Theo một nghiên cứu về giáo dục ở Anh, ba việc cha mẹ nên làm là: Dành thời gian, quan tâm đến con; đọc sách cho con hàng ngày; cho con đi ngủ vào một giờ nhất định và ngủ đủ giấc.
Nghiên cứu này được thực hiện từ năm 1946 khi số lượng trẻ chết sớm tăng đột biến và là một trong những nghiên cứu lâu năm nhất về con người trên thế giới. Khoảng 14.000 bà mẹ cùng con đã tham gia.
Nhóm nghiên cứu chỉ ra nghèo đói là nguyên nhân cốt lõi ảnh hưởng đến cơ hội, tương lai của trẻ. Nhưng nếu thực hiện ba việc làm kể trên sẽ tăng cơ hội tích cực cho tương lai của trẻ, khiến nhân tố nghèo đói không còn đáng sợ nữa.
Việc dành thời gian và quan tâm đến trẻ sẽ khiến trẻ phát triển tốt về mặt cảm xúc. Chúng sẽ thấy an toàn, tự tin, tự chủ, không bị đơn độc trong các vấn đề của mình vì điểm tựa vững chắc cha mẹ mang lại. Hơn thế, kết nối giữa cha mẹ và con cái sẽ được củng cố, là một trong những yếu tố quan trọng giúp giáo dục trong gia đình có được thành công.
Đọc sách cho con thường xuyên, mỗi ngày củng cố đối thoại, giao tiếp, ảnh hưởng tích cực đến mối quan hệ cha mẹ, con cái. Đọc sách cũng là phương thức giúp con làm quen với thế giới, tiếp cận với tri thức, làm phong phú tâm hồn, trí tưởng tượng, chắp cánh ước mơ cho con, thúc đẩy sự phát triển tích cực về mặt ngôn ngữ của con. Thời gian bên nhau khi đọc sách tạo nên ký ức tốt đẹp, một điểm tựa tinh thần tích cực cho con sau này khi nhớ về tuổi thơ.
Vì trí não và cơ thể của trẻ phát triển khi ngủ nên việc đi ngủ vào một giờ nhất định giúp con có giấc ngủ ngon, sâu. Ngủ đủ giấc giúp thiết lập ổn định nhịp điệu sinh học trong cơ thể, giúp con được nghỉ ngơi thật tốt, là điều kiện quan trọng để trí não phát triển, cơ thể sản xuất ra hóc môn tăng trưởng chiều cao, giảm thiểu những nguy cơ trong rối loạn hành vi, ứng xử ở trẻ.
Ảnh: Shutterstock.
Theo Hiệp hội giấc ngủ Mỹ, trẻ ở mỗi lứa tuổi cần thời lượng ngủ khác nhau:
- 0-3 tháng tuổi: 14-17 tiếng.
- 4-11 tháng tuổi: 12-15 tiếng.
- 1-2 tuổi: 11-14 tiếng.
- 3-5 tuổi: 10-13 tiếng.
- 3-13 tuổi: 9-11 tiếng.
- Người lớn: 7-9 tiếng.
Để trẻ ngủ ngon và sâu thì trước khi đi ngủ 1-2 tiếng, cha mẹ không nên cho con xem tivi hay những chương trình gây cảm xúc mạnh. Cách tốt nhất là đọc truyện, kể, nói chuyện gì đó nhẹ nhàng mà trẻ thích, chơi những trò gì đó yên tĩnh để bộ não của trẻ dần về trạng thái nghỉ ngơi.
Những thói quen như đánh răng, mặc bộ quần áo ngủ thơm tho, thoải mái, có thú nhồi bông, gối ôm, đồ chơi yêu thích bên cạnh, phòng ốc thông thoáng và để tối (không dùng hoặc hạn chế đèn ngủ)... giúp trẻ có cảm giác an toàn và ngủ tốt.
Việc trẻ mơ ác mộng hay bóng đè nếu không xảy ra thường xuyên, lặp lại, gây sợ hãi bấn loạn thì không cần lo lắng. Khi đau ốm, tinh thần ủ rũ bất an, có chuyện buồn, trẻ có thể mơ ác mộng.
Ngoài ra trong khoảng 3-5 tuổi, giai đoạn trí não non nớt của trẻ đang ở giai đoạn phát triển với cường độ cao, việc tiếp nhận và xử lý thông tin diễn ra ở mức độ nhiều hơn bình thường thì ngủ mơ là một kiểu xử lý thông tin của não bộ. Vì mỗi đứa trẻ có độ nhạy cảm, sức chịu đựng khác nhau nên việc ngủ mơ cũng khác nhau về cấp độ.
Thạc sĩ sư phạm giáo dục Thái Hà Vũ
Từ Frankfurt am Main, Đức