Theo quy định hiện hành, đối tượng được dùng ăngten thu truyền hình vệ tinh là các cán bộ từ cấp thứ trưởng trở lên, cán bộ lãnh đạo cấp trưởng và phó các đoàn thể chính trị xã hội ở Trung ương, tỉnh thành, các tòa soạn báo đài trực thuộc Trung ương; các khách sạn từ 2 sao trở lên...
Mới đây thông tin trên một tờ báo cho biết mạng truyền hình cáp kéo đến tận nhà thuê bao đang trong bước triển khai làm nhiều người náo nức đợi chờ. Thông tin này đã làm cho thị trường ăngten chảo vốn sôi động trong tình trạng thả nổi, nay lại càng nóng...
Ăngten chảo - xin phép không được, xài lậu thoải mái!
Một cán bộ chuyên tiếp nhận hồ sơ tại Sở VHTT cho biết bình quân mỗi tuần có khoảng 2 hồ sơ xin lắp đặt ăngten chảo. Đối tượng đến nộp đơn xin phép hầu hết là các doanh nghiệp, đơn vị, cơ quan... Thủ tục xin phép cũng được quy định khá chặt chẽ, theo đó Sở VHTT chỉ có trách nhiệm nhận hồ sơ và chuyển đề nghị lên Bộ VHTT cấp phép. Nhiều người dân có nhu cầu lắp đặt đã lên Sở VHTT xin phép. Sau khi biết mình không trong diện đối tượng cấp phép, đã vui vẻ “cảm ơn” anh cán bộ tiếp dân nhưng không quên “thòng” thêm một câu thắc mắc khá chính đáng: “Sao tôi thấy ở ngoài người ta gắn... đầy trời mà có sao đâu?”.
Câu thắc mắc của người dân, xem ra hoàn toàn chính đáng. Cứ dạo thử một vòng thị trường ăngten chảo mới hiểu nó “đầy trời” cỡ nào. Không đâu xa, đến góc đường Nguyễn Bỉnh Khiêm mới thấy “chợ” ăngten chảo tập trung ngay “trước mũi” văn phòng các cơ quan đại diện của ngành văn hóa. Chảo lớn, chảo nhỏ, đầu giải mã, cáp... chưng ê hề và giá cũng “thượng vàng hạ cám”. Không chỉ bày bán ở cửa hàng, cửa hiệu mà người ta còn quảng cáo ra rả trên các trang quảng cáo, rồi phát tờ rơi đến tận từng nhà về “dịch vụ ăngten thu nhiều kênh quốc tế”.
Từ khi có thông tin về mạng truyền hình cáp đang được triển khai thì thị trường ăngten chảo lại sôi động hơn về giá cả. Một dịch vụ lắp đặt ăngten chảo rao giá lắp đặt ăngten chảo loại 1,5 mét là 4,3 triệu. Một dịch vụ khác lại chào giá chảo 1,5 mét là 4 triệu và chảo 0,6 mét là 1.200 USD, so với trước đây là 1.400-1.500 USD. Một công ty tự giới thiệu đã “thi công lắp đặt hạng mục ăngten cho hàng trăm công trình, có khả năng thi công lắp đặt trọn gói, đồng bộ, toàn diện với giải pháp kỹ thuật tối ưu...” đã gởi bảng giá lắp đặt dài...10 trang A4 từ chương trình truyền hình kỹ thuật analog với giá 320 USD đến kỹ thuật digital giá 1.270 USD.
Có thể nói, so với thời gian trước đây thì giá lắp đặt hiện nay của các dịch vụ ăngten chảo đang ở giai đoạn “xuống” giá, khuyến mãi. Khi khách hàng hỏi đến giấy phép sử dụng thì các dịch vụ cũng đều có một câu trả lời rất giống nhau: “Không lo được đâu. Nhưng bây giờ ai cũng xài, có sao đâu!”. Chứng minh cho câu trả lời ấy là thử lên một nhà cao tầng nào đó sẽ thấy chảo... đầy trời mà trong đó số chảo có giấy phép chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Truyền hình cáp - cuộc chiến không cân sức?
