TS.BS Ngô Chí Hiếu, Khoa Tim mạch và Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội, cho biết rối loạn nhịp tim là tình trạng bất thường trong quá trình tạo nhịp và dẫn truyền điện học, khi đó nhịp tim quá nhanh (tần số hơn 100 lần/phút) hoặc quá chậm (tần số dưới 60 lần/phút).
Rối loạn nhịp tim là bệnh lý khá phổ biến, xảy ra ở mọi lứa tuổi, giới tính với nhiều hình thái khác nhau. Có 4 rối loạn nhịp tim thường gặp nhất, tiềm ẩn nguy cơ cao gây đột tử.
Ngoại tâm thu
Đây là rối loạn nhịp tim phổ biến nhất. Ngoại tâm thu là tình trạng xuất hiện các ổ phát nhịp ngoại lai ở tâm thất hoặc tâm nhĩ. Các ổ phát nhịp này phát ra xung nhịp cạnh tranh với với ổ chủ nhịp, do vậy tạo ra các nhịp tim ngoại lai.
Bệnh nhân thường xuất hiện cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực, khó thở, mệt mỏi. Bệnh tiến triển nặng làm tim co bóp không đều, giảm dòng chảy tưới máu mạch vành dẫn đến suy tim, tăng nguy cơ đột tử. Do đó ngay khi có các triệu chứng bất thường, người bệnh cần được thăm khám chuyên khoa để kịp thời điều trị.
Rung nhĩ
Rung nhĩ, còn gọi là rung tâm nhĩ, là rối loạn nhịp nhanh khá phổ biến. Đây là tình trạng xuất hiện nhiều ổ phát nhịp liên tục ở tầng nhĩ. Tâm nhĩ co bóp nhanh hơn, hỗn loạn hơn, do đó dòng máu xuống tâm thất và đại tuần hoàn không ổn định. Tần số tim phát không đều, gây các rối loạn về huyết động, tụt huyết áp và suy tim.
Người bị rung nhĩ thường có cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực, khó thở, choáng váng. Tuy nhiên, người bệnh rung nhĩ mãn tính có thể không cảm thấy triệu chứng rõ ràng. Người bị rung nhĩ nếu không được được điều trị kịp thời, tim thường xuyên phải đập nhanh khiến tim bị giãn ra, ảnh hưởng đến quá trình bơm máu tiềm ẩn nguy cơ dẫn tới suy tim.
Rung nhĩ, cùng với cuồng nhĩ, là hai tình trạng có thể dẫn đến việc hình thành cục máu đông trong nhĩ trái, khi cục máu di chuyển lên não sẽ gây ra đột quỵ, nhồi máu não. Theo thống kê, khoảng 5% trường hợp đột quỵ hàng năm là do rung nhĩ.
Bác sĩ Hiếu thăm khám cho một bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Block nhĩ thất
Block nhĩ thất là tình trạng tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ dẫn truyền xung điện từ tâm nhĩ đến tâm thất. Nhịp tim trung bình của người khỏe mạnh dao động từ 60-100 lần/phút, được điều khiển bằng hệ thống thần kinh tự động, truyền dẫn từ tâm nhĩ đến tâm thất. Nếu con đường này bị tắc nghẽn sẽ tạo thành block nhĩ thất. Tùy vào mức độ tắc nghẽn mà block nhĩ thất được chia ra thành các mức độ khác nhau: block nhĩ thất độ 1, block nhĩ thất độ 2, block nhĩ thất độ 3.
Ở giai đoạn đầu, triệu chứng của block nhĩ thất khá giống các bệnh lý khác nên dễ dàng bị bỏ qua. Nhiều bệnh nhân chỉ đến khi bệnh tiến triển nặng mới được phát hiện. Nếu không điều trị kịp thời, block nhĩ thất có thể dẫn đến tình trạng tim đập chậm, ngừng đập, suy tuần hoàn, đột quỵ, thậm chí dẫn đến tử vong trong thời gian ngắn sau khi khởi phát bệnh.
Nhịp nhanh thất
Nhịp nhanh thất là một trong những rối loạn nhịp tim nguy hiểm nhất. Đây là tình trạng cơ tâm thất co bóp với tần số rất nhanh 140-160 nhịp/phút. Tâm thất không đủ thời gian làm đầy thất, tim bóp rỗng, dẫn đến thiếu máu nuôi toàn bộ cơ thể. Người bị nhịp nhanh thất có thể ngất xỉu, choáng váng, cần phải được xử lý cấp cứu ngay nếu không có thể dẫn tới các di chứng không thể hồi phục.
Người bệnh bị nhịp nhanh thất thường do hậu quả của thiếu máu cơ tim hoặc do các rối loạn nhịp khác không được phát hiện và điều trị hiệu quả. Để phát hiện sớm và phòng ngừa nhịp nhanh thất, mọi người cần kiểm tra tim mạch định kỳ, đặc biệt ở những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch cao như người cao tuổi, béo phì, hút thuốc lá....
Bác sĩ khuyến cáo khi có các các biểu hiện bất thường như khó thở, đau tức ngực, hồi hộp, đánh trống ngực, ngất xỉu, chóng mắt... cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời. Đồng thời, mọi người nên thăm khám tổng quát, định kỳ 6 tháng-1 năm/lần để đánh giá và theo dõi tình trạng sức khỏe.
Lê Nga