Phát biểu tại hội thảo truyền thông về bệnh dại sáng 18/8, bà Nguyễn Thị Thanh Hương, đại diện dự án khống chế và loại trừ bệnh dại, Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương cho biết, 7 tháng đầu năm cả nước ghi nhận 40 ca tử vong do dại, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, có 2 trường hợp đi tiêm nhưng không sơ cứu vết thương khi bị cắn, tiêm muộn, vết cắn nặng vùng đầu - mặt - cổ, tiêm chưa đủ mũi. Bệnh nhân lên cơn dại sau khi tiêm mũi thứ 3.
Bệnh dại được xếp vào nhóm bệnh mới nổi tại Việt Nam. Năm 1995 cả nước có 410 ca dại, sau đó liên tục giảm, đến năm 2003 chỉ còn 34 ca, nhưng ngay năm sau số ca tăng lên gấp đôi. Những năm gần đây, tình trạng mắc bệnh có giảm nhưng không đáng kể với khoảng 100 ca tử vong mỗi năm.
Chó là nguồn gây bệnh dại chủ yếu tại nước ta. Ảnh minh họa: P.V. |
“Đặc biệt, trong khi bản đồ dịch tại các khu vực khác không thay đổi thì miền Bắc số ca dại tăng đột biến từ miền núi phía Tây Bắc lan ra khu vực Đông Bắc và các tỉnh đồng bằng. Trong 10 tỉnh có số tử vong cao nhất 5 năm trở lại đây thì đến 9 tỉnh thuộc phía Bắc”, bà Hương nhấn mạnh.
Hơn 300.000 trường hợp bị chó cắn một năm nhưng chỉ có 60% đi tiêm, bỏ sót 40%. Thậm chí có người làm nghề mổ thịt chó, tay chân bị xước mà không hề biết. Một tháng sau người đàn ông này lên cơn dại và tử vong. Nguyên nhân chủ yếu khiến người bị cắn không đi tiêm phòng là chủ quan cho rằng chó vốn nhà bình thường. Đặc biệt, có 3% đến tiêm muộn, 6% điều trị bằng thuốc nam, 3% không có tiền để tiêm phòng.
Đại diện Tổ chức Y Thế giới đánh giá đây là vấn đề trầm trọng tại Việt Nam. Trong 10 năm trở lại đây, số ca tử vong không ngừng gia tăng. Nhận thức người dân còn kém, nhiều chó thả rông không được quản lý, tỷ lệ tiêm phòng thấp, nhiều người khi bị chó cắn không đi tiêm phòng. Tại một số tỉnh miền núi, vùng sâu, người dân khó tiếp cận với vắcxin.
Theo vị chuyên gia này, Việt Nam cần đẩy mạnh tiêm phòng cho loài chó. Nếu không có chó dại thì không có tử vong trên người do dại.
Ngày 28/9 hàng năm được chọn là ngày quốc tế phòng chống bệnh dại. Dự kiến năm nay, lễ mít tinh sẽ tổ chức tại Hòa Bình - địa phương gần đây có sự gia tăng ca tử vong do dại. Việt Nam đặt mục tiêu loại trừ bệnh dại vào năm 2020.
Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm, lây từ động vật sang người qua vết cắn, vết liếm trên da niêm mạc bị tổn thương. Thời gian ủ bệnh thường 1-3 tháng sau khi bị cắn, hiếm khi dưới 10 ngày hoặc dài tới vài năm.
Khi bị chó cắn, việc quan trọng đầu tiên là xử lý vết thương tại nhà. Mục đích là loại bỏ bớt virus dại dính trong nước dãi tại vết thương. Cần rửa vết thương dưới vòi nước trong 15 phút với xà phòng, sau đó dùng tiếp các chất sát khuẩn như: cồn iốt, rượu, các loại xà phòng, dầu gội, dầu tắm... Chú ý không làm dập nát vết thương, tránh khâu kín, trừ trường hợp bất khả kháng. Sau đó đến ngay cơ sở y tế để được nhân viên y tế tư vấn và tiêm phòng.
Nam Phương