Hôm qua, 12 người thiệt mạng trong vụ tấn công vào tòa soạn tạp chí Charlie Hebdo ở Paris, Pháp. Giới chức Pháp đang truy lùng tung tích các nghi phạm, đồng thời tiến hành điều tra về chi tiết diễn biến cũng như động cơ gây án. Tuy nhiên, theo CNN, còn rất nhiều câu hỏi cần được giải đáp xoay quanh vụ khủng bố đẫm máu nhất tại Pháp hơn nửa thế kỷ qua.
Chi tiết vụ tấn công
Vị trí vụ tấn công tạp chí Charlie Hebdo. Đồ họa: BBC
Vào lúc 11h30 hôm qua (giờ địa phương), một chiếc ô tô chở các nghi phạm dừng lại trước cổng tòa soạn tạp chí trào phúng Charlie Hebdo, tọa lạc tại quận 11 của Paris, cống tố viên Francois Molins cho biết.
Hai người đàn ông trong trang phục màu đen, đeo mặt nạ, tay cầm súng tự động, bước ra khỏi xe. Sau khi hỏi về vị trí văn phòng tòa soạn, các nghi phạm đã nổ súng giết chết một nhân viên bảo trì.
Nhóm khủng bố nhanh chóng tìm đến phòng tin tức tòa soạn tạp chí Charlie Hebdo nằm tại tầng hai của tòa nhà, rồi nổ súng giết hại 9 người khác nữa. Vụ việc diễn ra vào cuộc họp buổi trưa của ban biên tập tòa báo. Trong số những người thiệt mạng có tổng biên tập Stephane Charbonnier. Sau khi rời tòa nhà, các tay súng đã giao đấu với cảnh sát, khiến hai sĩ quan cảnh sát thiệt mạng.
Một số chuyên gia cho rằng vụ tấn công được lên kế hoạch kỹ càng, cụ thể đến cả phương thức tẩu thoát. Ông Francois Heisbourg, nhà phân tích quốc phòng thuộc Quỹ nghiên cứu chiến lược Pháp, nhận định rằng vụ tấn công hôm qua có tính chất quân sự, gợi nhớ đến vụ đánh bom khủng bố tại Mumbai, Ấn Độ hồi tháng 7/2011, do nhóm vũ trang Indian Mudjahideen (IM) thực hiện.
Tuy nhiên, câu hỏi hiện nay cần được giải đáp là các nghi phạm hành động một mình hay nhận được sự hỗ trợ nào khác. Tổng thống Pháp Francois Hollande hôm qua tuyên bố rằng giới chức nước này sẽ làm mọi việc để bắt giữ các kẻ tấn công.
Chân dung các tay súng
Cherif Kouachi (trái) 32 tuổi và anh trai Said, 34 tuổi, hai nghi phạm vụ tấn công tạp chí Charlie Hebdo, vẫn đang lẩn trốn. Ảnh:BBC
Cảnh sát Pháp hôm nay công bố ảnh và phát lệnh truy nã với hai trong ba nghi phạm của vụ thảm sát, là Cherif Kouachi, 32 tuổi và anh trai Said, 34 tuổi. Theo AFP, một nghi phạm khác có tên là Hamyd Mourad, 18 tuổi, đã ra đầu thú vào lúc 23h hôm qua. Tuy nhiên, nghi phạm này nói hắn có bằng chứng ngoại phạm chứng minh bản thân vô tội. Cảnh sát đang điều tra thông tin này.
Trung tướng Mark Hertling, cựu chỉ huy quân đội Mỹ tại châu Âu, cho biết nhìn từ cách sử dụng súng của các nghi phạm, thì có vẻ như chúng được đào tạo rất bài bản và kế hoạch trốn thoát rất khác với các trường hợp tấn công đơn lẻ trước đây.
Câu hỏi được đặt ra là các tay súng này có nguồn gốc từ đâu, liệu đã từng được các nhóm khủng bố nào đào tạo hay không. Và việc hai nghi phạm vẫn đang nằm ngoài vòng pháp luật, dấy lên mối quan ngại về nguy cơ những cuộc tấn công khác.
Theo báo Liberation, anh em nhà Kouachi là trẻ mồ côi trong một gia đình di cư từ Algeria, lớn lên tại thành phố Rennes, miền tây nước Pháp. Cherif Kouachi từng là một người Hồi giáo bình thường, nhưng dần trở nên cực đoan sau sự can thiệp của phương Tây vào Iraq và vụ tra tấn tù nhân tại nhà tù Abu Ghraib, gần Baghdad.
Năm 2008, Cherif bị kết tội khủng bố vì có hành vi giúp đưa các tay súng sang chiến trường Iraq. AP dẫn lời một quan chức Pháp cho hay, hai anh em Kouachi có liên hệ với một mạng lưới khủng bố ở Yemen và quay trở lại Pháp từ Syria trong vòng 12 tháng qua.
Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ mối liên hệ giữa nghi phạm thứ ba, Hamyd Mourad, với anh em Kouachi. Mourad được cho là vừa tốt nghiệp trung học tại một trường cấp ba ở Charleville-Mezieres, ngoại ô thành phố Reims, miền đông bắc Pháp. Nhiều cảnh sát có vũ trang đã tới thành phố này, để tiến hành truy lùng những kẻ tình nghi.
Động cơ gây án
4 nhà biếm họa nổi tiếng của tờ báo, trong đó có tổng biên tập Stephane Charbonnier (giữa), 47 tuổi, nằm trong số 12 người thiệt mạng trong vụ tấn công. Ảnh: RT
Theo lời kể của nhân chứng, những kẻ tấn công vừa hét to câu "thánh Allah vĩ đại" vừa xả súng vào nhân viên của tờ tạp chí Charlie Hebdo. Các công tố viên cho hay mục đích của vụ thảm sát có vẻ như là nhằm trả thù cho việc nhà tiên tri Mohammed từng bị báo này trào phúng.
Charlie Hebdo là tạp chí có một lịch sử gây tranh cãi về việc khắc họa nhà tiên tri Mohammed, thường theo hướng tiêu cực, đã làm nhiều người Hồi giáo trên thế giới phẫn nộ. Ba năm trước, trụ sở của tạp chí này từng bị người biểu tình bao vây và đốt cháy vì lý do trên.
Cơ quan chống khủng bố Mỹ đang điều tra về các nhóm khủng bố có khả năng đứng đằng sau vụ thảm sát, bao gồm cả Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) và al Qaeda. Telegraph dẫn lời Cédric Le Béchec, nhân viên bất động sản 33 tuổi, người chứng kiến vụ việc, cho biết những kẻ tấn công nói chúng thuộc tổ chức khủng bố al-Qaeda ở Yemen trước khi xông vào văn phòng tạp chí Charlie Hebdo. Tuy nhiên, hiện nay chưa có tổ chức nào đứng lên chính thức chịu trách nhiệm.
Theo CNN, câu hỏi cần trả lời hiện nay là mối liên hệ chính xác giữa nghi phạm và các tổ chức khủng bố quốc tế và liệu các tổ chức này có đứng đằng sau vụ tấn công hay không. Một vấn đề khác chưa được làm rõ là mục tiêu thật sự mà các tay súng muốn đạt được là gì và liệu đây có phải là một phần của một kế hoạch tấn công khủng bố lớn hơn không.
Đức Dương