Nếu ở phía Bắc có hãng Truyền hình cáp thì ở phía Nam, cụ thể tại TP HCM, công việc này được giao cho Công ty Truyền hình cáp Sài Gòn Tourist (SCTV). Không phải đợi đến quý 4/2001 như thông tin của một tờ báo, mạng truyền hình cáp (CATV) đã được SCTV triển khai từ một năm qua tại một số khu vực trên địa bàn quận 1. Đây là mạng truyền hình cáp hữu tuyến, kéo cáp đến tận nhà khách hàng với chất lượng cao so với loại ăngten “thu nhiều kênh” mà các dịch vụ tư nhân thường quảng cáo. Giá lắp đặt trọn gói CATV là 660 nghìn đồng và phí thuê bao mỗi tháng là 22 nghìn, khách hàng sẽ được xem 11 kênh truyền hình VN như VTV 1, 2, 3, Bình Dương, Long An, Đồng Nai, Tiền Giang... và kênh ca nhạc quốc tế MTV. Nếu muốn xem thêm các kênh quốc tế như CNN, BBC, TV5, Star Sports... khách hàng phải trả thêm tiền, khoảng 25 nghìn đồng/kênh/tháng.
Vấn đề đặt ra: bao giờ CATV mới đến tận nhà của mỗi người dân? Ông Đỗ Đức Chiến, Giám đốc SCTV cho biết việc kéo cáp CATV cũng tương tự như kéo cáp điện thoại và đòi hỏi một nguồn vốn lớn. Trước mắt công ty đã rải cáp được ở một số khu vực thuộc địa bàn quận 1 và phấn đấu đến cuối 2002 sẽ “thử” cáp cho địa bàn quận 1, 3 và 5. Tốc độ “phủ” cáp CATV rõ ràng quá chậm so với nhu cầu của khách hàng nên SCTV đã thực hiện chiến lược giảm giá cho khách hàng lắp đặt truyền hình cáp qua sóng viba (MMDS). Từ 4,4 triệu đồng, SCTV đã giảm còn 3,7 triệu cho khách hàng sử dụng MMDS và giá thuê bao hằng tháng cũng được giảm. “Muốn hạn chế ăngten parabol lậu thì phải giảm giá. SCTV sẽ tiếp tục giảm giá hòa mạng MMDS, tất nhiên phải giảm từng bước”, ông Chiến nhấn mạnh chiến lược của mình và tiết lộ, trong 4 tháng đầu năm nay, lượng thuê bao đã tăng tới 25%.
Trong cuộc chiến chống ăngten chảo lậu, SCTV cũng đang nới dài cánh tay ra các tỉnh phía Nam: mở thêm 15 đại lý ở TP HCM và chi nhánh ở Đồng Nai, Bình Dương. Sắp tới SCTV sẽ phủ sóng viba MMDS cho Tây Ninh, Long An và Bà Rịa - Vũng Tàu và giảm 50% giá thuê bao cho khách hàng ở tỉnh. Ghi nhận những cố gắng của SCTV trong việc giảm giá, mở rộng vùng phủ sóng để phục vụ khách xem truyền hình quốc tế theo “đường ngay lối thẳng”, vấn đề nhức nhối đặt ra: nên quản lý việc sử dụng ăngten chảo như thế nào?
Nếu “căng” theo quy định hiện hành, đối tượng được sử dụng rất hạn hẹp trong khi việc sử dụng lậu lại tràn lan, công khai nhưng không ai kiểm tra, xử lý từ việc nhập thiết bị đến mua bán, lắp đặt. Nếu “mở” thì mở cỡ nào, sửa đổi quy định ra sao cho hợp với thực tế và có tác dựng kích thích sự lớn mạnh của truyền hình cáp Nhà nước và khuyến khích người dân xem truyền hình qua mạng cáp này, không nên kéo dài tình trạng thả nổi việc sử dụng lậu ăngten chảo như hiện nay.
Sài Gòn Giải Phóng, 11/5