Jaweed al-Ghussein, cựu bộ trưởng tài chính PLO, cho hay khi ông thôi giữ chức vụ này năm 1996, số tiền mà Arafat có được vào khoảng 3 tỷ 5 triệu USD. Tuy nhiên có một số người ước tính con số đó chỉ còn vài triệu USD. Nhưng trong khi vị lãnh đạo 75 tuổi đang vật lộn với bệnh tật tại một bệnh viện quân y gần Paris, người Palestine lo ngại rằng số tiền đó đang ở đâu và sẽ đi về đâu.
"Đó là tiền của người dân Palestine", Hassan Khreishe, nhà lập pháp Palestine, nói và cho biết thêm rằng ông sẽ hối thúc quốc hội mở một cuộc điều tra. Cuộc điều tra đó chắc chắn sẽ rất khó khăn.
Arafat từ lâu không đứng tên tài sản, trong đó có các khoản mà Ảrập trả cho PLO những năm 1970 và 1980 và các khoản viện trợ của phương Tây dành cho chính quyền Palestine sau các hiệp ước hoà bình lâm thời với Israel những năm 1990.
Có khả năng Arafat đã đăng ký các khoản đầu tư và tài khoản bằng tên của những người trung thành với ông, vừa để mua sự ủng hộ của họ đồng thời bảo vệ các món cổ phần đó khỏi bị kiểm soát và tịch thu, al-Ghussein cho hay.
Al-Ghussein cho rằng chỉ duy nhất Arafat biết đầy đủ số tiền ông có. Arafat chưa bao giờ tiết lộ tình hình tài chính của ông. Bị dồn ép trong một cuộc họp với các nhà lãnh đạo Fatah hồi tháng 2, ông đã cắt lời họ và tuyên bố: "Chẳng có của cải nào hết", một trong số những người tham dự cuộc họp đó cho hay.
Mohammed Rashid, cố vấn tài chính của Arafat, bác bỏ ý kiến cho rằng vị chủ tịch là người giàu có.
"Arafat chẳng có chút tài sản cá nhân nào ở bất kỳ đâu trên thế giới. Ông ấy thậm chí không có một chiếc lều, một vườn cây ăn quả hay bất kỳ tài khoản nào mà chúng ta có thể gọi là tài sản cá nhân dưới cái tên Yasser Arafat".
Tuy nhiên, năm 2003, tạp chí Forbes xếp ông đứng thứ 6 trong số những ông vua, nữ hoàng giàu nhất thế giới đồng thời ước tính rằng ông có khoảng 300 triệu USD. Shalom Harari, một quan chức tình báo cấp cao của Israel, nói rằng Arafat có thể đã giữ khoảng 700 triệu USD để đề phòng tình huống khẩn cấp ví dụ nếu phải sống lưu vong, đặc biệt là khi Irael luôn đe dọa trục xuất ông.
Hai cái tên thường được nhắc đến khi đề cập đến tiền của Arafat là Rashid và bà Suha, vợ ông Arafat.
Suốt 10 năm qua, Rashid quản lý hàng trăm triệu USD thu nhập của chính quyền Palestine. Salam Fayyad, bộ trưởng tài chính theo tư tưởng cải cách, nói rằng số tiền đó được đầu tư với tư cách chính quyền Palestine và đã được chuyển sang kiểm soát công khai.
Suha Arafat hiện sống tại Paris và mỗi tháng nhận 100.000 USD từ ngân quỹ của Palestine, một quan chức cấp cao văn phòng Arafat tiết lộ. Năm nay, các uỷ viên công tố Pháp đã điều tra một vụ rửa tiền, theo đó 11,4 triệu USD đã được chuyển vào tài khoản của Suha.
Al-Ghussein cho hay một khoản tiền lớn từ thế giới Ảrập bắt đầu luân chuyển vào năm 1979. Suốt một thập kỷ, PLO nhận khoảng 200 triệu USD mỗi năm và 85 triệu USD trong số đó đến từ Ảrập Xêút.
