Djokovic khẳng định vị thế số một thế giới năm 2021 bằng ba danh hiệu sau bốn lần vào chung kết Grand Slam. Bên cạnh đó, tay vợt Serbia vô địch ở Paris Masters, vào bán kết ATP Finals và bán kết Olympic Tokyo. Anh lập kỷ lục bảy lần kết thúc năm ở vị trí số một thế giới, vượt kỷ lục số tuần giữ vị trí số một của Federer và kỷ lục số Masters 1000 của Nadal.
Nadal chịu nhiều thất bại ở sân đất nện mùa 2021, đáng kể là bán kết Roland Garros. Ảnh: ATP
2021 chứng kiến nhiều điểm nhấn đáng nhớ trong sự nghiệp của Djokovic, tiêu biểu là trận thắng Nadal ở Roland Garros. Djokovic thua trước set một, nhưng áp đảo trong phần còn lại của trận đấu, trên lãnh địa của kình địch. Anh ví chiến thắng như việc leo tới đỉnh Everest, là "trận đấu hay nhất trên sân đất nện".
Chiến thắng của Djokovic cho thấy Nadal đối mặt nhiều vấn đề ở đoạn cuối sự nghiệp. Các chấn thương dai dẳng gần đây khiến tay vợt Tây Ban Nha không thể chơi với phong độ cao nhất. Thể lực vốn là điểm mạnh của "Vua đất nện" cũng không còn được duy trì ở cấp độ cao. Đối đầu Djokovic, Nadal hụt hơi trong nhiều pha bóng bền, suy giảm khả năng cứu những đường bóng khó và mất độ chính xác ở những cú dứt điểm.
Vấn đề của Nadal bộc lộ từ đầu mùa, khi anh đau lưng phải bỏ ATP Cup, rồi bị loại ở tứ kết Australia Mở rộng. Sau thất bại dưới tay Djokovic ở Paris, Nadal nghỉ hơn hai tháng nhưng vẫn không hồi phục hoàn toàn. Anh chơi thêm một giải ở Washington rồi nghỉ hết năm để chữa bàn chân.
Ngay cả khi bị ảnh hưởng bởi Covid-19 năm 2020, Nadal cũng chơi nhiều hơn năm nay 5 trận. Năm thứ hai liên tiếp tay vợt 35 tuổi chỉ đoạt hai danh hiệu, ở Barcelona và Rome. Đó là bước lùi so với một năm trước, khi một trong hai danh hiệu của Nadal là Roland Garros, giúp anh cân bằng kỷ lục 20 Grand Slam của Federer.
Nadal chống nạng sau buổi điều trị chấn thương bàn chân ở Barcelona hồi tháng 10/2021. Ảnh: Twitter
Trong sự nghiệp, Nadal mới ba lần kết thúc năm mà trắng tay ở Grand Slam, là mùa ra mắt 2004, cùng hai năm liên tiếp 2015, 2016 vật lộn với chấn thương. Sa sút của Nadal thể hiện rõ nhất ở vị trí trên bảng điểm ATP. Anh kết thúc mùa năm ngoái với vị trí thứ hai, còn năm nay là thứ sáu. Nếu không nhanh chóng lấy lại phong độ ở đầu mùa 2022, Nadal có nguy cơ bật khỏi top 10.
Thử thách cho Nadal ngày càng lớn, khi đối thủ không chỉ là Djokovic vốn đã quen mặt. Nadal thua Stefanos Tsitsipas ở Australia Mở rộng, thua Andrey Rublev ở Monte Carlo, rồi thua Alexander Zverev ở Madrid Masters. Những đối thủ này đều kết thúc năm trong top 10 ATP và đang trên đà thăng tiến sự nghiệp. Bên cạnh những thất bại đó, Nadal còn thắng những trận chật vật trước Jannik Sinner, Denis Shapovalov hay Diego Schwartzman. Anh phải cứu match-point trong trận chung kết Barcelona Open thắng Tsitsipas.
