Ngoại trưởng Australia Marise Payne hôm qua nói rằng Australia lo ngại về "một loạt sự cố và hành động gần đây" ở Biển Đông, trong đó có "những nỗ lực nhằm ngăn cản hoạt động phát triển tài nguyên của các quốc gia khác, tuyên bố lập các 'quận hành chính' mới và vụ tàu đánh cá Việt Nam được cho là bị tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm".
Dù không quy trách nhiệm trực tiếp cho Trung Quốc và khẳng định Australia không đứng về bên nào trong tranh chấp, bà Payne nói rằng Australia "rất quan tâm đến sự ổn định của tuyến hàng hải quan trọng này cũng như các quy tắc và luật lệ chi phối nó".
"Australia kêu gọi tất cả các quốc gia tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 và bảo vệ tự do hàng hải, hàng không", bà nói. "Điều quan trọng tại thời điểm này là tất cả các bên kiềm chế hoạt động gây mất ổn định và giảm căng thẳng để cộng đồng quốc tế có thể toàn tâm toàn ý ứng phó đại dịch Covid-19".
Ngoại trưởng Australia Marise Payne. Ảnh: Crikey.
Giám đốc chương trình quốc phòng của Viện Chiến lược Australia Michael Shoebridge nhận định bình luận của bà Payne là tín hiệu cho Bắc Kinh biết rằng "họ không phải quốc gia duy nhất có thể xử lý đại dịch và thúc đẩy lợi ích chiến lược của mình".
Việt Nam hôm 19/4 lên tiếng phản đối mạnh mẽ việc Trung Quốc thành lập cái gọi là "quận Tây Sa và Nam Sa" (tức quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam), yêu cầu Trung Quốc tôn trọng chủ quyền của Việt Nam với hai quần đảo này. Việt Nam trước đó cũng phản đối vụ tàu hải cảnh Trung Quốc đâm chìm tàu cá Việt Nam gần Hoàng Sa và yêu cầu Trung Quốc bồi thường cho ngư dân chịu thiệt hại.
Trong vài ngày qua, khu trục hạm HMAS Parramatta của hải quân Australia đã tham gia diễn tập cùng các chiến hạm Mỹ là USS Barry, USS America và USS Bunker Hill khi chúng đi qua Biển Đông. Tàu chiến Mỹ và HMAS Parramatta đã phối hợp thực hiện các nội dung như diễn tập bắn đạn thật, vận hành trực thăng, diễn tập đội hình xuồng bảo vệ và hiệp đồng chỉ huy, kiểm soát.
Ba nguồn an ninh giấu tên tiết lộ nhóm chiến hạm Mỹ đã xuất hiện gần nơi tàu khảo sát Địa chất Hải dương 8 của Trung Quốc bám theo tàu khoan West Capella do công ty dầu khí Malaysia Petronas vận hành tại vùng biển gần Malaysia.
Huyền Lê (Theo SMH)