Đối với mảnh đất khai hoang từ năm 1997, phù hợp với quy hoạch, bố mẹ bạn sống ổn định lâu dài, không có tranh chấp thì việc nhà nước cấp sổ đỏ vào năm 2007 là phù hợp với quy định của pháp luật, đúng đối tượng, trình tự thủ tục cấp đất, giao đất.
Đến nay, các bác của bạn đòi chia đất với lý do mảnh đất do ông bà nội cùng tất cả các con khai hoang là không có căn cứ pháp lý.
Cụ thể, gia đình bạn đã sống ổn định, xây nhà từ đó đến nay là hơn 15 năm mà trong khoảng thời gian này không có tranh chấp, các bác của bạn không có ý kiến. Ngoài ra họ không đăng ký, kê khai, sử dụng diện tích đất tranh chấp và cũng không có một trong các loại giấy tờ theo điều 100 Luật Đất đai 2013 (Điều 50 Luật Đất đai năm 2003) nên không đủ điều kiện để Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất.
Việc các bác và ông bà nội có góp sức khai hoang, ông bà nội có sử dụng phần đất trong một thời gian ngắn không phải là căn cứ phát sinh đòi đất và không được pháp luật bảo vệ theo quy định tại Điều 106 Luật Đất đai năm 2003 và khoản 5, khoản 7 Điều 166 Luật Đất đai năm 2013.
Mặt khác, Án lệ số 32/2020/AL được Hội đồng Thẩm phán TANDTC thông qua ngày 5/2/2020 có nêu trường hợp: Đất có nguồn gốc là do cá nhân khai phá nhưng sau đó người khác đã quản lý, sử dụng ổn định, lâu dài. Trong quá trình sử dụng đất, người này đã tôn tạo đất, xây dựng nhà ổn định, đăng ký kê khai và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Trong trường hợp này, phải xác định cá nhân khai phá đất không còn quyền sử dụng đất hợp pháp. Do đó, kể cả trong trường hợp thực sự các bác và ông bà nội có góp sức khai hoang đất thì cũng không có căn cứ để các bác kiện đòi chia đất bởi các lẽ trên.
Luật sư Phạm Thanh Bình
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội