Nguyên thủ các nước ASEAN tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 24 của khối tại Naypytaw, Myanmar, hôm nay. Ảnh: AFP.
Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 24 chính thức bế mạc và các quốc gia Đông Nam Á thống nhất trong tuyên bố chung Naypytaw về xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015.
Tuyên bố chung nêu rõ các nước cần "tăng cường hợp tác bảo đảm thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), tuân thủ các nguyên tắc đã được thừa nhận chung của luật pháp quốc tế và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982".
Đặc biệt, tuyên bố chung kêu gọi "tất cả các bên thực hiện kiềm chế và không sử dụng vũ lực, cũng như không tiến hành các hoạt động có thể làm gia tăng căng thẳng và sớm đạt được Bộ Quy tắc về Ứng xử ở Biển Đông (COC) như đã được thể hiện trong Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông", thông cáo của Bộ Ngoại giao cho hay.
Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN-24 cũng ra tuyên bố bày tỏ quan ngại sâu sắc về các vụ việc đang diễn ra trên Biển Đông.
"Chúng tôi khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên tham gia DOC thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC nhằm tạo môi trường tin cậy và xây dựng lòng tin; thực hiện kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ các nguyên tắc đã được thừa nhận chung của luật pháp quốc tế, và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS)".
"Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết của việc sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC). Theo đó, chúng tôi ghi nhận tầm quan trọng của Tuyên bố của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN về tình hình hiện nay ở Biển Đông, đã được Hội nghị các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tuyên bố ngày 10/5".
Phát biểu tại Lễ bế mạc, Tổng thống Myanmar Thein Sein đánh giá cao những đóng góp quan trọng của các nhà Lãnh đạo ASEAN vào thành công của Cấp cao ASEAN-24, khẳng định quyết tâm của ASEAN đạt được các mục tiêu xây dựng Cộng đồng vào năm 2015 và tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn sau đó. Tổng thống nước chủ nhà cũng nhấn mạnh việc duy trì đoàn kết và thống nhất là nền tảng quan trọng giúp ASEAN xây dựng thành công Cộng đồng cũng như ứng phó hiệu quả với các thách thức đang đặt ra.
Tàu hải cảnh Trung Quốc lao thẳng vào tàu Việt Nam, cách nơi Trung Quốc đặt giàn khoan trái phép 10 hải lý. Ảnh: Bộ Ngoại giao cung cấp.
Tuyên bố chung và tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN được đưa ra một tuần sau sự kiện Trung Quốc đặt một giàn khoan nước sâu tại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, xâm phạm quyền chủ quyền của Việt Nam và trái luật pháp quốc tế, gây đụng độ và căng thẳng trên Biển Đông.
Trong hội nghị lần này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chính thức lên tiếng về việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép vào vùng biển Việt Nam và cảnh báo rằng Trung Quốc đang gia tăng các hành động cực kỳ nguy hiểm.
Thủ tướng khẳng định, Việt Nam đặc biệt coi trọng và luôn làm hết sức mình để gìn giữ và tăng cường quan hệ hữu nghị tốt đẹp với Trung Quốc. Việt Nam luôn chân thành mong muốn cùng với Trung Quốc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định của Khu vực và Thế giới. "Song, Việt Nam cực lực phản đối các hành động xâm phạm và kiên quyết bảo vệ chủ quyền và lợi ích chính đáng của mình, phù hợp với Luật pháp quốc tế", Thủ tướng nói.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị ASEAN khẳng định lại mạnh mẽ các nguyên tắc đã được nêu tại Tuyên bố 6 điểm về Biển Đông, đồng thời yêu cầu Trung Quốc tuân thủ Luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, phải đặc biệt tôn trọng thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của các quốc gia ven biển và thực hiện đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và cùng ASEAN thương lượng thực chất về Bộ Quy tắc ứng xử COC.
Video: Bài phát biểu của Thủ tướng:
Vũ Hà