Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước ASEAN tối 12/5 (sáng 13/5 giờ Hà Nội) dự tiệc chiêu đãi do Tổng thống Mỹ Joe Biden chủ trì tại Nhà Trắng nhân dịp tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ. Tổng thống Biden cho rằng đây là cơ hội tuyệt vời để hai bên cùng đánh giá và định hướng quan hệ ASEAN - Mỹ.
Ông chủ Nhà Trắng khẳng định coi trọng và mong muốn nâng tầm quan hệ hai bên, cam kết ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP). Ông cũng công bố gói sáng kiến trị giá hơn 150 triệu USD cho khu vực Đông Nam Á, từ đó thu hút khu vực tư nhân đầu tư hàng tỷ USD vào các dự án trong lĩnh vực trao đổi thương mại, đầu tư, ổn định chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực y tế, hợp tác biển...
Các lãnh đạo ASEAN và Mỹ nhất trí ủng hộ thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện và bày tỏ trông đợi mối quan hệ này phát triển thực chất, hiệu quả và cùng có lợi.
Quan hệ ASEAN - Mỹ đã phát triển năng động, mạnh mẽ trong 45 năm qua, vượt qua không ít thử thách và đạt được nhiều thành quả trên tất cả các lĩnh vực. Hai bên chính thức thiết lập quan hệ năm 1977 và nâng cấp lên Đối tác Chiến lược tại hội nghị cấp cao lần ba ngày 21/11/2015. Mỹ thành lập Phái đoàn Đại diện thường trực tại ASEAN vào tháng 6/2010 và cử Đại sứ chuyên trách tại ASEAN vào tháng 4/2011.
Việc thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện sẽ là bước nâng cấp thể hiện liên kết ngày càng bền chặt giữa hai bên, tạo khuôn khổ để thúc đẩy hợp tác. ASEAN đã thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với Australia và Trung Quốc vào cuối năm 2021.
Phát biểu tại sự kiện ở Nhà Trắng, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng "đây là thời điểm phù hợp để ASEAN và Mỹ cùng bàn tới các mốc phát triển mới, tốt đẹp hơn", trong đó giữ vững hòa bình, duy trì ổn định phải là quan tâm hàng đầu của cả ASEAN và Mỹ.
Lãnh đạo chính phủ Việt Nam trông đợi Mỹ luôn ủng hộ ASEAN giữ vai trò trung tâm trong các tiến trình ở khu vực châu Á - Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cùng đóng góp xây dựng đường hướng mới cho các khuôn khổ hợp tác do ASEAN chủ trì, tạo môi trường cân bằng, hài hòa ở khu vực.
Ông cũng mong muốn Mỹ cùng ASEAN đối thoại chân thành trên cơ sở lòng tin và trách nhiệm, ủng hộ giải quyết các khác biệt, bất đồng, dựa trên các biện pháp hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc, Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á.
Nhấn mạnh nhu cầu khôi phục dòng chảy thương mại, đầu tư, tạo động lực cho giai đoạn tiếp theo, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam sẽ áp dụng những biện pháp tốt nhất hỗ trợ các nhà đầu tư, doanh nghiệp Mỹ nhanh chóng mở rộng kinh doanh tại thị trường Việt Nam, kết nối với thị trường ASEAN đầy tiềm năng.
Ông đề nghị Mỹ, với kinh nghiệm và nguồn lực của mình, hỗ trợ ASEAN phát triển xanh và bền vững, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, phát triển năng lượng tái tạo, đẩy nhanh các nỗ lực phục hồi toàn diện và bền vững. ASEAN cũng trông đợi Washington thúc đẩy các sáng kiến hợp tác trong khuôn khổ Đối tác Mekong - Mỹ, hỗ trợ phát triển đồng đều và bền vững tại khu vực.
Trước những tác động và hệ lụy phức tạp của các thách thức phi truyền thống, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh cần xây dựng cách tiếp cận toàn cầu trong giải quyết các vấn đề toàn cầu. Các nước ASEAN mong muốn Mỹ tiếp tục hợp tác và hỗ trợ để củng cố và nâng cao năng lực y tế, chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine, đồng thời ứng phó hiệu quả với các thách thức khác như suy thoái môi trường, biến đổi khí hậu...
Thủ tướng bày tỏ lạc quan về sự bứt phá mạnh mẽ của quan hệ chiến lược ASEAN - Mỹ, khẳng định Việt Nam sẽ tích cực đóng góp nâng tầm quan hệ hai bên, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững của các nước ASEAN và Mỹ, cũng như cả khu vực và thế giới.
Tại Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ sắp diễn ra ngày 13/5, lãnh đạo các nước ASEAN và Tổng thống Mỹ sẽ cùng nhìn lại và đánh giá tổng thể chặng đường quan hệ đối tác hai bên trong 45 năm qua, đề ra định hướng phát triển quan hệ hai bên trong thời gian tới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đến Mỹ từ hôm 11/5, bắt đầu tham dự chuỗi sự kiện trong khuôn khổ hội nghị, đồng thời thăm và làm việc tại Mỹ, Liên Hợp Quốc, dự kiến kéo dài đến 17/5.