Xuân Nghị xuất thân là nghệ sĩ kịch ở sân khấu Phú Nhuận, được Nghệ sĩ Nhân dân Hồng Vân dìu dắt nhiều năm. Anh cũng từng đóng các phim như: Xóm trọ 3D, Hạ cuối tình đầu, Khúc hát mặt trời... Tuy nhiên, chỉ đến vai cảnh sát Đức (còn có tên Mr. Cần Trô) trong phim truyền hình Ngày ấy mình đã yêu, anh mới gây chú ý. Anh lột tả cá tính nhân vật qua chất giọng dân quê Phú Yên cùng dáng vẻ lù khù, khuôn mặt luôn nghiêm nghị, cau có. Chân dung nhân vật này càng có điểm nhấn khi đặt cạnh Sol (Bảo Thanh đóng) - cô gái theo đuổi Mr. Cần Trô, có vẻ ngoài trẻ trung, hoạt bát. Sự đối lập tính cách và ngoại hình của đôi diễn viên tạo nhiều tình huống hài hước cho phim.
Cảnh Mr. Cần Trô cự tuyệt Sol trong phim "Ngày ấy mình đã yêu".
Các cảnh đối đáp giữa Đức và Sol thu hút nhiều người xem, nhất là câu anh trả lời cô gái quyết liệt đeo đuổi mình: "Anh không nhất thiết phải khai báo với em: anh đang làm gì, anh đang ở đâu, anh ở với ai. Đó không phải sự quan tâm, đó là cần-trô (control)". Những video phát lại màn đối đáp này thu hút hàng triệu lượt người xem và hàng nghìn người chia sẻ trên mạng xã hội. Trên fanpage của phim, khán giả Linh Diệu nhận xét Mr. Cần Trô mang đến nhiều tiếng cười với lối diễn chân chất. Còn nickname Thi Phi gọi đây là vai phụ xuất sắc của series.
Đạo diễn Khải Anh cho biết từ khi có kịch bản Ngày ấy mình đã yêu, anh nhắm ngay vai Đức cho Xuân Nghị vì thích nét diễn của anh trong phim Khúc hát mặt trời. "Khuôn mặt già dặn, có chút khó tính của Nghị hợp với hình ảnh cảnh sát giao thông. Xuân Nghị đã đề nghị được nói giọng Phú Yên để tạo màu sắc cho vai diễn. Sự nhiệt tâm của nam diễn viên khi hóa thân vào nhân vật giúp phim đến gần với người hâm mộ hơn", đạo diễn kể.
Trước khi có chút thành công trong sự nghiệp, Xuân Nghị trải qua nhiều khó khăn, làm đủ mọi nghề để mưu sinh.
Diễn viên sinh năm 1990 ở Khánh Hòa. Từ nhỏ anh xem hầu hết những vở diễn của Hoài Linh rồi học cách nói giọng ba miền giống thần tượng - người truyền cảm hứng cho anh đến với nghề. Khoảng 2009, diễn viên khăn gói từ quê lên TP HCM theo đuổi đam mê diễn xuất dù bị cha phản đối. Anh xin học diễn kịch ở sân khấu của 'bầu" Hồng Vân, lớp do nghệ sĩ Hữu Châu, Minh Nhí giảng dạy. Năm 2014, anh tốt nghiệp khóa đào tạo diễn viên ở giai đoạn sân khấu thành phố nhiều khó khăn, game show nở rộ, khán giả kịch ngày càng ít đi. Cũng như nhiều đồng nghiệp, nhất là người mới vào nghề, thù lao đi diễn không đủ để Xuân Nghị trang trải xăng xe, ăn uống.
