Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm 28/10 gửi thông điệp tới G20, nhóm các nền kinh tế hàng đầu thế giới sẽ họp cuối tuần này tại Rome, rằng họ không thể để các nước nghèo hơn phải rơi vào tình thế khó khăn trong đại dịch.
Tedros cho biết số tiền này là cần thiết để đảm bảo vaccine, xét nghiệm và phương pháp điều trị Covid-19, có thể ngăn chặn 5 triệu ca tử vong khác trong cuộc khủng hoảng. Thế giới hiện ghi nhận hơn 246 triệu ca nhiễm và gần 5 triệu ca tử vong do Covid-19.
Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus dự sự kiện về an toàn thể thao tại trụ sở của tổ chức ở Geneva, Thụy Sĩ hôm 18/10. Ảnh: Reuters.
G20 "có khả năng đưa ra các cam kết chính trị và tài chính cần thiết để chấm dứt đại dịch này", Tedros nói trong cuộc họp báo ở Geneva, Thụy Sĩ. "Chúng ta đang ở thời điểm quyết định, đòi hỏi sự lãnh đạo quyết đoán để làm cho thế giới an toàn hơn".
WHO đang dẫn đầu chương trình Tăng tốc Tiếp cận Công cụ chống Covid-19 (ACT-A) nhằm phát triển, sản xuất, mua và phân phối các công cụ đối phó đại dịch. WHO cho biết 23,4 tỷ USD cần tài trợ cho ACT-A "nhỏ hơn nhiều so với hàng nghìn tỷ USD thiệt hại kinh tế do đại dịch gây ra và chi phí cho các kế hoạch kích thích hỗ trợ phục hồi quốc gia".
"Việc tài trợ đầy đủ cho ACT-A là yêu cầu bắt buộc về an ninh y tế toàn cầu đối với tất cả chúng ta. Bây giờ là lúc để hành động", Tedros nói.
Theo WHO, chỉ 0,4% xét nghiệm và 0,5% vaccine được triển khai đã được sử dụng ở các nước thu nhập thấp, vốn chiếm 9% dân số thế giới. Tổ chức cho biết kế hoạch của họ sẽ chứng kiến ACT-Accelerator nhắm mục tiêu hơn vào giải quyết khoảng trống nguồn cung ở các nước nghèo hơn.
"Không nơi nào chứng kiến sự bất bình đẳng này rõ ràng hơn ở châu Phi, nơi mới 8% dân số được tiêm một mũi vaccine Covid-19", Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa nói.
Chỉ 5/54 quốc gia châu Phi được dự báo đạt mục tiêu cuối năm của WHO là tiêm chủng đầy đủ cho 40% dân số.
ACT-A đã tạo ra Covax, chương trình chia sẻ vaccine toàn cầu nhằm đảm bảo các nước nghèo hơn có thể tiếp cận vaccine. Covax đã phân phối 425 triệu liều tới 144 vùng lãnh thổ, thấp hơn mức họ kỳ vọng.
Nhà khoa học trưởng của WHO Soumya Swaminathan cho biết hơn một tỷ liều vaccine được cam kết cho chương trình, nhưng chỉ khoảng 15% trở thành hiện thực. Bà nhấn mạnh 62 quốc gia đã bắt đầu tiêm mũi tăng cường và nhiều nước đang xem xét động thái này.
Theo Swaminathan, gần một triệu liều tăng cường được tiêm mỗi ngày, gấp ba lần số lượng vaccine được sử dụng ở các nước thu nhập thấp. WHO muốn có lệnh cấm tiêm mũi tăng cường cho đến cuối năm để tăng cường vaccine cho các nước nghèo hơn.
Cơ quan y tế của Liên Hợp Quốc đã cấp phép sử dụng khẩn cấp 6 loại vaccine và đang đánh giá 8 ứng viên.
ACT-A đã cung cấp hơn 128 triệu xét nghiệm và giảm một nửa chi phí xét nghiệm nhanh bằng cách chuyển giao công nghệ cho các nước có thu nhập thấp và trung bình, theo WHO.
Huyền Lê (Theo AFP)