Báo cáo Tổng bí thư, Chủ tịch nước và Ủy ban Thường vụ Quốc Hội, VKSND Tối cao cho rằng vụ án Hồ Duy Hải còn nhiều vấn đề mâu thuẫn chưa được làm rõ; đề nghị chỉ đạo, xem xét lại quyết định của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao hôm 8/5.
Động thái này được VKS đưa ra sau một tuần kháng nghị "hủy án để điều tra lại" bị bác - tức là mức án tử hình đối với Hồ Duy Hải về tội Giết người và Cướp tài sản có hiệu lực lập tức.
Đại diện VKSND Tối cao phát biểu quan điểm trong phiên giám đốc thẩm vụ Hồ Duy Hải. Ảnh: Báo Công lý.
Theo VKS, việc sử dụng thời gian của Hải thể hiện anh ta không thể có mặt ở Bưu cục Cầu Voi (tỉnh Long An) trước thời điểm nhân chứng Đinh Vũ Thường đến gọi điện thoại lúc 19h39 - như cáo buộc của hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm. Bởi lúc 19h13 Hải đang có mặt tại hiệu cầm đồ cách đó khoảng 7,5 km.
Ngoài ra, quá trình khám nghiệm hiện trường cơ quan điều tra thu giữ 5 dấu vân tay - giám định không phải của Hải nhưng chưa làm rõ dấu vân tay của ai; chưa làm rõ thời điểm 2 nạn nhân chết để xác định Hải có hay không phải hung thủ; con dao bị cáo mô tả dùng gây án có khả năng gây ra vết thương trên cơ thể nạn nhân không.
Bản án sơ thẩm và phúc thẩm kết luận động cơ gây án chưa phù hợp với tình tiết khách quan; vi phạm nghiêm trọng trong thủ tục tố tụng khi bỏ ngoài hồ sơ nhiều tài liệu quan trọng như lời khai ban đầu của bị cáo, lời khai nhân chứng, thu giữ dấu vân tay...
VKSND Tối cao cho rằng, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, Hải bị áp dụng mức hình phạt cao nhất nhưng chứng cứ buộc tội chủ yếu là lời khai của bị cáo và không có chứng cứ trực tiếp. Trong khi lời khai của bị cáo không nhất quán và mâu thuẫn nhau (lúc nhận tội, lúc kêu oan) và mâu thuẫn với các tài liệu chứng cứ khác. "Vụ án cần phải điều tra lại để thu thập thêm chứng cứ và khắc phục những thiếu sót, vi phạm nhằm giải quyết đúng pháp luật", báo cáo nêu.
Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí nói về kháng nghị vụ án Hồ Duy Hải, khi tiếp xúc cử tri tại TP HCM hôm 18/5. Ảnh: Hữu Công.
Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí cũng cho rằng, kháng nghị ngày 22/11/2019 về việc giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải là "đúng luật, đúng thẩm quyền, có căn cứ và cần thiết". Bởi trước khi kháng nghị, Viện trưởng đã báo cáo xin ý kiến Chủ tịch nước, đề nghị Chủ tịch nước tiếp tục tạm dừng thi hành án tử hình để xem xét kháng nghị. Văn phòng Chủ tịch nước đã có công văn thông báo ý kiến của Chủ tịch nước "đề nghị Viện trưởng Viện KSND tối cao xem xét quyết định theo thẩm quyền, bảo đảm đúng quy định của pháp luật đối với vụ án Hồ Duy Hải".
VKSND Tối cao cho rằng, nhận định của Hội đồng thẩm phán là "trái nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự". Đó là nguyên tắc "suy đoán vô tội", "xác định sự thật trong vụ án", "tuân thủ pháp luật trong hoạt động điều tra", và "trọng chứng hơn trọng cung".
"Quy định của pháp luật hiện hành không có bất cứ điều khoản nào hạn chế quyền kháng nghị giám đốc thẩm của Viện trưởng VKSND Tối cao", báo cáo nêu.
Với các nội dung trên, Viện trưởng VKSND Tối cao cho biết sẽ kiến nghị Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao xem xét lại quyết định giám đốc thẩm theo thủ tục đặc biệt.
Phiên giám đốc thẩm có toàn bộ 17 thẩm phán cao cấp của Việt Nam. Ảnh:TTXVN.
Trước đó, tại phiên giám đốc thẩm ngày 8/5, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã kết luận những vi phạm này chỉ là sai sót về tố tụng và không làm thay đổi bản chất vụ án.
Lý giải về những mâu thuẫn trong vụ án, Hội đồng giám đốc thẩm nhận thấy lời khai của nhân chứng về người có mặt ở hiện trường "phù hợp với đặc điểm nhận dạng của Hải khi có tóc mái dài, mặc áo ngắn tay màu xanh đen...". Lời khai của Hải đưa tiền cho một trong hai nạn nhân đi mua trái cây cũng phù hợp với việc có nhân chứng khai thấy cô làm việc này. Tại hiện trường có trái cây.
Lúc 19h30 ngày 13/1/2008, nhiều nhân chứng thấy Hải có mặt ở Bưu cục Cầu Voi. Trước đó, 19h13, Hải ở hiệu cầm đồ sau đó di chuyển và có mặt ở bưu cục vào 19h30. "Việc Hải có mặt tại hiện trường là có căn cứ", quyết định giám đốc thẩm nêu.
Tại các bản cung của Hải đều khai không bị bức cung, dùng nhục hình. Do tâm lý lo sợ, muốn kéo dài thời gian sống nên Hải bịa những lời khai mâu thuẫn.
Các vấn đề khác như thời điểm chết của nạn nhân, kết quả khám nghiệm tử thi, lời khai ban đầu của Hải và một số nhân chứng, sửa chữa biên bản ghi lời khai... Hội đồng giám đốc thẩm cho là "không phải chi tiết chứng minh hành vi phạm tội, không ảnh hưởng tới bản chất của hành vi phạm tội".
Hội đồng thẩm phán cũng cho rằng, kháng nghị của VKSND Tối cao là trái luật do trước đó Chủ tịch nước đã có quyết định bác đơn xin ân xá của Hồ Duy Hải và quyết định này đang có hiệu lực.
Theo bản án đã có hiệu lực, tối 13/1/2008, hai nữ nhân viên bưu điện Cầu Voi, huyện Thủ Thừa, Long An bị sát hại. Hồ Duy Hải bị cáo buộc là hung thủ. Qua hai cấp xét xử tại TAND tỉnh Long An và Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM, Hải bị tuyên phạt mức án tử hình.
Hải Duyên - Hoàng Thùy