Bình Định là tỉnh thuộc vùng Duyên hải Nam Trung bộ Việt Nam, có tổng diện tích tự nhiên 6.025km2. Phía Bắc Bình Định giáp tỉnh Quảng Ngãi, phía Nam giáp tỉnh Phú Yên, phía Tây giáp Gia Lai, phía Đông giáp Biển Đông.
Bình Định hiện có TP Quy Nhơn, hai thị xã An Nhơn, Hoài Nhơn và 8 huyện. Tỉnh nổi tiếng với nghệ thuật hát bội (tuồng), bài chòi, đặc biệt là võ thuật. Nhiều làng võ Bình Định xưa vang danh khắp xứ.
Các võ sinh thuộc võ đường Phan Thọ, Bình Định biểu diễn ra đòn. Ảnh: Đào Tiến Đạt
Theo tư liệu lịch sử, dưới triều Lê Thánh Tông, đất Bình Định được sáp nhập vào Đại Việt, trở thành vùng phiên trấn, phên giậu của tổ quốc ở phương Nam. Ngoài người bản địa (gồm Chăm, Bana, H'rê), những cư dân Việt đầu tiên đến Bình Định là từ các nguồn quan lại do triều đình bổ nhiệm, dân khai hoang xiêu tán từ miền ngoài vào, các tội nhân lưu đày viễn châu.
Vùng đất mới thâu nhận đủ mặt anh hào tứ chiếng, ngoài các luồng di cư có tổ chức hoặc tự phát, còn có cả gia nô bị buôn lậu, trẻ con bị bắt cóc. Trong cuộc mưu sinh, để chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt và sự phức tạp của một xã hội chưa định hình, võ nghệ dân gian được phát huy, gồm võ của người bản địa, võ của bốn phương lưu dân, võ của người nước ngoài (do bộ phận cư dân Trung Hoa trốn tránh Mãn Thanh di cư sang).
Trải qua nhiều thế kỷ, người Bình Định không ngừng nghiên cứu, sáng tạo và đã có một sự nghiệp võ thuật độc đáo. Trong dân gian Bình Định cũng như trong các võ đường nổi tiếng còn lưu giữ khá nhiều tư liệu về võ kinh, võ lý, võ đạo, võ thuật, võ y và võ nhạc.
Thời Tây Sơn (1788-1802), ngoài ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ, có các tướng lĩnh Võ Văn Dũng, Trần Quang Diệu, Ngô Văn Sở, Nguyễn Văn Tuyết, Đặng Văn Long... Người ta đã dùng mỹ danh để tôn vinh những nhân vật thời đại như Tây Sơn Tam Kiệt, Tây Sơn Thất Hổ Tướng, Tây Sơn Ngũ Phụng Thư, Tây Sơn Lục Kỳ Sĩ, Tây Sơn Tứ Danh Sư.
Thời chống Pháp, Tăng Bạt Hổ, Mai Xuân Thưởng, Võ Trứ đều là những đại danh trong làng võ Bình Định. Võ cổ truyền đi vào nếp sống của người dân Bình Định, từ trẻ đến già, không phân biệt nam nữ. Vì vậy mà dân gian có câu ca dao:
Ai về Bình Định mà coi
Con gái Bình Định đánh roi đi quyền.
Tháng 8/2014, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố võ cổ truyền Bình Định là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Câu 3: Tỉnh nào được gọi là xứ dừa?