Những con lạc đà ướp xác vẫn đeo chuỗi sợi nhiều màu sắc, sơn đỏ và cắm chiếc lông người Inca dùng để trang trí trước khi chôn sống chúng. Kết quả nghiên cứu được công bố hôm 22/10 trên tạp chí Antiquity. Phát hiện này hiếm gặp đến mức dù giới nghiên cứu đã khai quật những hài cốt của đế quốc Inca dọc vùng ven biển Thái Bình Dương của Nam Mỹ suốt hơn một thế kỷ, họ chưa bao giờ tìm thấy xác ướp nào giống như vậy trước đây, theo Lidio Valdez, phó giáo sư liên kết ở Khoa Nhân chủng và Khảo cổ học thuộc Đại học Calgary, Canada.
Valdez và đồng nghiệp tìm thấy xác ướp lạc đà không bướu (Lama glama) ở Tambo Viejo, di chỉ khảo cổ tại Peru, vào năm 2018. Chúng nằm dưới sàn đất sét ở hai trong số vài tòa nhà bao quanh quảng trường tại ở di chỉ. 4 con lạc đà gồm một con màu nâu và 3 con màu trắng chôn chung trong một tòa nhà, một con màu nâu khác ở trong tòa nhà còn lại.
"Trong trường hợp đầu tiên, dường như có nhiều lạc đà hơn, nhưng những kẻ trộm mộ có thể đã làm xáo trộn bối cảnh", Valdez nói. "Lạc đà được chôn quay mặt về hướng đông, nhiều khả năng do Mặt Trời mọc ở hướng đông, là một vị thần quan trọng đối với người Inca".
Những con lạc đà nhỏ tuổi được trang trí tỉ mỉ với chuỗi sợi dài nhuộm đỏ, vàng, xanh và tím gắn vào tai chúng. Chúng cũng đeo cả vòng cổ. Đồ trang trí cho thấy vật hiến tế rất đặc biệt. Trên thực tế, sử sách ghi lại lạc đà nâu được dâng lên thần sáng tạo Viracocha trong khi lạc đà trắng dùng để hiến tế thần Mặt Trời.
Một số con lạc đà có vệt sơn trên mặt. Ba con lạc đà trắng có chấm đỏ ở trán và vạch đỏ từ mắt tới mũi. Ngoài ra, một con lạc đà trắng được chôn cùng lợn guinea (Cavia porcellus). Cả 3 con lạc đà trắng đều chôn cùng những sợi lông chim nhiệt đới gắn trên quen dài 10 cm, nằm gần những hố chứa đầy bánh ngô, đậu lima, lợn guinea và đám tro từ lá coca, nguyên liệu thô để tạo ra cocaine. Sau khi trang trí lạc đà, người Inda để gập chân của chúng bên dưới cơ thể và buộc chặt bằng dây thừng dài. Nhóm khảo cổ không tìm thấy bất kỳ vết cắt nào ở cổ họng hoặc cơ hoành của lạc đà, chứng tỏ chúng bị chôn sống.
Phát hiện mới nằm trong số những xác ướp động vật được bảo quản tốt nhất, theo Susan deFrance, giáo sư nhân chủng học ở Đại học Florida, Mỹ. Kết quả xác định niên đại bằng phóng xạ carbon chỉ ra lạc đà được hiến tế vào khoảng năm 1.500, gần cuối thời kỳ thống trị của người Inca ở Tambo Viejo.
An Khang (Theo Live Science)