Tại họp báo trước thềm lễ trao giải chiều 27/9, đại diện ban tổ chức cho biết đã có kết quả nhưng chưa công bố cụ thể. Ba mức giải A, B, C, được trao cho năm mảng sách: chính trị - kinh tế, khoa học tự nhiên và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn, văn hóa - văn học nghệ thuật, thiếu nhi. Các giải lần lượt nhận 100, 50 và 30 triệu đồng. Sự kiện quy tụ 386 ấn phẩm, 298 tên sách và bộ sách, đến từ 48 trong tổng số 57 nhà xuất bản.
Ông Hoàng Phong Hà - Phó chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam - cho biết năm nay chỉ có một A, trao cho tác phẩm thuộc lĩnh vực Khoa học xã hội và Nhân văn, ít hơn năm ngoái. Nguyên nhân là các tác phẩm không hội tụ đủ mọi tiêu chí về nội dung, hình thức để đoạt giải cao nhất. Nhiều cuốn được hội đồng giám khảo phản biện, đưa lên giải A rồi lại hạ xuống giải B, C. "Tùy theo chất lượng sách mà hội đồng có thể tăng số lượng giải thưởng. Tuy nhiên, đến nay, chưa có mùa giải nào ban tổ chức tìm được đủ năm giải A cho năm hạng mục sách", ông nói.
Ông Hoàng Phong Hà tại buổi họp báo chiều 27/9. Ảnh: Quang Minh
Ban tổ chức lần đầu công bố tên các tác phẩm được đề cử. Mọi năm danh sách được giữ kín tới lễ trao giải. Ông Hoàng Phong Hà cho biết ban tổ chức mong muốn nhận được góp ý từ công chúng nhằm kiểm định lại các giải thưởng sao cho chính xác nhất.
Trong đề cử, sách chính trị gồm: Tôn giáo và chính sách tôn giáo ở Việt Nam, Hồ Chí Minh: Những bài viết và những cuộc tranh đấu, Hoàng Việt nhất thống dư địa chí. Sách kinh tế: FDI - Nhiệm vụ kép trong bối cảnh mới, Lịch sử đồng tiền Việt Nam, Việt Nam 2020-2040 dưới góc nhìn dân số học và kinh tế học.
Sách Khoa học tự nhiên và công nghệ: Bệnh học ngoại khoa (5 cuốn): Tiết niệu - Nhi, Chấn thương chỉnh hình, Thần kinh, Tim mạch - Lồng ngực, Tiêu hóa; Vật liệu Polymer Composite: Khoa học và Công nghệ; Công nghệ tạo vaccine cúm gia cầm từ thực vật từ nghiên cứu đến định hướng ứng dụng tại Việt Nam; Bác sĩ tốt nhất của nhà mình; Nguồn gốc các loài; Bộ sách 2 cuốn: Ung thư - Tin đồn và sự thật; Ứng dụng vi sinh vật vào canh tác cây ăn quả.
Sách Khoa học xã hội và nhân văn: Tâm lý học xã hội trong cuộc sống hiện đại, Trống đồng Kính Hoa - Bảo vật quốc gia Việt Nam, Lược sử Trung Quốc họa, Văn minh vật chất của người Việt, Huyền thoại về một vùng đất - Không gian văn hóa Tây Nguyên qua sử thi Ê-đê, Lịch hai mươi mốt thế kỷ.
Sách Văn hóa - văn học nghệ thuật: Cô bé nhìn mưa, Nậm Ngặt mây trắng, Con đường giải mã văn học trung đại Việt Nam.
Sách Thiếu nhi: Cà Nóng chu du Trường Sa, Cá voi Eren đến Hòn Mun, Bộ sách The lemonade war: Thương vụ nước chanh, Phiên tòa khối bốn, Chiếc chuông mất tích, Bộ sách Người sao chổi.
Cuốn "Cà Nóng chu du Trường Sa" được đề cử. Ảnh: Kim Đồng
Giải Sách quốc gia do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức thường niên từ năm 2004 đến nay, với tên ban đầu là Sách Việt Nam.
Năm 2021, Chang hoang dã - Gấu, sách tranh của Trang Nguyễn, gây chú ý khi đoạt giải A. Tác phẩm kể hành trình đưa chú gấu Sorya về với thiên nhiên, được lấy cảm hứng từ chuyện có thật qua trải nghiệm của tác giả. Khi tám tuổi, trong một lần đi học về, nhân vật Chang vô tình chứng kiến cảnh những chú gấu bị hành hạ trong trại để lấy mật. Hình ảnh khiến cô hứa với bản thân khi lớn lên không để các loài động vật hoang dã bị hành hạ như vậy nữa. Sách còn có 120 bức ký họa màu nước về động thực vật.
Giải A còn lại là cuốn Súng, vi trùng và thép - Định mệnh của các xã hội loài người (tác giả: Jared Diamond, dịch giả: Trần Tiễn Cao Đăng, do Nhà xuất bản Thế giới liên kết công ty Cổ phần Sách Omega Plus Việt Nam ấn hành). Năm 2020, Đoàn binh Tây Tiến - hồi ký của cố thi sĩ Quang Dũng - được vinh danh.
Hiểu Nhân