Nếu như các nhà văn khác đi sâu vào phản ánh phong tục hay đời sống cùng cực của nông dân dưới thời thực dân phong kiến thì Nam Cao lại chú trọng đến việc thể hiện nỗi đau đớn của những tâm hồn, nhân cách bị xúc phạm, bị hủy diệt. Khi cả làng Vũ Đại quay lưng với Chí Phèo, Thị Nở lại đánh thức bản tính lương thiện trong con người anh ta.
Khi tỉnh dậy sau những cơn say triền miên, Chí đã trở lại với cuộc sống tự nhiên. Bát cháo hành Thị Nở nấu cho Chí đã làm cho hắn cảm thấy cô là người tốt bụng, đầy trách nhiệm và hai người đem lòng yêu nhau.
Trong truyện có đoạn miêu tả cảnh Chí Phèo ăn cháo:
Thị Nở giục hắn ăn nóng. Hắn cầm lấy bát cháo đưa lên mồm. Trời ơi cháo mới thơm làm sao! Chỉ khói xông vào mũi cũng đủ làm người nhẹ nhõm. Hắn húp một húp và nhận ra rằng: những người suốt đời không ăn cháo hành không biết rằng cháo rất ngon. Nhưng sao lại mãi đến bây giờ hắn mới nếm vị mùi cháo?
Trời ơi! Hắn thèm lương thiện, hắn muốn làm hòa với mọi người biết bao! Thị Nở sẽ mở đường cho hắn. Thị có thể sống yên ổn với hắn thì sao người khác lại không thể được. Họ sẽ nhận lại hắn vào cái xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện...
Lần đầu tiên sau bao năm, những âm thanh quen thuộc của cuộc sống vọng đến tai Chí Phèo khiến anh ta thèm được làm một con người bình thường như bao người khác. Chí khấp khởi hy vọng Thị Nở sẽ mở đường cho cuộc sống mới của mình.
Cảnh Chí Phèo ăn cháo hành trong phim Làng Vũ Đại ngày ấy.
Trong cuốn Giảng văn Văn học Việt Nam (Nhà xuất bản Giáo dục, 1998), GS Nguyễn Hoành Khung cho rằng, câu chuyện tình Chí Phèo - Thị Nở quả là có sức hấp dẫn đặc biệt.
Ban đầu, Chí Phèo đến với Thị Nở một cách rất... Chí Phèo. Khi đó, Thị Nở chỉ khơi dậy bản năng ở gã đàn ông Chí Phèo nhưng sau đó, sự chăm sóc giản dị mà đầy ân tình của người đàn bà ấy đã làm thức dậy bản chất sống lương thiện trong con người Chí.
Giọng văn có chút bông lơn, có lúc như chế giễu và với một số người, sự hấp dẫn của loại chuyện tình "bờ bụi" của hạng nửa người, nửa ngợm, ngưu tầm ngưu, mã tầm mã, nhưng chuyện được Nam Cao kể với nội dung hết sức nghiêm túc. Nó chứa đựng một tư tưởng nhân đạo mới mẻ, độc đáo, đem lại cho tác phẩm tầm vóc bất ngờ.
Câu 3: Đâu là câu nói của Chí Phèo với Bá Kiến trong đoạn cuối của truyện?