Cánh cửa cuộc đời vừa mới hé mở đã bị đóng sập lại trước mặt Chí Phèo khi bà cô Thị Nở - đại diện cho dân làng Vũ Đại đã dứt khoát không chấp nhận hắn. Từ hy vọng, Chí Phèo rơi xuống vực thẳm tuyệt vọng, lần đầu tiên trong đời hắn ý thức sâu sắc về số phận bất hạnh của mình.
Nhận ra kẻ thù chính của cuộc đời mình là Bá Kiến, Chí Phèo đâm chết ông ta và tự kết liễu cuộc đời mình. Cái chết của Chí Phèo nói lên sự bế tắc của người nông dân bị tha hóa trong xã hội u ám, khiến Chí rơi vào bước đường cùng.
Đoạn đối thoại của hai người trước khi Chí Phèo đâm chết Bá Kiến:
Hắn dõng dạc:
- Tao muốn làm người lương thiện!
Bá Kiến cười ha hả:
- Ồ tưởng gì! Tôi chỉ cần anh lương thiện cho thiên hạ nhờ.
Hắn lắc đầu:
- Không được! Ai cho tao lương thiện? Làm thế nào cho mất được những vết mảnh chai trên mặt này? Tao không thể là người lương thiện nữa. Biết không? Chỉ có một cách... biết không! Chỉ có một cách là... cái này biết không?
Hắn rút dao ra xông vào. Bá Kiến ngồi nhỏm dậy, Chí Phèo đã văng dao tới rồi. Bá Kiến chỉ kịp kêu một tiếng. Chí Phèo vừa chém túi bụi vừa kêu làng thật to. Hắn kêu làng, không bao giờ người ta vội đến. Bởi thế khi người ta đến thì hắn cũng đang giẫy đành đạch ở giữa bao nhiêu là máu tươi. Mắt hắn trợn ngược. Mồm hắn ngáp ngáp, muốn nói, nhưng không ra tiếng. Ở cổ hắn, thỉnh thoảng máu vẫn còn ứ ra...
Trong sách Lịch sử văn học Việt Nam (Nhà xuất bản Giáo dục, 1978), GS Nguyễn Hoành Khung cho rằng, Chí đến nhà Bá Kiến vì "theo thói quen", nhưng đúng hơn là anh đã đi theo sự thôi thúc và lòng căm thù giai cấp vẫn âm ỉ chưa tắt trong đáy khối óc u tối dày đặc, nay đã bùng lên.
Quằn quại đau khổ vì tuyệt vọng, Chí Phèo càng thấm thía tội ác đã cướp quyền làm người, cướp cả hình người, hồn người của mình. Trước Bá Kiến, Chí Phèo đã "chỉ tay vào mặt" lão, dõng dạc đòi quyền làm người.
Ý thức nhân phẩm trở về, Chí Phèo không bằng lòng trở lại cuộc sống thú vật nữa. Trước đây, để bám lấy sự sống, Chí Phèo đã bán linh hồn cho quỷ; giờ đây, linh hồn ấy đã trở về, Chí Phèo lại phải thủ tiêu cuộc sống của mình.
Câu 4: Tựa nào dưới đây từng là tên của truyện ngắn Chí Phèo?