Thuế nhập khẩu cũng được ưu đãi để thu hút đầu tư. |
Theo yêu cầu của Thủ tướng, lãnh đạo các tỉnh này phải nghiêm khắc kiểm điểm theo kết luận của thành tra Chính phủ, làm rõ trách nhiệm sai phạm về quản lý tại địa phương, quy rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân để có hình thức xử lý phù hợp.
Nhằm tăng thu hút đầu tư, thời gian qua, nhiều địa phương đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi về hỗ trợ tiền thuê đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT, hỗ trợ đầu tư... vượt khung quy định của Chính phủ.
Theo công bố mới đây của Thanh tra Chính phủ, năm 2003, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành 3 quyết định về cơ chế chi hỗ trợ, khen thưởng từ ngân sách Nhà nước cho các doanh nghiệp có phát sinh nộp thuế nhập khẩu, thuế VAT hàng nhập khẩu trên địa bàn nhằm thu hút các khoản thuế hàng hóa nhập khẩu phát sinh tại các địa phương khác về nộp tại tỉnh mình để tăng số thu cho địa phương.
Chỉ tính trong năm 2003, tỉnh Bình Định đã chi hỗ trợ, thưởng cho 38 lượt doanh nghiệp đã nộp thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt hàng hàng nhập khẩu với số tiền trên 9,37 tỷ đồng.
Với những chính sách ưu đãi này, trong những năm qua, số thu thuế nhập khẩu, thuế VAT hàng nhập khẩu của các tỉnh đã tăng đột biến, vượt nhiều lần so với kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, phần vượt này chủ yếu có nguồn gốc từ hàng hóa nhập khẩu ở các cửa khẩu ngoài tỉnh, kiểm hóa ngoài tỉnh, nhưng được mở tờ khai và nộp thuế trong tỉnh.
Chẳng hạn, tại tỉnh Bình Định năm 2003, tổng số thu đạt 69,65 tỷ đồng, trong đó có trên 31,38 tỷ đồng có nguồn gốc từ hàng hóa ở cửa khẩu ngoài tỉnh.
Nhận xét về việc các tỉnh ồ ạt thực hiện các chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư, bà Phạm Chi Lan, Ban nghiên cứu Thủ tướng cho rằng: "Tình trạng "xé rào" ở các địa phương sẽ không dừng lại ở 33 tỉnh mà sẽ tiếp tục lan rộng và không bao giờ hết. Có thể, khi các cơ quan chức năng vào cuộc, tình trạng này sẽ giảm một thời gian sau đó lại nổi lên. Có thể bước đi của mỗi địa phương có khác nhau, song đều có cùng 1 mục tiêu chính đáng là thu hút đầu tư để phát triển địa phương mình".
Theo bà, việc cải thiện môi trường đầu tư và nâng cao cạnh tranh ở các tỉnh, thành phố, địa phương không phải một sớm một chiều mà đòi hỏi nhiều thời gian, công sức, tiền bạc của tất cả các doanh nghiệp thậm chí cả chính người dân trong tỉnh. "Ngay luật của chúng ta vẫn chưa thực sự minh bạch, vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện, thì việc xảy ra hiện tượng xé rào ở một số địa phương là khó tránh khỏi.
Trao đổi với VnExpress, Vụ trưởng Chính sách thuế Bộ Tài chính Quách Đức Pháp cho rằng, cách làm này của các địa phương tuy không trái với Luật Hải quan, nhưng vi phạm Luật ngân sách Nhà nước. Theo ông, các địa phương này đã lợi dụng sự thông thoáng của Luật Hải quan cho phép các doanh nghiệp trong nước trong cả nước có thể mở tờ khai, làm thủ tục nộp thuế ở bất kỳ cửa khẩu nào cũng được để dùng các ưu đãi nhằm kéo các doanh nghiệp về chỗ mình làm thủ tục, lấy nguồn thu cho địa phương.
“Trước khi có chuyện của các tỉnh này, Bộ Tài chính cũng đã có công văn chấn chỉnh, nhắc nhở tỉnh Hà Tĩnh và Nghệ An về vụ việc có nội dung tương tự”, ông Pháp nói.
Hồng Anh