Tại buổi gặp gỡ giữa Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo và giảng viên các trường đại học, cao đẳng chiều 15/8, PGS.TS Nguyễn Ngọc Minh, Trưởng phòng Tổ chức cán bộ, Trường Đại học Y Hà Nội, đặt câu hỏi "Ai là người đứng đầu trường đại học"?
Hiện, nhiều trường thực hiện quá trình tự chủ, trong đó điều kiện tiên quyết là phải thành lập, kiện toàn hội đồng trường theo Luật Giáo dục đại học sửa đổi (Luật 34) và Nghị định 99 về luật này.
Khi kiện toàn, hiệu trưởng một số trường được bầu làm chủ tịch hội đồng trường. Điều này dẫn đến nhiều thắc mắc về việc ai là người đứng đầu. Trong khi đó, hiện chưa có văn bản pháp luật nào quy định hiệu trưởng hay chủ tịch hội đồng trường đứng đầu trường đại học.
"Chúng tôi thảo luận với nhau rất nhiều, có cả văn bản gửi Bộ Nội vụ, mà không ai trả lời, trong khi nhiều cuộc họp, giấy tờ văn bản ghi là 'người đứng đầu'", ông Minh nói. Theo ông đây là một trong những vướng mắc mà trường Y Hà Nội gặp phải do nghị định 99 chưa bao phủ hết các tình huống trong thực tế.
PGS Nguyễn Ngọc Minh nêu ý kiến tại buổi gặp gỡ Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo, chiều 15/8. Ảnh: MOET
Câu hỏi "Ai đứng đầu trường đại học" được đưa ra từ năm 2020, khi Nghị định 99 hướng dẫn Luật Giáo dục đại học sửa đổi có hiệu lực. Khi đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã gửi công văn hỏi Bộ Nội vụ.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, nếu nói về cá nhân chịu trách nhiệm trước pháp luật, cá nhân đó không ai khác ngoài hiệu trưởng.
"Hiệu trưởng chịu trách nhiệm trước pháp luật, là người giữ con dấu và phụ trách tài khoản. Khi cần gọi đến một trường đại học để làm việc, người ta sẽ gọi cho hiệu trưởng. Đó là điều đương nhiên", ông Sơn nói.
Với chủ tịch hội đồng trường, ông Sơn nhấn mạnh đây là tổ chức quyền lực cao nhất. Chủ tịch là thành viên điều hành hội đồng. Quyền lực hội đồng là quyền lực tập thể và chủ tịch là một phiếu trong cơ chế tập thể đó.
Hội đồng trường cũng là tổ chức quyết định chọn hiệu trưởng. Theo ông Sơn, khi đã chọn ra rồi, được Bộ công nhận, thì lúc đó, xét về phương diện, vai trò cá nhân, hiệu trưởng chịu trách nhiệm cao nhất trước pháp luật về mọi hoạt động của nhà trường.
"Cách mà chủ tịch hội đồng trường và hiệu trưởng ký văn bản là khác nhau. Hiệu trưởng ký là hiệu trưởng. Chủ tịch hội đồng trường thì ký thay mặt hội đồng trường", ông Sơn nói.
Lãnh đạo Bộ cho biết thực tế ở một số trường có hiện tượng hội đồng trường và ban giám hiệu "nhìn nhau", thậm chí là xung khắc. Ông cho rằng điều quan trọng là hai bên phải làm đúng vai. Đây không phải câu chuyện "quyền anh quyền tôi" mà mỗi người có một vai trò, nhiệm vụ riêng và đều rất quan trọng trong trường đại học.
Nói thêm về vai trò của hội đồng trường, ông Sơn chia sẻ hội đồng giải quyết công việc bằng các nghị quyết của tập thể hội đồng, hoạt động định kỳ, xử lý công việc do ban giám hiệu trình lên.
"Vai trò hội đồng trường và ban giám hiệu tương tự như HĐND và UBND các cấp. Nếu hiểu điều đó rạch ròi thì ai làm việc người đó", ông Sơn phân tích.
Trong văn bản trả lời Bộ Giáo dục và Đào tạo hồi tháng 1/2021, Bộ Nội vụ cũng cho rằng hiệu trưởng là người đứng đầu bởi đây là người đại diện theo pháp luật và là chủ tài khoản, chịu trách nhiệm quản lý, điều hành hoạt động của trường.
Hiệu trưởng tổ chức các hoạt động chuyên môn, học thuật, tổ chức, nhân sự, tài chính, tài sản, hợp tác trong nước, quốc tế và nhiều hoạt động khác. Hiệu trưởng cũng là thành viên hội đồng trường.
Dương Tâm - Thanh Hằng