Trẻ sinh non khi chào đời dưới 37 tuần tuổi thai, chủ yếu do không nhận được đầy đủ dưỡng chất và oxy. Khác với trẻ sơ sinh bình thường, bé sinh non thường có làn da mềm đỏ và nhăn nheo vì chưa đủ thời gian tích trữ mỡ. Trẻ có đầu to hơn so với thân mình, gầy guộc ốm yếu, thở mệt nhọc và ngắt quãng, cử động trông như co giật.
Lưu ý trong việc chăm sóc bé:
Ghế đi xe
Khi đi ôtô, lúc nào cũng phải đặt bé trong ghế nằm đạt tiêu chuẩn an toàn ở băng ghế sau. Ngay cả trẻ nhỏ nhất cũng cần được di chuyển với một chiếc ghế thật an toàn.
Chọn loại ghế dành cho trẻ sơ sinh chắc chắn, an toàn và đừng dùng những loại có gắn miếng lót, khay hay miếng chắn bằng nhựa cứng. Đừng bao giờ đặt ghế ngồi của bé trên ghế có túi khí bảo vệ. Trẻ sinh non khi đi ôtô cần được hỗ trợ nhiều hơn để có thể ngồi thẳng người, nhờ đó dễ thở hơn. Hãy cuộn những tấm mền hay tã vải làm miếng độn để giúp bé không bị đổ sụp ra phía trước và tránh những chuyển động mạnh không cần thiết.
Hãy nhờ y tá ở phòng chăm sóc nhi đặc biệt chỉ cách đặt bé ngồi thật đúng. Họ sẽ kiểm tra mức oxy và điều kiện sức khỏe nói chung của bé khi ngồi vào ghế chuẩn bị về nhà.
Bỉm và quần áo
Nên mua loại bỉm được thiết kế riêng cho trẻ sinh non. Về quần áo, có thể tự may hoặc mua cho bé nhưng đừng chuẩn bị nhiều quá vì bé sẽ rất chóng lớn. Hầu hết các trung tâm mua sắm lớn và nhiều trang web đều có bán quần áo may sẵn cho trẻ sinh non. Điều quan trọng nhất là chọn sản phẩm an toàn cho sức khỏe bé.
Nôi
Không bao giờ dùng các miếng lót trong nôi và khoảng cách giữa các song gỗ không nên quá lớn để tránh trường hợp bé bị kẹt đầu. Đệm lót cần có độ chắc chắn, vừa vặn với khung nôi. Giữa đệm lót và bé chỉ cần một tấm lót mỏng là đủ. Không nên bỏ những vật mềm, to lớn có thể khiến bé ngạt thở trong nôi.
Nhiệt độ trong phòng
Luôn giữ cho phòng bé được ấm áp, dễ chịu vì một em bé dưới 3,2 kg chưa có đủ lượng mỡ cách nhiệt dưới da, do đó sẽ không chịu đựng được khi nhiệt độ trong phòng thay đổi.
Giữ cho nhiệt độ trong nhà luôn ở khoảng 27-29 độ C và mặc quần áo sao cho bé được thoải mái. Để phòng ngừa, bạn hãy kiểm tra nhiệt độ trên da của bé. Nếu chân tay bé lạnh, tím tái hãy ủ ấm cho bé. Nếu người bé ấm và ửng đỏ, có thể bạn đã ủ ấm bé quá mức.
Làn da của bé sinh non rất nhạy cảm, hãy tránh cho bé tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Ngoài ra nên tránh gió lạnh và những nơi quá ẩm ướt cho bé.
Hạn chế lây nhiễm bệnh
Tiết trời thu đông hoặc mùa mưa là lúc mà bé dễ bị cảm cúm và mắc các bệnh về đường hô hấp. Trẻ sinh non thường mắc một căn bệnh phổ biến và nghiêm trọng về đường hô hấp gây ra bởi virus hợp bào đường hô hấp, gọi tắt là RSV. Cần trao đổi với bác sĩ hay y tá của bé trước khi xuất viện để giúp bé tránh khỏi căn bệnh này.
Khi đã về nhà, hãy dành ra vài tuần để hai mẹ con thích nghi trước khi mở cửa đón tiếp bạn bè, người thân. Sau đó nên hạn chế cho bé tiếp xúc với những người bị đau ốm, kể cả khách viếng thăm. Đề nghị họ rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi chạm đến bé. Cần nhớ rằng việc hôn bé cũng có thể lây nhiễm các bệnh về đường hô hấp nên chỉ nên cho phép người lạ vuốt ve, xoa đầu bé.
Tránh mang bé đến những nơi có thể tiếp xúc với vi trùng hay khói thuốc lá. Trẻ em tiếp xúc với khói thuốc thường có nguy cơ mắc bệnh hô hấp cao hơn so với bình thường.
Tắm cho bé
Tắm cho bé càng nhanh càng tốt vì trẻ sinh non rất dễ lạnh. Dùng tay kiểm tra độ nóng của nước trước khi đặt bé vào chậu tắm. Giữ nhiệt độ trong phòng luôn ấm áp, tránh gió. Khi tắm, hãy xoa đầu bé thật nhẹ nhàng. Sau khi tắm, ủ bé bằng khăn bông mềm.
Lê Phương