Trao đổi VnExpress, bác sĩ của Bệnh viện Nhân dân 115, ngày 29/3, cho biết hai bệnh nhân nữ 43 tuổi và 22 tuổi, mỗi người được thay huyết tương ba lần. Hiện, cả hai có biểu hiện gọi biết, thực hiện làm theo y lệnh, thở máy, không rối loạn huyết động, mở hé mắt.
"Đây là hai trường hợp nhập viện sau, đã hết thuốc giải độc nên được áp dụng thay huyết tương, lọc bỏ chất độc, cũng như nhiều biện pháp hỗ trợ khác", bác sĩ nói. Hiện, các bác sĩ cố gắng giữ tính mạng bệnh nhân, chẳng hạn không thở được thì cho thở máy, viêm phổi thì cho dùng kháng sinh, vệ sinh, chăm sóc..., chờ ngày cơ thể tự hồi phục.
Hai bệnh nhân không có bảo hiểm y tế, hoàn cảnh khó khăn, chi phí mỗi lần thay huyết tương khoảng 25 triệu đồng. Ban giám đốc bệnh viện chỉ đạo y bác sĩ trước mắt nỗ lực cứu bệnh nhân, chi phí sẽ tính toán vận động sau.
Liên quan chùm ca nghi ngờ ngộ độc thực phẩm sau ăn bún riêu chay tại Bình Dương, ngành y tế ghi nhận một người tử vong, 5 người nguy kịch. Trong đó, hai người bệnh nhập viện trước là bệnh nhân nữ 53 tuổi, cấp cứu Bệnh viện Nhân dân 115 ngày 21/3 và bé gái 16 tuổi đến Bệnh viện Nhi đồng 2 ngày 22/3. Bệnh nhân 53 tuổi tình trạng rất nguy kịch, hôn mê sâu, liệt tứ chi, chân tay không cử động, không đáp ứng bất kể kích thích nào, trước đó ngưng tim một lần.
Hai lọ huyết huyết thanh kháng độc tố của vi khuẩn Clostridium Botulinum là Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) cuối cùng cả nước, được bác sĩ của Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, từ Hà Nội mang mang vào TP HCM, tối 25/3. Bệnh nhân 53 tuổi được truyền một lọ, bệnh nhi 16 tuổi được truyền 2/3 lọ. Sức khỏe cả hai cải thiện rõ rệt sau khi truyền.
Tối 25/3, Bệnh viện Nhân dân 115 tiếp nhận thêm ba bệnh nhân. Cả ba người này cùng biểu hiện tương tự các ca trước đó, gồm sụp mi, nuốt khó, suy hô hấp, nhược cơ, đều từng ăn đồ chay gồm bún riêu chay, có một hộp pate bị phồng nắp, vị chua tại Miếu Chiêu Liêu, tỉnh Bình Dương trưa 20/3.
1/3 lọ thuốc BAT còn lại được ưu tiên truyền cho trường hợp nặng nhất trong ba người, là nữ bệnh nhân 42 tuổi. "Còn bao nhiêu thuốc thì cố gắng tận dụng truyền bấy nhiêu cho bệnh nhân", bác sĩ nói.
Bác sĩ phân tích, vi khuẩn Clostridium Botulinum ngăn chặn dẫn truyền thần kinh cơ, làm cho bệnh nhân yếu cơ. Khi có thuốc kháng độc tố, sẽ giúp giải độc botulinum. Nguyên tắc truyền càng sớm càng tốt, khi độc tố chưa kịp phát tác nhiều trong cơ thể.
Với kỹ thuật thay huyết tương, máu người bệnh được rút ra khỏi cơ thể và sau đó sẽ được tách làm hai thành phần, gồm phần huyết tương và phần tế bào máu. Phần huyết tương chứa chất độc gây bệnh sẽ được thay mới, cùng với phần tế bào máu ban đầu, truyền trở lại cơ thể người bệnh. Trong nhiều loại bệnh, phương pháp này có hiệu quả khá tốt, giúp giảm tỷ lệ tử vong, giảm di chứng, rút ngắn thời gian điều trị.
"Thay huyết tương chỉ lấy chất độc trong máu bỏ đi, riêng chất độc đã gây ức chế dẫn truyền thần kinh thì phải đợi nó tự hồi phục", bác sĩ nói. Trong khi đó, thuốc giải độc tố tác động cả vào bên trong thần kinh, nên rất cần cho bệnh nhân ngộ độc botulinum.