Trong phát biểu tháng trước, Nadal cho rằng bản thân vẫn còn nhiều năm để thi đấu đỉnh cao. Nhưng, có lẽ chính tay vợt Tây Ban Nha cũng không chắc cơ thể anh còn chịu đựng được bao lâu.
Chấn thương cũng là ám ảnh của Federer. Huyền thoại Thụy Sĩ chỉ chơi 13 trận trong năm, không vào bán kết lần nào. Federer kết thúc mùa với ca phẫu thuật gối lần thứ ba trong hai năm, chưa hẹn ngày trở lại.
Federer có một vài khoảnh khắc tích cực ở Roland Garros và Wimbledon. Nhưng trận thắng ấn tượng nhất theo phong cách của anh chỉ là trước Richard Gasquet, 7-6, 6-1, 6-4 tại Wimbledon. Khi gặp một đối thủ trẻ hơn trong top 10 là Hubert Hurkacz, Federer thua trắng ba set, gồm set cuối thua 0-6.
Ở tuổi 40, Federer biết bản thân không còn nhiều thời gian để tìm lại đỉnh cao. "Tôi muốn thử một lần nữa, lần cuối cùng xem mọi thứ ra sao", Federer nói trong cuộc phỏng vấn với truyền thông Thụy Sĩ hồi tháng 10. Anh dự kiến tốn ba tháng hồi phục chức năng, rồi thêm ba tháng nữa tập nhẹ. Federer chỉ trở lại sớm nhất ở Wimbledon 2022, khi cận tuổi 41.
Federer rời Wimbledon 2021 bằng set thua 0-6, điều mới xảy ra ba lần trong sự nghiệp của anh. Ảnh: Wimbledon
Federer đã sử dụng từ "phép màu" để miêu tả mục tiêu đoạt thêm Grand Slam trước khi từ giã sự nghiệp. Chưa ai trong lịch sử quần vợt vô địch Grand Slam sau tuổi 37. Lần gần nhất Federer đăng quang ở đấu trường này là Australia Mở rộng 2018, khi 36 tuổi. Anh cũng chưa đoạt danh hiệu nào từ tháng 10/2019. Tomas Berdych, đồng nghiệp cùng thời của Federer và đã giải nghệ ba năm, cho rằng chủ nhân 20 Grand Slam nên chuẩn bị tâm lý chơi thêm vài trận chia tay khán giả, rồi giải nghệ.
Federer kết thúc năm 2021 ở vị trí 16 thế giới và chắc chắn rớt khỏi top 20 trong những tháng tới. Trong 20 năm qua, anh chưa từng đứng thấp hơn vị trí 18 ATP. Điều này báo hiệu kỷ nguyên Federer đến hồi kết, trừ khi có một phép màu xảy ra trong mùa 2022, như mong đợi của tay vợt Thụy Sĩ.
Nếu không có phép màu nào dành cho Federer, khái niệm "Big 3" sẽ không còn, tương tự như khi Andy Murray sa sút và bật khỏi nhóm "Big 4" trước kia. "Big 3" mùa này thực tế chỉ còn là "Big 1" với sự áp đảo của Djokovic. Tay vợt Serbia là người duy nhất của thế hệ 8x đủ sức khắc chế các tay vợt thuộc nhóm NextGen.
Djokovic đã hạ Medvedev, Tsitsipas và Matteo Berrettini ở ba trận chung kết Grand Slam. Anh sau đó thắng Medvedev ở chung kết Paris Masters. Ba thất bại lớn nhất trong năm của Nole đều dưới tay Zverev và Medvedev, tại Olympic Tokyo, Mỹ Mở rộng và ATP Finals.
"Novak là thành trì cuối của Big 3. Khái niệm dành cho bộ ba huyền thoại có lẽ không còn phù hợp để miêu tả tình hình hiện tại", huyền thoại Boris Becker bình luận trên Eurosport. "Tôi rất lo ngại sự trở lại của Rafa và Roger khi nhìn vào thăng tiến của những tay vợt trẻ như Medvedev, Zverev, Tsitsipas, Berrettini. Có lẽ cuộc chiến mùa tới chỉ diễn ra giữa Novak và NextGen".
Nhân Đạt (theo Tennismajor)