WeChat là dịch vụ nhắn tin phổ biến của Trung Quốc, thu hút hơn một tỷ người dùng trên toàn cầu. Các thành viên không chỉ chat với bạn bè mà còn có thể đặt đồ ăn, đổi tiền, gọi xe hay thanh toán tiền điện... Ở phiên bản nội địa, thông tin mà người dùng chia sẻ được kiểm duyệt chặt chẽ, kết hợp giữa con người và công cụ tự động.
Trong khi đó, theo WSJ, nghiên cứu của nhóm Citizen Lab tại Đại học Toronto (Canada), công bố ngày 7/5, cho thấy WeChat còn theo dõi cả hoạt động của người dùng bên ngoài Trung Quốc. Nếu phát hiện nội dung nhạy cảm, ứng dụng sẽ đưa nội dung đó vào danh sách cấm.
WeChat hiện có hơn một tỷ người dùng. Ảnh: Reuters.
Nhóm nghiên cứu cho biết, hình ảnh và tài liệu được gửi giữa những người dùng quốc tế giúp "luyện" và tăng độ chính xác cho thuật toán kiểm duyệt. Cụ thể, Citizen Lab thiết lập hai nhóm chat trên WeChat, một sử dụng các tài khoản đăng ký bằng số điện thoại ở Trung Quốc và một sử dụng những số điện thoại ngoài Trung Quốc.
Nhóm cung cấp cùng một hàm băm (hash - đóng vai trò như khóa để phân biệt các khối dữ liệu) cho hai bức ảnh hoàn toàn khác nhau. Một ảnh là về một nhà hoạt động chính trị bị cấm ở Trung Quốc và một ảnh được đánh giá không nhạy cảm và không bị kiểm duyệt.
"Chúng tôi chia sẻ bức ảnh nhạy cảm trong nhóm người dùng quốc tế. Một phút sau, chúng tôi gửi bức ảnh bình thường, nhưng có cùng hash, tới nhóm người dùng Trung Quốc và ảnh đó bị kiểm duyệt, không hiển thị", Jeffrey Knockel, nhà nghiên cứu tại Citizen Lab, nói. "Trừ khi có tồn tại hệ thống theo dõi nội dung giữa những người dùng quốc tế, không thể giải thích được tại sao bức ảnh không nhạy cảm lại bị kiểm duyệt".
Tuy nhiên, Citizen Lab cũng nói không có bằng chứng cho thấy việc kiểm duyệt người dùng quốc tế xuất phát từ lệnh của chính phủ Trung Quốc. Tencent, hãng phát triển WeChat, không bình luận về kết quả nghiên cứu.
Người dân tại Trung Quốc được cho là đã quen và biết cách để "sống chung" với hệ thống Internet bị kiểm duyệt gắt gao trong nước.
Cuối năm 2019, một số nhà nghiên cứu cũng bày tỏ lo ngại TikTok có thể trở thành vũ khí của Trung Quốc trong cuộc chiến thông tin, định hướng góc nhìn của người dùng Mỹ đối với các sự kiện ngoài đời thực. Nguyên nhân là, trong khi các hashtag liên quan đến biểu tình ở Hong Kong lan rộng trên mạng xã hội như Twitter, Facebook, Instagram..., các nền tảng chia sẻ do Trung Quốc phát triển như Tik Tok lại im ắng. Giới chuyên gia cho rằng TikTok có thể bị tác động để định hướng dư luận liên quan tới các vụ biểu tình.
Minh Minh (theo WSJ, CBC News)