Sáng 8/5, TAND Cấp cao tại TP HCM mở lại phiên phúc thẩm, xét đơn kêu oan của Nguyễn Thái Luyện, 36 tuổi, Chủ tịch Công ty Cổ phần địa ốc Alibaba (địa ốc Alibaba) và vợ Võ Thị Thanh Mai (đang tại ngoại) về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Rửa tiền.
Tòa cũng xét kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của 13 bị cáo khác, trong đó có Nguyễn Thái Lĩnh và Nguyễn Thái Lực (em trai Luyện); kháng cáo xin xem xét lại tiền bồi thường của gần 100 bị hại.
Phiên xử do thẩm phán Võ Văn Khoa làm chủ tọa, dự kiến kéo dài đến 19/5. An ninh phiên tòa được siết chặt với hàng chục cảnh sát gồm nhiều lực lượng.
Bào chữa cho Luyện có 6 luật sư, song hai người xin vắng mặt. Một số bị cáo không có luật sư (khiến phiên xử mở hồi tháng 3 phải hoãn) đã được tòa cử người bào chữa chỉ định.
Tại phần thủ tục sáng nay, HĐXX cho biết vài ngày trước bị cáo Thanh Mai có đơn xin hoãn phiên tòa với lý do "đang nhập viện vì bị động thai, suy nhược cơ thể". Theo chủ tọa, vấn đề của Thanh Mai sẽ được xác minh sau, bị cáo vẫn có thể đến tòa vào những ngày sắp tới do phiên xử kéo dài, ngoài ra lời khai của bị cáo đã có trong hồ sơ. "Vì vậy, việc vắng mặt của bị cáo không ảnh hưởng đến quá trình xét xử", chủ tọa nói lý do không chấp nhận đơn xin hoãn xử của Thanh Mai.
Bị cáo Nguyễn Thái Luyện tại phiên tòa hôm nay. Ảnh: Hải Duyên
Theo bản án sơ thẩm, từ tháng 5/2016, Luyện thành lập Công ty địa ốc Alibaba với vốn điều lệ một tỷ đồng. Hai năm sau, công ty thay đổi vốn lên mức 1.600 tỷ đồng, song con số này chỉ tăng trên giấy tờ. Với vai trò Chủ tịch HĐQT tự vạch ra chiến lược kinh doanh bằng cách lập các dự án bất động sản "ma".
Luyện thành lập 22 pháp nhân, giao cho người thân và nhân viên đứng tên, trong đó sử dụng 12 công ty với tư cách là chủ đầu tư 58 dự án bất động sản không có thật tại Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Thuận; tự phân lô, tách thửa trái pháp luật; quảng cáo gian dối để bán cho hàng nghìn người.
Toàn bộ dự án được vẽ trái phép trên diện tích đất nông nghiệp đặc biệt lớn mà Công ty Alibaba chuyển nhượng cho khách hàng, không phải là đất thổ cư như nội dung thể hiện trong hợp đồng chuyển nhượng. Bằng các thủ đoạn này, Chủ tịch địa ốc Alibaba và đồng phạm là nhân viên dưới quyền đã chiếm đoạt gần 2.400 tỷ đồng của 4.560 khách hàng.
Bị cáo Thanh Mai trong lần ra tòa hồi tháng 3. Ảnh: Hải Duyên
Ngoài ra, sau khi biết chồng bị bắt, Mai chứng kiến việc cơ quan điều tra thu giữ toàn bộ tài sản của công ty, nhưng vẫn chỉ đạo Huỳnh Kim Thắng (nhân viên kế toán) chuyển 13 tỷ đồng có nguồn gốc bất hợp pháp vào tài khoản của mình. Mai sau đó chuyển cho Nguyễn Thái Lực nhờ rút ra đưa cho mình sử dụng vào mục đích cá nhân. Đến nay, bị cáo Mai cương quyết không khai về việc sử dụng số tiền cho các cá nhân nào khiến các cơ quan tố tụng không thể thu hồi.
Hồi tháng 12/2022, TAND TP HCM xử sơ thẩm, tuyên phạt Luyện mức án chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Mai lĩnh 20 năm tù về cùng tội danh, 12 năm tù về tội Rửa tiền, tổng hợp hình phạt là 30 năm tù (mức án cao nhất của hình phạt tù có thời hạn).
Nguyễn Thái Lực bị tuyên 27 năm tù; Nguyễn Thái Lĩnh 17 năm tù; các bị cáo khác nhận 10-19 năm tù. Riêng bị cáo Huỳnh Kim Thắng (đang được tại ngoại để chữa bệnh ung thư) bị phạt 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Về trách nhiệm dân sự, HĐXX buộc Luyện và Mai liên đới bồi thường toàn bộ số tiền chiếm đoạt của bị hại (được nêu chi tiết trong các phụ lục I, II của bản án) - tương đương 2.400 tỷ đồng.
Luyện và đồng phạm tại tòa hôm nay. Ảnh: Hải Duyên
Ngay sau đó Luyện và vợ đều kêu oan, cho rằng các dự án là có thật, không gian dối, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của khách hàng. Tất cả các thửa đất trong những dự án này đều có giấy chứng nhận quyền sử dụng, ghi rõ nguồn gốc đất... Công ty Alibaba mua đất nông nghiệp sau đó tách thửa, phân lô và được các cơ quan chức năng địa phương làm thủ tục tách thửa, trong đó có nhiều thửa đã là đất thổ cư.
Tòa cũng kiến nghị cơ quan điều tra các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu (có dự án "ma" của Nguyễn Thái Luyện) cần làm rõ vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc tách thửa, nếu có sai phạm xử lý theo quy định của pháp luật; kiến nghị Công an TP HCM tiếp tục làm rõ và thu hồi 9 tỷ đồng mà bị cáo Mai đã chuyển cho hai cá nhân vì đây là tiền phạm tội.
Hải Duyên