Chị Uyên Nguyễn, 39 tuổi, ở quận 12 bén duyên với sen đá khoảng hai năm trước. Đầu năm 2020, công việc kinh doanh phải tạm ngưng vì dịch Covid-19 giúp chị có nhiều thời gian để nghiên cứu, tìm hiểu thêm về loại thực vật này.
Vốn là người yêu thiên nhiên, thích sống xanh, trong khu vườn rộng 500 m2, chị trồng đủ loại cây, từ lộc vừng, tùng, nguyệt quế, mai, sứ, cây dây leo cho đến cây ăn quả, rau củ và hoa. Nhưng vợ chồng chị vẫn dành một góc vườn để trồng và chăm sóc các chậu sen đá.
Ban đầu chị mua vài chậu về trồng, nhưng chưa có kinh nghiệm và bận việc khiến cây chết do úng, sốc nhiệt và sâu bệnh. "Từ đó tôi bắt đầu tìm tòi, học hỏi trên hội nhóm và mua cây về tập thuần", chị Uyên, người mất gần 6 tháng để tìm hiểu và học hỏi kinh nghiệm chăm sóc cây, tâm sự.
Chị nói sen đá có ba hệ: hệ chịu nắng cao, hệ chịu nắng vừa và hệ trong mát. Người trồng phải hiểu rõ đặc tính của từng giống và khí hậu nơi ở mới có thể chăm sóc và sắp xếp chỗ đặt chậu hợp lý.
"Cách tốt nhất để chăm sóc sen đá là đặt ở nơi thoáng, sử dụng lưới che lan để giảm nhiệt, xung quanh trồng nhiều cây xanh làm mát", chị Uyên nói và cho biết gia đình cũng lắp thêm quạt xoay gió trên mái để điều hoà nhiệt độ. Còn nếu nơi ở không có nắng, người trồng nên sử dụng thêm đèn nhằm tăng cường ánh sáng cho cây.
Đa phần sen đá trong vườn được chọn giống ở Đà Lạt và các tỉnh phía Bắc thay vì dòng nhập khẩu từ Hàn Quốc, Nhật Bản đắt đỏ. Mỗi cây có giá từ vài chục nghìn đồng đến vài trăm nghìn đồng.
Sen khi mới mua về có màu sắc rực rỡ, nhưng sau một thời gian sẽ bay màu do phải dùng sức để phát triển lại bộ rễ. Tùy từng giống sẽ mất từ 3 đến 5 tháng để phục hồi sắc lá.
Trong quá trình trồng phải chú ý làm sạch phần lá già dưới gốc, tránh để ẩm thấp tạo mầm bệnh cho cây.
Về đất, tùy giống và khí hậu, người chơi sen có thể lựa chọn các loại đá trộn với giá thể phù hợp. Với khí hậu Sài Gòn, chị Uyên chọn đá pumice (đá bọt núi lửa) trộn cùng xỉ than, phân bò, trùn quế... làm giá thể trồng, thay vì dùng đất thịt khiến cây dễ úng rễ và chết.
Với người mới chơi sen đá, chị khuyên mọi người cần kiên trì để tìm công thức trộn giá thể phù hợp với từng giống cây. "Rất khó để đưa ra công thức chung vì các giống cây và khí hậu mỗi nơi một khác. Nhưng mẹo là khi đổ nước vào giá thể thấy khả năng thoát tốt là được", chị nói.
Khi chăm sóc, người trồng cần giữ cho rễ thông thoáng và chịu khó quan sát để phòng trừ các bệnh do nấm, rệp gây ra.
Không chỉ tìm giống cây độc lạ, chị Uyên còn sưu tầm nhiều chậu bằng đất nung với đủ các hình thù, kích cỡ màu sắc khác nhau. Chị nói, sắc xanh, tím của sen đá kết hợp với màu rực rỡ của chậu khiến cả khu vườn thêm sức sống.
Từ ngày chơi sen đá, chị Uyên nhận thấy bản thân luyện được tính kiên nhẫn, tỉ mỉ. Công việc bận rộn nhưng mỗi ngày chị đều dành 2-3 tiếng để chăm vườn.
"Tốn nhiều công sức, thời gian nhưng tôi thấy xứng đáng. Cuộc sống cũng thư thái, hạnh phúc hơn", chị bộc bạch.
Một góc nhỏ đặt sen đá trên các kệ bằng gỗ, sắt trong khu vườn rộng 500 m2 của gia đình chị Uyên.
Trong thời gian tới, chị Uyên tiếp tục sưu tầm và mở rộng thêm khu vườn để thỏa mãn đam mê. "Tôi cũng đang ấp ủ kế hoạch mở một quán cà phê cho những ai yêu sen đá", chị cười, nói.
Quỳnh Nguyễn
Ảnh: Nhân vật cung cấp