Sáng 10/11, trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Nguyễn Minh Quang cho rằng, cần phải tính toán và đặc biệt quan tâm tới vấn đề quản lý hồ thủy điện. Trong Luật tài nguyên sửa đổi cũng đề cập đến việc quản lý hồ chứa.
Trước câu hỏi về việc xả lũ thủy điện gây thiệt hại cho người dân Phú Yên, Quảng Nam..., Bộ trưởng Quang cho rằng, chuyện kiểm soát xả nước rất khó vì liên quan đến giữa lượng nước chứa trong hồ với lượng điện và an toàn công trình.
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang, xả lũ thủy điện liên quan đến nhiều bộ bởi công trình này không phải do Bộ Tài nguyên đầu tư mà chủ yếu liên quan đến ngành điện của Bộ Công thương và phòng chống lụt bão của Bộ Nông nghiệp. Bộ Tài nguyên có một phần trách nhiệm với tư cách là cơ quan quản lý về nước.
Vùng hạ du tại Thừa Thiên – Huế ngập sâu trong hai đợt lũ. Ảnh: Nguyễn Đông. |
Đề cập tới trách nhiệm bồi thường của các tổ chức, cá nhân khi để xảy ra tình trạng xả lũ ảnh hưởng đến đời sống của người dân, ông Quang cho biết sẽ tiếp thu ý kiến và bàn thêm. Nhưng ông cũng nhấn mạnh, phải quy định bồi thường nếu xác định là lý do chủ quan.
Khẳng định Việt Nam hiện quá ưu tiên thủy điện và các địa phương rất muốn mở thủy điện, ông Quang cho rằng, Chính phủ nên cân nhắc dừng hoặc tạm dừng làm thủy điện để có cái nhìn thấu đáo hơn về mặt lợi và hại.
Ông Đỗ Đức Quân, Tổng cục năng lượng, Bộ Công Thương cho hay, nước đầy hồ thì phải xả, đó là chuyện thông thường. Song điều quan trọng nhất là phải xả lũ đúng quy trình đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Thời gian thông báo xả lũ phụ thuộc vào độ chính xác của dự báo khí tượng thủy văn và hệ thống đo, quan trắc đủ để đánh giá, dự báo về mưa và dòng chảy trên lưu vực, vì vậy phải có nghiên cứu kỹ, xác định cho từng lưu vực và từng hồ chứa. Theo quy định, trước khi xả lũ công trình thủy điện phải báo trước tối thiểu 2 tiếng.
Đã đọc thông tin phản ánh về thời gian thông báo trước khi xả lũ của một số công trình thủy điện, tuy nhiên, ông Quân khẳng định cần phải kiểm tra cụ thể về số liệu vận hành mới phát biểu. "Dự án nào bị phản ánh là sai quy trình thì Bộ Công thương sẽ phải kiểm tra và xử lý nếu vi phạm", ông Quân cho hay.
Cũng theo ông Quân, sông Ba Hạ có lũ rất lớn và thời gian lũ lên nhanh. Đỉnh lũ sông Ba Hạ xấp xỉ lũ sông Đà nhưng dung tích hữu ích hồ sông Ba Hạ chưa bằng 1/30 hồ Hòa Bình nên thời gian lũ chứa đầy hồ rất ngắn. "Để xem xét điều chỉnh vấn đề này theo hướng thông báo sớm hơn cần hết sức thận trọng và có nghiên cứu kỹ mới quyết định được", ông Quân chia sẻ.
Thủy điện Bình Điền xả lũ ngày 5/11. Ảnh: Nguyễn Đông. |
Theo ông Quân, khu vực miền Trung lũ lên rất nhanh nên thời gian dự báo xả lũ cần phải nghiên cứu kỹ. Giả sử ngành điện thông báo 4-6 tiếng trước khi xả lũ nhưng dự báo, quan trắc không tốt, lũvề nhanh và sớm hơn, hồ chứa bắt buộc phải xả thì sẽ còn nguy hiểm hơn, người dân sẽ không kịp trở tay.
Ông Quân khẳng định, UBND, cơ quan phòng chống bão lụt địa phương phối hợp với chủ hồ và các nhà chuyên môn cùng nghiên cứu nghiêm túc và khách quan mới có thể quyết định điều chỉnh phù hợp và chuẩn xác về thời gian xả lũ đối với từng công trình cụ thể. "Nếu xả lũ sai quy trình thì đơn vị vận hành phải hoàn toàn chịu trách nhiệm. Tùy mức độ thiệt hại mà xử lý theo quy định", ông Quân thẳng thắn.
Một lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho hay, không có chuyện các đơn vị của EVN xả lũ ồ ạt vì tất cả công trình thủy điện khi xả lũ phải có quy trình nhất định. Việc xả lũ liên hồ do Thủ tướng phê duyệt, đơn hồ do Bộ Công thương phê duyệt.
"Giám đốc nhà máy nằm trong thành phần ban chi đạo chống lụt bão các tỉnh. Trường hợp nào sai sẽ phải xử lý rất nặng và sai đâu xử lý đến đó", lãnh đạo EVN cho hay.
Tiến Dũng - Hoàng Lan