Bộ Giao thông Vận tải đang lấy ý kiến các bộ ngành về dự thảo thông tư sửa đổi Thông tư số 16/2021 về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới.
Theo dự thảo sửa đổi, ôtô đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải nếu hết hạn kiểm định trong một năm kể từ ngày Thông tư được ban hành sẽ được tự động giãn theo chu kỳ mới. Chủ xe sẽ được cấp giấy chứng nhận kiểm định mà không phải đưa xe đến trung tâm để đăng kiểm lại.
Ví dụ, một ôtô dưới 9 chỗ sản xuất 5 năm, hết hạn kiểm định chu kỳ hiện tại vào ngày 30/6/2024 sẽ được tự động giãn chu kỳ thêm 6 tháng, đến hết 31/12/2024. Lúc này, chủ xe mới phải đưa xe đi kiểm định để tiếp tục một chu kỳ mới.
Đăng kiểm phương tiện tại Hà Nội. Ảnh: Ngọc Thành
Với phương tiện có hạn kiểm định trước ngày Thông tư có hiệu lực sẽ không được áp dụng ngay chu kỳ kiểm định mới và vẫn phải đến trung tâm đăng kiểm để được cấp giấy chứng nhận, tem kiểm định.
Đề cập dự thảo thông tư chỉ áp dụng cho xe dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải, Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết đây là nhóm xe cá nhân, cường độ sử dụng không nhiều, việc chăm sóc, bảo dưỡng, sửa chữa của chủ phương tiện tốt hơn so với loại phương tiện kinh doanh. Tỷ lệ đạt ngay từ lần kiểm định thứ nhất của nhóm này cao, khoảng 95% tổng số xe. Điều đó cho thấy không cần thiết kiểm định lại xe trước khi giãn chu kỳ mà vẫn đảm bảo yêu cầu an toàn.
Nhóm xe dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải đến hạn kiểm định hàng tháng chiếm 33-43% tổng số phương tiện đến hạn kiểm định, tập trung tại Hà Nội và TP HCM. Việc tự động giãn chu kỳ, chủ không phải đưa xe đi kiểm định sẽ giúp giảm tải cho các trung tâm đăng kiểm.
Nhóm xe chở người trên 9 chỗ có thời gian sản xuất đến 5 năm, ôtô tải các loại, ôtô đầu kéo đã sản xuất từ 20 năm trở lên cũng trong diện được kéo dài chu kỳ đăng kiểm. Tuy nhiên, nhóm này có cường độ sử dụng nhiều, cần được kiểm định trước khi kéo dài chu kỳ. Theo thống kê, tỷ lệ đạt kiểm định từ lần thứ nhất đối với nhóm xe này thấp, có thời điểm chỉ đạt 67%.
Để phục vụ các xe tự động giãn chu kỳ kiểm định, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang xây dựng phần mềm, thuê đường truyền và hạ tầng công nghệ thông tin để tra cứu và in Giấy xác nhận thời hạn hiệu lực của Giấy chứng nhận kiểm định và Tem kiểm định để chủ xe sử dụng cùng với Giấy chứng nhận kiểm định và Tem kiểm định đã cấp trước đó khi tham gia giao thông.
Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết việc phương tiện được tự động áp dụng chu kỳ thêm 6 tháng sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu của các trung tâm đăng kiểm. Tuy nhiên, việc này sẽ giải quyết căn bản thực trạng ùn tắc trong kiểm định xe cơ giới hiện nay, đáp ứng nhu cầu đăng kiểm của người dân, doanh nghiệp.
Theo Thông tư số 2/2023 của Bộ Giao thông Vận tải, xe chở người dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải sản xuất đến 7 năm được miễn đăng kiểm trong 36 tháng (trước đây là 30 tháng), chu kỳ kiểm định định kỳ là 24 tháng (tăng 6 tháng so với trước đây); xe sản xuất từ 7 đến 20 năm (trước đây là 12 năm) chu kỳ định kỳ 12 tháng; xe trên 20 năm chu kỳ là 6 tháng. Chủ xe phải đưa xe đi kiểm định trước khi xác nhận sang chu kỳ đăng kiểm mới.