Hội nghị Quan chức Cao cấp ASEAN - Trung Quốc lần thứ 20 về thực hiện Tuyên bố ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) tại Hạ Long, Quảng Ninh ngày 17/5 tái khẳng định giá trị và tầm quan trọng của DOC đối với khu vực, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao.
Các nước ghi nhận nhiều hoạt động hợp tác cụ thể trong thực hiện DOC, như bảo vệ môi trường biển, nghiên cứu khoa học biển, đối xử nhân đạo và công bằng đối với ngư dân, tìm kiếm và cứu nạn trên biển.
Các bên cũng chia sẻ quan ngại về một số diễn biến phức tạp trên Biển Đông thời gian qua, gây xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng, ảnh hưởng tới quyền và lợi ích chính đáng của các quốc gia ven Biển Đông.
Các quốc gia nhấn mạnh ASEAN và Trung Quốc cần thực hiện nghiêm túc, hiệu quả và đầy đủ tất cả các điều khoản của DOC. Các nước cũng tái khẳng định tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông; tôn trọng các nguyên tắc như kiềm chế, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).
Đại diện các bên dự Hội nghị Quan chức Cao cấp ASEAN - Trung Quốc lần thứ 20 về thực hiện Tuyên bố ứng xử của các bên tại Biển Đông hôm 17/5. Ảnh: BNG
Đại sứ Vũ Hồ, quyền trưởng SOM ASEAN Việt Nam, nhấn mạnh Biển Đông là tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới, do đó việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở vùng biển này không chỉ là lợi ích và trách nhiệm chung của ASEAN - Trung Quốc, mà còn thể hiện trách nhiệm của hai bên đối với cộng đồng quốc tế.
Đại sứ Vũ Hồ đề nghị các nước "nói đi đôi với làm" trong bối cảnh tình hình Biển Đông vẫn diễn biến phức tạp, các hành động đơn phương vi phạm luật pháp quốc tế vẫn tiếp diễn.
Philippines hồi tháng 4 cáo buộc tàu hải cảnh Trung Quốc có hành vi chạy cắt mặt, áp sát tàu cảnh sát biển BRP Malapascua ở khu vực gần bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nơi Philippines bố trí lực lượng đồn trú trái phép.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc sau đó nói rằng tàu Malapascua đã "xâm phạm" khu vực mà không được sự cho phép và gọi đây là "hành động có tính toán từ trước và khiêu khích". Tuy nhiên, Philippines bác bỏ, cho rằng họ đang thực hiện hoạt động "tuần tra bình thường".
Khu vực Biển Đông. Đồ họa: CSIS
Ngọc Ánh