Trong chuyến công tác đi các tỉnh Tây Nguyên vừa qua, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cho biết, các ngân hàng đã dành 12.000 tỷ đồng để phục vụ cho vay tái canh cây cà phê. Các điều kiện tín dụng cũng có nhiều ưu đãi như lãi suất thấp hơn thị trường, thời hạn cho vay phù hợp với một chu kỳ tái canh cà phê khoảng từ 3-5 năm, thậm chí thời hạn lên tới 5-7 năm.
Thủ tướng đã giao cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm đầu mối phê duyệt quy hoạch tái canh, đề nghị các địa phương phối hợp để sớm chỉ định ngân hàng thực hiện cho vay tái canh vào khu vực, đối tượng nào.
Theo Bộ Nông nghiệp hiện nay diện tích cà phê già cỗi cần phải trồng thay thế và chuyển đổi trong 5 - 10 năm tới khoảng 140.000 - 160.000 ha, chiếm trên 20% diện tích cà phê của toàn vùng. Trong đó diện tích cà phê trên 20 năm tuổi hiện có trên 86.000 ha, chưa kể khoảng 40.000 ha cà phê dưới 20 tuổi nhưng đã có biểu hiện già cỗi cho năng suất và chất lượng thấp. Nếu không kịp thời tái canh thì trong một vài năm tới sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới năng suất và chất lượng của cà phê Việt Nam.
Tuy nhiên, tốc độ tái canh cây cà phê trong thời gian qua diễn ra rất chậm. Từ năm 2012, khu vực Tây Nguyên cũng mới chỉ tái canh được khoảng 2.000 ha. Riêng Đăk Nông diện tích vườn cà phê già cỗi đến nay đã gần 25.000 ha thì trong những năm qua mới tái canh được gần 300 ha.
Để tái canh cây cà phê thì người dân phải chặt bỏ cây già cỗi rồi trồng các cây ngắn hạn khác trong thời gian từ 1-2 năm, sau đó mới trồng lại được. Từ khi trồng cho đến lúc cây cà phê cho thu hoạch mất thêm khoảng 2-3 năm nữa. Như vậy toàn bộ thời gian từ 3-5 năm người dân không có thu nhập, trong khi vẫn phải đầu tư chi phí khá lớn để trồng lại (khoảng trên 100 triệu đồng mỗi ha).
Các hộ dân vay ngân hàng để tái canh cây cà phê đòi hỏi thời gian vay dài, chi phí trả lãi nhiều. Trong khi đó, khoảng thời gian tái canh lại không có thu nhập để bù đắp nên nhiều người còn ngần ngại tái canh, thậm chí là tổ chức việc tái canh hết sức manh mún, thiếu khoa học và không hiệu quả.
Ngọc Tuyên