Năm 2019, vườn sân thượng của chị Nguyễn Thị Lan hình thành, ban đầu chỉ là các loại rau xanh theo mùa, được trồng trong 6 chậu nhựa, còn lại tận dụng thùng xốp, chậu nhựa, vỏ thùng sơn.
Chị cho biết, vườn sân thượng ở tầng 5 nên leo lên xuống bưng bê đất và các vật dụng cực kỳ vất vả, mỗi lần vợ chồng chỉ bê lên được một ít, sau vài tháng khu vườn mới hình thành.
Chồng bưng bê, làm giàn để chị Lan trộn đất. Một phần đất chị mua, một phần xin khi hàng xóm đào móng nhà. ''Tôi là con nông dân, cũng từng phụ bố mẹ làm ruộng, trồng cây, nhưng chưa bao giờ làm hết các công đoạn'', chị nói. Chủ vườn lên mạng tham khảo các kênh hướng dẫn trồng trọt và các hội nhóm yêu cây để học hỏi kinh nghiệm.
Rau lượt đầu tốt nhưng vụ hai lại yếu không nảy mầm mới, lá vàng, gốc cỗi, ăn chát đắng dù tưới nước, bón phân kỹ lưỡng. Mướp, cà chua đậu trái được vài ngày đều vàng rụng mất. ''Tôi chăm như chăm em bé mà chúng không chịu lớn'', người phụ nữ quê gốc Quảng Bình, nói.
Không nản, cứ rảnh chị lại lên vườn chăm sóc, tỉa cành, bắt sâu, tưới nước, có bữa tới nửa đêm mới nghỉ. Vừa thực hành, vừa tham khảo kinh nghiệm trên mạng xã hội, chị nhận ra để cây phát triển tốt thì hệ vi sinh trong đất và bộ rễ cây phải tốt. Chị ủ rác nhà bếp (vỏ rau củ, đầu cá, đầu tôm...) làm phân tưới, cho đất nghỉ một tháng. Sau đó, chị cải tạo lại vườn, ủ đất với rác nhà bếp, nấm đối kháng nhằm tiêu diệt mầm bệnh và giúp đất giàu dưỡng chất hơn.
Sau này chị còn làm dung dịch từ vỏ chuối, trứng, sữa hết hạn bón bổ sung kali cho cây. Chị ra chợ xin thêm đầu cá, bã đậu nành về ủ làm phân đạm.
Phân đạm được ủ theo công thức: 3 lít IMO4 (hoặc 1/3 gói men vi sinh emzeo, imunic), một lít mật rỉ đường hòa tan vào 10 lít nước (nước máy đã để 8 tiếng cho bay hết flour). Đổ hỗn hợp trên vào thùng sơn chứa 5-6 kg đầu cá, tôm (tráng qua nước nếu là cá biển), trên cùng bỏ 2kg vỏ dứa. Đậy nắp kín, đặt nơi mát mẻ. Sau ba tuần, pha tỷ lệ một lít đạm cá với 20 lít nước để tưới, tuần 2-3 lần.
Phân kali ủ theo công thức: 3-4kg vỏ chuối hoặc chuối hỏng xay nhỏ, 2 lít IMO4 (hoặc 1/3 gói men vi sinh emzeo), 0,5 lít mật rỉ đường, 1kg sữa hết hạn, 6-10 quả trứng gà. Xay nhỏ, hòa tan hỗn hợp, bỏ vào vỏ thùng sơn trộn đều với 10 lít nước sạch. Đậy kín nắp để nơi mát, sau 3 tuần, pha tưới với tỷ lệ 1 đạm: 20 lít nước, tưới 2-3 lần/tuần.
Chủ vườn tạo chế phẩm trừ sâu từ vỏ cam quýt, dứa ngâm cùng IMO xịt cho cây hoặc ngâm dung dịch tỏi, ớt, gừng; thuốc lào.
Chị Lan tận dụng từng bậc cầu thang đặt chậu trồng các loại cây giàn leo như mướp đắng, đậu đũa. Giàn ngay trên bậc cầu thang làm không gian giúp cây trồng phát triển, lối đi rợp bóng mát.
''Ngoài khâu làm đất thì bón phân đúng giai đoạn rất quan trọng. Ví dụ cây ra hoa thì bên bón nhiều phân giàu kali để giúp đậu trái, lúc nuôi trái thì lại phải bón nhiều đạm. Lựa chọn hạt giống cây phù hợp với sân thượng nhiều nắng gió, trồng rau đúng mùa vụ cũng giúp mang lại hiệu quả cao hơn'', chị đúc rút.
Sân nhỏ phía trước rộng 12 m2, chị Lan tận dụng làm chuồng nuôi 11 con gà, đủ cung cấp trứng cho cả nhà. Trên nóc chuồng, chị đặt chậu cây tránh nóng. Chị dùng men ủ làm đệm lót sinh học cho gà để không có mùi hôi, không ruồi muỗi và luôn khô ráo. "Cứ hơn một tháng tôi thay đệm lót một lần, đệm lót sinh học dùng ủ phân bón cho cây luôn'', chị nói.
Sau hơn ba năm làm vườn sân thượng, ngoài trồng rau xanh phục vụ bữa cơm hàng ngày, chị thử sức với các loại cây khó chăm hơn như các loại dưa lê, dưa lưới, nho, cà chua leo giàn bạch tuộc, dâu tây, cải thảo, ớt ngọt....
Khu vườn nhỏ là nơi mà cả gia đình chị thư giãn sau cả ngày làm việc, học tập mệt mỏi. Là nơi để chị thỏa sức đam mê trồng cây và các con tìm hiểu thiên nhiên, vui chơi. Từ khi có vườn sân thượng, chị thấy gia đình thêm gắn kết nhờ tương tác nhiều hơn trong các hoạt động làm vườn, chăm cây.
Sau một thời gian tích lũy kinh nghiệm, chồng khuyên chị nên làm kênh Youtube, đặt tên ''Bà Lan nông dân sân thượng" để chia sẻ cách trồng cây từ rác nhà bếp cùng mọi người.
Nhật Minh
Ảnh nhân vật cung cấp