Không có chỗ ổn định, Xuân Nghị cùng một người bạn góp tiền thuê phòng trọ hơn 20 m2. "Lúc đó, tôi chưa sắm được nệm, toàn nằm dưới sàn nhà. Tôi vừa đi diễn vừa làm thêm việc lau dọn phòng tại khách sạn. Để tiện cho công việc và đỡ tiền thuê nhà trọ, có lúc, tôi xin ở dưới gầm cầu thang khách sạn, rồi bưng bê cho các quán nhậu...", diễn viên kể. Xuân Nghị cho biết do cuộc sống mưu sinh, nhiều lúc anh nhận đóng cả những tiểu phẩm bị gọi là "hài nhảm". Hồi đó, nhìn về tương lai không mấy triển vọng, anh muốn từ bỏ công việc. "Nhưng rồi tôi lại nghĩ đến ánh đèn sân khấu, thả hồn theo vai diễn để có thêm động lực đi lên. Tôi xác định làm nghề là vì đam mê", Xuân Nghị cho biết.
Theo diễn viên, để có được chỗ đứng khiêm tốn trong nghề, anh đã nỗ lực rất nhiều. Không chỉ học từ nghệ sĩ Hữu Châu, Minh Nhí, Hồng Vân để tìm ra lối diễn riêng, mỗi khi nhận kịch bản mới, anh luôn đầu tư thời gian, công sức để tìm hiểu nhân vật, nội dung tác phẩm. Xuân Nghị cho biết thường nhốt mình trong nhà vệ sinh của phòng trọ, đứng trước gương luyện cơ mặt. "Tôi luyện hoài nên giờ nhìn mặt tôi hơi già so với tuổi. Bù lại, biểu cảm: hỉ, nộ, ái ố trên khuôn mặt của tôi rất linh hoạt", anh tâm sự.
Diễn viên Xuân Nghị.
Theo diễn viên, đàn em trong nghề phải cầu tiến, ham học hỏi và sáng tạo, không vay mượn quá nhiều mảng miếng của thế hệ đi trước. Anh kể có một lần anh và NSND Hồng Vân đóng chung vở Giờ chết của đạo diễn Xuân Trang. Khi chị thể hiện nét bi, anh lại chèn miếng hài vào khiến nữ nghệ sĩ bị mất tâm lý, ảnh hưởng cảm xúc khán giả. Trên sân khấu, Hồng Vân cầm cây đạo cụ đập thẳng vào vai anh để trút giận. Vào cánh gà, anh bị đàn chị mắng xối xả. Đó là bài học anh nhớ mãi về sự nghiêm túc khi diễn xuất.
Vai Mr. Cần Trô góp phần thay đổi công việc của diễn viên. Anh bận rộn hơn với nhiều show, lời mời đi sự kiện. Một tuần anh chạy từ ba đến bốn show hát, diễn hài, chưa kể lịch diễn ở sân khấu kịch định kỳ. Tuy vậy, nam diễn viên cho biết luôn nhắc bản thân phải tỉnh táo để không trượt theo sự nổi tiếng. Có show, dù đối tác trả cát -xê cao, anh cũng từ chối nếu thấy không phù hợp. Sau bảy năm ở trọ, Xuân Nghị có cuộc sống ổn định hơn khi mua được nhà ở Sài Gòn. "Thu nhập của tôi được cải thiện rất nhiều. Đầu năm nay, tôi mua một căn hộ, dù vẫn phải trả góp hàng tháng, tôi vẫn hãnh diện và mừng đến rơi nước mắt", anh nói.
Xuân Nghị mong muốn trở thành một nghệ sĩ đa năng. Mới đây, anh ra video nhạc đầu tay để thử sức ở lĩnh vực ca hát. Diễn viên tự nhận xét bản thân hát chưa hay nhưng mỗi sản phẩm làm ra đều được đầu tư nghiêm túc. Diễn viên gốc Khánh Hòa cũng đang đóng một bộ phim sitcom, dự kiến ra mắt dịp Tết 2019. Thời gian tới, Xuân Nghị muốn phát huy thêm ở mảng phim và vẫn duy trì đam mê diễn kịch. "Bận rộn đi phim cỡ nào tôi cũng dành ngày cuối tuần cho sân khấu. Đó là nơi tôi được trải nghiệm nhiều vai khác nhau. Tôi có thể đo lường được kỹ năng diễn xuất của mình từ chính tiếng cười, nước mắt, tràng vỗ tay dù ít hay nhiều của người xem", anh bộc bạch.
* MV "Anh có tài" - Xuân Nghị.