Al-Ghussein, người đứng đầu Quỹ Quốc gia Palestine, cho hay trong giai đoạn đó, ông giao cho Arafat một tấm séc trị giá 10,25 triệu USD mỗi tháng để trả cho những người tham gia PLO và gia đình những người bị giết trong giao tranh. Ông cũng cho hay Arafat từ chối giải thích các khoản chi tiêu của ông, lấy lý do an ninh quốc gia.
Hầu hết số tiền đến từ thế giới Ảrập cạn đi sau khi Arafat khiến những người bảo trợ ông tức giận vì đứng về phía Saddam Husein khi quân đội Iraq đưa quân vào Kuwait. Tuy nhiên, Saddam đã trao cho Arafat 150 triệu USD, al-Ghussein cho hay. "Số tiền đã được trao tận tay ông Arafat", al-Ghussein nói.
Các khoản đầu tư của PLO được cho là trải khắp từ một hãng hàng không của Maldives cho tới công ty tàu biển Hy Lạp, các đồn điền chuối và một mỏ kim cương ở châu Phi và bất động sản ở khắp nơi trong thế giới Ảrập.
Tài sản của PLO được đăng ký dưới tên của hàng chục người trung thành với Arafat, theo một quan chức tài chính đã nghỉ hưu của PLO tại Gaza và một nhà kinh tế Palestine tại Bờ Tây, người điều tra dấu vết các khoản tiền này theo đề nghị của các quan chức Fatah.
Theo một quan chức cấp cao trong chính quyền Palestine, phần lớn trong các khoản đầu tư kể trên đã mất, một phần vì các công ty phá sản và trong một số trường hợp khác, những người thân cận của Arafat đã cuỗm tiền mặt và bỏ trốn. Nhiều người đứng tên các khoản đầu tư của PLO đã chết và số tài sản đó được chuyển cho gia đình họ.
Tuy nhiên, một số người khác khẳng định rằng PLO vẫn còn nhiều tài sản có giá trị. Al-Ghussein cho hay khi ông rời nhiệm sở, PLO còn "vô số tài khoản" tại nhiều ngân hàng trên khắp thế giới. Nhà kinh tế học tại Bờ Tây ước tính rằng số tiền mặt và tài sản của tổ chức này hiện có 2,5 đến 4 tỷ USD.
Arafat có một nguồn thu nữa sau khi thành lập chính quyền Palestine tại Bờ Tây và Gaza. Nhằm đảm bảo nỗ lực hoà bình giữa Palestine và Israel, cộng đồng quốc tế đã tài trợ 6,5 tỷ USD cho chính quyền Palestine từ năm 1994 đến năm 2003.
Năm ngoái, Quỹ Tiền tệ Quốc tế thông báo rằng 900 triệu USD trong khoản thu của chính quyền Palestine đã không được đưa vào ngân khố trong 6 năm từ 1994 đến 2000, mà được chuyển vào một tài khoản ở Tel Aviv do Arafat quản lý.
Harari, vị cựu quan chức tình báo Israel, cho hay cựu thủ tướng Israel Yitzhak Rabin khó chịu vì cách dàn xếp đó nhưng các cố vấn của ông cho rằng Arafat cần một khoản để trấn áp những kẻ phản đối hiệp ước hoà bình với Israel.
Các quan chức cứu trợ quốc tế từ chối bình luận về tình hình tài chính của PLO và nói rằng họ chỉ quan tâm đến sổ sách của Chính quyền Palestine. Karim Nashashibi, đại diện của IMF tại Palestine, nói rằng 900 triệu USD đã được chuyển cho ngân khố dưới sự kiểm soát của bộ trưởng tài chính Fayyad.
3 năm qua, Fayyad đã cắt giảm đáng kể các khoản chi tiêu của Arafat và số tiền dành cho "văn phòng tổng thống" từ 100 triệu USD năm 2002 chỉ còn 43 triệu trong năm nay.
Ngọc Sơn (theo AP)