Xác ướp của Takabuki. Ảnh: Live Science.
Các nhà Ai Cập học tìm ra nguyên nhân cái chết của một người phụ nữ trẻ tuổi tóc xoăn ở thành Thebes cổ đại cách đây 2.600 năm. Họ kết luận người phụ nữ ngoài 20 tuổi tên Takabuti bị đâm chết bằng dao trong thông báo hôm 27/1 của Đại học Manchester ở Anh, vào đúng dịp kỷ niệm 185 năm mở lớp vải quấn xác ướp (năm 1835). Phân tích xác ướp của Takabuti cũng hé lộ người phụ nữ mắc hai hội chứng hiếm gặp khiến cô có thêm một chiếc răng (33 thay vì 32) và một xương sống.
Dù Takabuti đến từ thành Thebes cổ đại (nay là thành phố Luxor), xác ướp của cô bị buôn lậu sau Chiến tranh Napoleon. Khi Thomas Greg, một người đàn ông Ireland giàu có, mua lại xác ướp năm 1834 và vận chuyển từ Belfast tới Ai Cập, Takabuti trở thành xác ướp Ai Cập đầu tiên được đưa tới Ireland.
Ở thời kỳ đó, nhà Ai Cập học Edward Hincks đã giải mã những chữ tượng hình trên hộp đựng xác ướp, theo Stair na hÉireann, trang thông tin về lịch sử Ireland. Hincks phát hiện người phụ nữ có tên Takabuti. Khi chết, cô đã kết hôn ở độ tuổi ngoài 20 và là bà chủ trong một gia đình khá giả ở Thebes. Bản dịch của Hincks cũng hé lộ cha của Takabuti là thầy tu thờ thần Mặt Trời Amun.
"Giới nghiên cứu đã kiểm tra kỹ xác ướp của Takabuti từ khi họ mở lớp vải quấn xác lần đầu tiên ở Belfast năm 1835", Greer Ramsey, quản lý phòng trưng bày khảo cổ ở Bảo tàng Quốc gia Bắc Ireland, cho biết. Trong những năm gần đây, Takabuti đã trải qua nhiều lần chụp X quang và cắt lớp vi tính, phân tích mẫu tóc, xác định niên đại bằng đồng vị carbon. Các nhà nghiên cứu xác định người phụ nữ sống vào khoảng năm 660 trước Công nguyên, cuối thời kỳ Vương triều thứ 25.
Những kiểm tra mới nhất bao gồm phân tích ADN và chụp cắt lớp vi tính. Cả hai phương pháp đều đem lại kết quả bất ngờ. Theo phân tích ADN, Takabuti có hệ gene giống người châu Âu hơn là người Ai Cập ngày nay. Các bản chụp cắt lớp cho thấy tim của Takabuti vẫn nguyên vẹn và được bảo quản tốt. Bản chụp cũng tiết lộ Takabuti trải qua cái chết thô bạo. Vết thương là bằng chứng Takabuti bị đâm ở lưng trên, gần vai trái.
"Takabuti trông rất yên bình khi nằm trong quan tài, nhưng giờ thì chúng tôi đã biết cô ấy chết trong tay người khác vào giây phút cuối đời", Eileen Murphy, nhà khảo cổ sinh học ở Trường Tự nhiên và Môi trường thuộc Đại học Queen, Belfast, chia sẻ. Theo tiến sĩ Robert Loynes, cựu thành viên ở Đại học Manchester, vết thương nặng ở phía trên bên trái thành lồng ngực chắc chắn khiến Takabuti qua đời nhanh chóng.
An Khang (Theo Live Science)