ.
Nhiều bệnh viện khác thành công với cách điều trị đơn giản, như lật úp bệnh nhân để giảm áp lực lên phổi, rút ngắn thời gian thở máy.
Bác sĩ cho biết họ tự tin hơn trong việc chăm sóc người nhiễm nCoV, so với những tuần đầu hỗn loạn của đại dịch, khi phải mù mờ bước đi bằng bản năng.
Tận dụng những gì sẵn có
Khi chưa có phương pháp chính thức điều trị Covid-19, bác sĩ ứng biến bằng cách sử dụng cả các loại thuốc cũ, vốn dành cho các bệnh khác. Chỉ trong ba tháng, bệnh nhân được ghi danh vào hàng trăm chương trình thử nghiệm lâm sàng.
Nhiều đơn vị báo cáo hiệu quả từ liệu pháp huyết tương. Những người sống sót sau khi mắc Covid-19 thường sở hữu kháng thể chống lại virus. Thành phần máu này được gọi là huyết tương dưỡng. Bác sĩ đã thu thập chúng để truyền cho bệnh nhân mới.
Kết quả, người nhiễm nCoV nặng khỏi bệnh nhanh hơn, thời gian thở oxy được rút ngắn. Tuy nhiên giới chuyên gia vẫn đang chờ đợi một thử nghiệm nghiêm ngặt hơn để đưa ra câu trả lời cuối cùng.
Trong khi đó, các cơ sở khác đánh giá loại thuốc rẻ tiền, thuộc nhóm nhóm steroid là dexamethasone có thể cứu chữa các trường hợp Covid-19 nghiêm trọng. Trên thực tế, nhiều bệnh nhân sau khi nhiễm virus trải qua hiện tượng giải phóng cytokine do hệ miễn dịch phản ứng thái quá với mầm bệnh. Nghiên cứu thực hiện tại Anh cho thấy dexamethasone giảm một phần ba tỷ lệ tử vong ở các trường hợp nguy kịch nhất.
Một số quốc gia như Bahrain và Ả Rập sử dụng tổ hợp thuốc HIV lopinavir và ritonavir, báo cáo hiệu quả nhất định. Song thử nghiệm lâm sàng ở Mỹ không cho thấy nhiều lợi ích.
Hỗ trợ tốt hơn
Sau thời gian chiến đấu một cách tuyệt vọng với Covid-19, giờ đây, bác sĩ nhận được sự hỗ trợ lớn hơn từ chính phủ và cả các hãng dược.
Tháng 5, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt remdesivir, loại thuốc kháng nCoV phát triển bởi Gilead Science. Tuy nhiên, nguồn cung ban đầu bị hạn chế.
Lô thuốc Remdesivir được phân phối cho các bệnh viện Ả Rập, ngày 25/6. Ảnh: Reuters
Bác sĩ Andrew Staricco, giám đốc y tế tại McLaren Health Care, nhớ lại tình trạng khẩn cấp lúc bấy giờ. Ông nhận email từ giới chức Michigan ngày 9/5, một tuần sau khi thuốc được chấp thuận. Cơ quan y tế cho biết họ có một lô hàng nhỏ từ chính phủ liên bang và đã lên kế hoạch phân phối cho các bệnh viện địa phương. Ông Staricco hồi đáp bệnh viện của mình có khoảng 18 ca nguy kịch, song số thuốc chỉ đủ dùng cho 4 người.
Chính quyền bang sau đó đã chi viện bổ sung lượng remdesivir cần thiết. Chuyến hàng chuyển đến vào lúc một giờ đêm.
Hôm 22/6, Gilead thông báo mục tiêu sản xuất thêm hai triệu liều remdesivir trong năm nay, song không bình luận về cách phân phối.
Dù nhiều thông tin về Covid-19 chưa sáng tỏ, bác sĩ có đủ lý do tin rằng họ đã chuẩn bị sẵn sàng cho đợt bùng phát tiếp theo. Chìa khoá là làm việc theo nhóm. Các nhân viên y tế toàn cầu đề cập đến mạng lưới chia sẻ thông tin không chính thức của riêng họ.
Tại Italy, một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất, Tiến sĩ Lorenzo Dagna, viện Khoa học IRCCS San Raffaele, đã điều hành buổi hội đàm với các tổ chức Mỹ để trao đổi kinh nghiệm điều trị cho bệnh nhân.
Bác sĩ Andrew Staricco cho biết chuỗi bệnh viện tại Michigan của ông đã áp dụng phương pháp sử dụng thuốc tan máu sau khi học hỏi từ các đồng nghiệp tại Trung tâm Y tế Detroit và Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt.
Thục Linh (Theo Reuters)