Nội dung nằm trong dự thảo Thông tư sửa đổi quy chế thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật quốc gia dành cho học sinh THCS, THPT, được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến đến hết 23/10.
Bộ hai lần nhấn mạnh yêu cầu về tính liêm chính trong nghiên cứu. Theo đó, giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện dự án phải chịu trách nhiệm về liêm chính khoa học và đạo đức nghề nghiệp.
Sở Giáo dục và Đào tạo cũng tương tự, đồng thời phải công khai các dự án được chọn dự thi cấp quốc gia. Bộ cho biết điều này nhằm tăng sự giám sát của xã hội, đảm bảo trung thực trong nghiên cứu.
Năm ngoái, dự án đạt giải nhất khoa học kỹ thuật quốc gia của học sinh trường THPT Nguyễn Siêu, Hưng Yên, bị phản ánh giống một sản phẩm nước ngoài, đã công bố năm 2023. Các chuyên gia cho biết dấu hiệu đạo nhái rất rõ. Bộ sau đó thu hồi giải thưởng, yêu cầu Sở Giáo dục Hưng Yên xử lý nghiêm, song không nêu lý do.
Sản phẩm phân loại rác của nhóm học sinh THPT Nguyễn Siêu, Hưng Yên, bị phản ánh giống một dự án nước ngoài, tháng 3/2025. Ảnh chụp màn hình
Bộ cũng dự kiến thay đổi cách tính số lượng dự án ở vòng thi quốc gia.
Hiện tại, mỗi địa phương được cử tối đa ba dự án tham dự; riêng TP HCM, Hà Nội và tỉnh, thành đăng cai là 6.
Theo dự thảo, một địa phương có thể gửi tới 12 dự án, cách tính như sau:
X (Tỷ lệ dự án dự thi) = (Số dự án thi của tỉnh đó * 100) / Tổng dự án thi cấp tỉnh trên cả nước.
| Tỷ lệ dự án | Số dự án tối đa được tham dự vòng quốc gia |
| X < 1% | 3 |
| 1 < X < 5% | 6 |
| 5 < X < 10% | 9 |
| X > 10% | 12 |
Bộ cho biết thay đổi này nhằm tạo công bằng và khuyến khích phong trào. Các địa phương có quy mô, phong trào tốt sẽ được cử nhiều dự án thi quốc gia hơn, tránh cào bằng.
Những trường phổ thông thuộc Bộ và các đại học, học viện được cử tối đa ba dự án, tăng một so với hiện nay.
Về cách tính giải, tổng số giải của cuộc thi không vượt quá 60% số dự án tham dự; Trong đó, tỷ lệ dành cho giải nhất, nhì, ba lần lượt là 10, 20 và 30% số giải.
Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia (VISEF) thường diễn ra vào cuối tháng 3 hàng năm. Thí sinh đạt giải ba trở lên được xét tuyển thẳng vào đại học theo ngành phù hợp với đề tài.
Thanh Hằng