Lễ trao giải thưởng khoa học - công nghệ toàn cầu VinFuture ngày 20/1 hội tụ nhiều tên tuổi kiệt xuất, công bố những sáng kiến, phát minh có tác động lên hàng triệu người, thu hút sự chú ý của giới khoa học thế giới đến với Việt Nam.
Giải thưởng tôn vinh những công trình khoa học kiệt xuất có tính ứng dụng cao, có thể tạo ra sự thay đổi tích cực cho cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới.
Có bốn giải thưởng với tổng giá trị lên tới 4,5 triệu USD. Trong đó, giải chính (VinFuture Grand Prize) trị giá 3 triệu USD cho tác giả của nghiên cứu đột phá, các sáng chế công nghệ đã được chứng minh có khả năng làm cho cuộc sống của con người trở nên tốt đẹp hơn và cải thiện môi trường sống bền vững cho những thế hệ tương lai. Ba giải đặc biệt, mỗi giải 500.000 USD dành cho nhà khoa học có phát minh sáng chế tiên phong trong lĩnh vực mới, nhà khoa học nữ và người đến từ nước đang phát triển.
Với tiêu chí này, nhiều nhà khoa học dự đoán, các nghiên cứu liên quan đến công nghệ sản xuất vaccine, điều chế thuốc điều trị Covid-19, vật liệu, năng lượng... sẽ trong nhóm tiềm năng nhận giải.
Ảnh minh họa: Shutterstock
Những người đưa ra quyết định lựa chọn công trình trao giải là các thành viên Hội đồng giải thưởng và Hội đồng Sơ khảo VinFuture. Họ là những nhà khoa học có tầm ảnh hưởng bậc nhất trên thế giới với những thành tựu được ghi nhận như GS Richard Henry Friend, ĐH Cambridge (Anh), người đạt Giải Millennium Technology Vật lý năm 2010; GS Gérard Mourou, ĐH École Polytechnique (Pháp), người đạt Giải Nobel Vật lý năm 2018; GS Sir Kostya S. Novoselov, Giải Nobel Vật lý năm 2010; GS Đặng Văn Chí, Giám đốc Khoa học, Viện nghiên cứu ung thư Ludwig, GS Nguyễn Thục Quyên, Đại học California, Santa Barbara, Mỹ...
Chia sẻ trước thềm lễ trao giải, Chủ tịch Hội đồng giải thưởng GS Richard Henry Friend cho biết đây là "giải thưởng với tham vọng lớn lao, một sáng kiến vô cùng nhân văn". Cá nhân ông đánh giá cao hai tiêu chí quan trọng trong giải thưởng này là tính đổi mới sáng tạo rõ nét và mang giá trị cốt lõi, đặc trưng tạo ra khác biệt với giải thưởng khoa học khác trên thế giới.
GS Richard Henry Friend chia sẻ về giải thưởng tại Việt Nam hôm 18/1. Ảnh: Hải Nam
GS Đặng Văn Chí, Giám đốc Khoa học Viện nghiên cứu ung thư Ludwig (Mỹ), thành viên Hội đồng giải thưởng, nhận định giải thưởng VinFuture tôn vinh công trình khoa học phụng sự nhân loại và cả con người. "Một giải thưởng mang lại hy vọng cho hàng triệu con người trên thế giới và cả Việt Nam", ông nhấn mạnh
GS Chí cho biết họ đã phải tranh cãi rất gay gắt để có thể tìm ra được công trình xứng đáng nhất bởi có nhiều công trình hay, ưu việt. Ông cho biết thêm, nếu như giải Nobel ghi nhận công trình khoa học có tầm ảnh hưởng nhân loại thì VinFuture hướng tới sáng kiến mang lại tác dụng thấy ngay trong cuộc sống. Ông nhận định thông qua giải này mang lại nhiều lợi ích cho các quốc gia phát triển và cả nước nghèo đang phát triển. "Tôi nghĩ rằng duy trì giải thưởng này trong nhiều năm nữa thật sự là điều tuyệt vời", ông nói.
GS Đặng Văn Chí mong muốn giải thưởng duy trì trong nhiều năm. Ảnh: Hải Nam
GS Nguyễn Thục Quyên (Đại học California, Santa Barbara, Mỹ), đồng Chủ tịch Hội đồng sơ khảo VinFuture cho rằng "sứ mệnh của giải thưởng đã chạm tới trái tim của nhiều người". Theo bà, điều khiến giải thưởng VinFuture thật sự nổi bật và khác biệt đó là muốn những phát kiến khoa học mang đến tác động, tiếp cận được với người nghèo, những người tưởng như không có cơ hội tiếp cận những điều kiện như thế này.
Giáo sư Albert Pisano (Mỹ), thành viên hội đồng sơ khảo giải thưởng tiết lộ, khi biết về số lượng đề cử tham gia giải thưởng VinFuture mùa đầu tiên ở con số 599, ông "ngạc nhiên nhưng không sốc". Ông cho biết chủ đề lựa chọn quá tốt là yếu tố thu hút cả về số lượng và chất lượng.
Ra mắt hồi tháng 12/2020, VinFuture đã thu hút được hơn 1.200 đăng ký đến từ 654 trường đại học hàng đầu, 51 Viện nghiên cứu nổi tiếng, 42 Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia uy tín toàn cầu. Giải thưởng đã tiếp nhận 599 dự án tranh giải, trong đó, có gần 100 dự án đến từ các nhà khoa học nằm trong top 2% các nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất thế giới. Các nhà khoa học nữ cũng có sự góp mặt ấn tượng với tỷ lệ 34,3% trong tổng số ứng viên. Nhiều người trong số họ đã từng nhận được các giải thưởng cao quý như Giải thưởng Nobel, Giải thưởng Breakthrough, Giải thưởng Tang Prize, Giải thưởng Japan Prize...
Bên cạnh sự xuất hiện của các nhà khoa học lớn thế giới, sự kiện còn mang tới màn trình diễn đặc biệt của John Legend, huyền thoại âm nhạc người Mỹ với 12 Grammy trong sự nghiệp; tiếng dương cầm thiên tài của NSND Đặng Thái Sơn và các tiết mục nghệ thuật truyền thống đậm nét văn hoá Việt Nam.
Lễ trao giải sẽ được VnExpress sẽ tường thuật trực tuyến và truyền hình trực tiếp trên VTV1, Fanpage VinFuture Prize cùng nhiều kênh truyền thông quốc tế.
Như Quỳnh