Trường hợp bệnh nhi 16 tuổi điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 2, bác sĩ cho biết hiện em vẫn suy hô hấp, thở máy, đồng tử giãn, sức cơ yếu, chỉ cử động nhẹ đầu ngón tay. Cô bé là con gái của trường hợp đã tử vong và là cháu của nữ bệnh nhân 53 tuổi.
Theo các bác sĩ, bệnh nhân ngộ độc botulinum nặng thường phải thở máy trung bình hai tháng hoặc hơn, mất nhiều tháng để phục hồi và có thể gặp nhiều biến chứng. Nếu không điều trị kịp thời có thể tử vong, liệt không hồi phục.
Cơ quan chức năng tỉnh Bình Dương đang điều tra, truy nguồn gốc nguyên liệu chay gây ngộ độc. Hai người mua nguyên liệu cho bữa ăn, thì một đang nguy kịch, một đã tử vong nên không xác định được chính xác loại thực phẩm cũng như nơi mua.
Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm đang phối hợp cùng các chi cục thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, các phòng y tế, tiếp tục điều tra, lấy mẫu chả chay, loại bao gói kín và pate chay trên thị trường, các cơ sở sản xuất tại tỉnh, gửi xét nghiệm tìm vi khuẩn và độc tố của Clostridium botulinum.
Botulinum là loại độc tố thần kinh cực mạnh, sinh ra bởi vi khuẩn yếm khí - loại vi khuẩn ưa môi trường kín như thức ăn đóng hộp hoặc môi trường thực phẩm không đủ tiêu chuẩn kềm chế vi khuẩn phát triển, sinh độc tố.
Khi dùng thức ăn chứa độc tố botulinum, người bệnh xuất hiện các triệu chứng ngộ độc sau 12-36 giờ, thậm chí lâu hơn. Triệu chứng thường gặp là đau bụng, đau cơ, mệt mỏi, nhìn mờ hay nhìn đôi, khô miệng, nói khó, nuốt khó, sụp mi mắt, yếu cơ toàn thân. Cuối cùng, bệnh nhân khó thở, không thở được do liệt các cơ hô hấp. Các triệu chứng này xuất hiện chậm hay nhanh tùy thuộc vào lượng botulinum ăn phải.
Sở Y tế TP HCM yêu cầu người dân tạm ngưng sử dụng tất cả các sản phẩm có liên quan đến pate chay trong khi chờ xác định chính xác thông tin về bữa ăn và thực phẩm nói trên. Sở khuyến cáo những ai đã cùng ăn pate chay với các bệnh nhân trên, cần đến bệnh viện gần nhất để được theo dõi và điều trị.
Bác sĩ khuyến cáo, các loại thực phẩm đóng hộp, khi bị căng phồng, biến dạng thường có nguy cơ nhiễm độc tố, không nên sử dụng. Mọi người nên ăn chín uống sôi, sử dụng sản phẩm rõ nguồn gốc.
Cục An toàn Thực phẩm, Bộ Y tế, cuối tháng 8/2020 cảnh báo về pate Minh Chay vì gây ngộ độc cho nhiều người. Hàng chục bệnh nhân ngộ độc bolutinum do ăn pate này ở nhiều địa phương trên khắp cả nước. Nhà chức trách xác định hàng nghìn người đã mua sản phẩm này và thu hồi được gần 300 lọ.
Hơn 30 năm Việt Nam không ghi nhận ca ngộ độc botulinum nào, do đó không dự trữ huyết thanh cũng như thuốc giải độc. Khi ấy, các bệnh viện đề nghị Bộ Y tế nhập thuốc từ nước ngoài về điều trị.
Cuối tháng 8, WHO đã tài trợ toàn bộ chi phí và điều phối hai lọ thuốc giải độc botulinumtừ Thái Lan về Hà Nộiđể cứu hai vợ chồng ngộ độc botulinum điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai. Thuốc có giá 8.000 USD một lọ, hạn sử dụng hai năm. Một số bệnh nhân không dùng thuốc giải độc tố, được điều trị bằng phương pháp thay huyết tương, lọc máu, thở máy, tăng cường dinh dưỡng, bổ sung vitamin nhóm B, tập vật lý trị liệu, tiến độ hồi phục chậm.
Tháng 9/2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tài trợ khẩn cấp 10 liều thuốc kháng độc botulinum đưa từ Thụy Sĩ về Việt Nam để cứu người bị ngộ độc botulinum do ăn pate Minh Chay.
Trong đó, 8 lọ thuốc được dùng cứu các bệnh nhân ngộ độc sau khi ăn pate Minh Chay vào năm ngoái và hai lọ được dùng trong đợt này.