Lo ngại sự an toàn của rau ngoài chợ, anh Nguyễn Đặng ở quận 12, ấp ủ ý tưởng trồng rau cho cả gia đình nhưng mãi chưa dám thực hiện. Một lần anh thấy người bạn làm vườn theo mô hình aquaponics, rau trái mơn mởn, anh hạ quyết tâm làm.
Aquaponics là một hệ thống trồng cây – nuôi cá tích hợp đồng thời cả hai hệ thống:nuôi trồng thủy sản và thủy canh, dựa trên nguyên tắc của hệ thống sản xuất trong tự nhiên. Thuật ngữ Aquaponics là sự kết hợp từ Aquaculture - nuôi trồng thủy sản và Hydroponics - thủy canh.
Aquaponics dùng phân cá thải ra chuyển hoá bằng vi sinh vật cho ra dinh dưỡng giúp rau phát triển. Đồng thời, nước trong hồ cá khi bơm lên khay rau sẽ giúp lọc sạch nước, giúp cá sống khoẻ hơn.
Hệ thống vườn này giúp giải quyết hai vấn đề lo ngại nhất là thời gian và công sức chăm bón. Anh Đặng làm trợ lý cá nhân cho một tổ chức phi lợi nhuận, đồng thời kinh doanh trong mảng xuất nhập khẩu nên rất bận rộn. Nếu trồng theo phương pháp thông thường thì cần phải vận chuyển khoảng 3,5 tấn đất cho sân thượng 100 m2, đồng thời phải bón phân, tưới nước định kỳ, rất nhiều sân bệnh và phải cải tạo đất thường xuyên...
Còn aquaponics là mô hình trồng rau, nuôi cá khép kín, giúp đỡ công chăm sóc. Anh Đặng còn lắp thêm hệ thống tưới nước tự động, dùng phân bón một lần cho cả chu kỳ. "Đặc trưng nhất của vườn nhà tôi là tự động gần như hoàn toàn. Tôi chỉ việc ươm cây con và làm thêm vài việc vặt như bắt sâu, dọn cỏ, còn lại quá trình sinh trưởng thì không cần đến bàn tay con người", anh nói.
Mô hình này còn cho phép anh Đặng kiểm soát mọi thứ mình đang làm. Trước đây anh vẫn lo nếu trồng bằng đất, sẽ khó có cách nào để biết nguồn đất trồng có sạch không. Aquaponics là một chu trình khép kín, cho cá ăn, sinh trưởng thải phân, phân cá được bơm lên các khay trồng rau và được vi sinh thường trú ở đó xứ lý thành nguồn dinh dưỡng để nuôi cây. "Có nghĩa tôi có thể kiểm soát được mọi thứ mình đang làm, tin chắc rau hoàn toàn sạch", anh nói.
Trên sân thượng của anh, ngoài mô hình aquaponics (gồm một bể cá và các chậu rau, đường ống), anh Đặng còn lắp thê hệ thống thủy canh rau, thủy canh cây ăn trái và khí canh. Tổng chi phí hơn 80 triệu đồng.
Đây là những trụ rau khí canh. Về cơ bản trồng rau khí canh cũng là trồng bằng nước, nhưng khác trồng thủy canh ở chỗ rau được cung cấp nước và dinh dưỡng dưới dạng sương mù và cho năng suất cao hơn thủy canh.
Hệ thống trồng rau đồng bộ, hiện đại, tuy nhiên ban đầu chưa quen nên Đặng cũng gặp vài "lỗi" nhỏ. Đầu tiên, anh gieo một đợt 30 chậu rau cải. Không lường được là chu kỳ sinh trưởng của chúng giống nhau nên khi thu hoạch rau đồng loạt, gia đình anh ăn không xuể.
Một lần Đặng đi công tác vài ngày, khi trở về một số chậu rau bị sâu ăn sạch, do anh chỉ làm nhà màng chắn côn trùng. Sau lần đó Đặng mày mò làm ra chế phẩm sinh học từ tỏi và ớt để phun lên rau ngừa sâu bệnh.
Sau ba tháng làm vườn, anh Đặng nhận thấy cuộc sống gia đình khác hẳn. Mâm cơm không chỉ có một món rau như trước mà luôn có 2-3 món rau xanh. Có những chiều cuối tuần cả nhà lên vườn, mỗi người ngồi một góc vun vén cho rau, cười nói vui vẻ. "Đến nay tôi chưa được tự tay hái một quả bầu bí hay mướp nào. Mọi người toàn giành nhau hái, nhất là con trai tôi", anh chia sẻ.
Công việc của "ông chủ vườn" trước nay rất bận và căng thẳng. Ngoài giờ hành chính, đêm về anh còn lo việc kinh doanh. Nhưng từ khi có khu vườn, mỗi ngày dù chỉ lên 30 phút, anh cũng thấy thoải mái. "Khu vườn là một hạnh phúc bất ngờ tôi làm được trong năm nay", anh chia sẻ.
Hiện tại trên vườn đang có nhiều loại xà lách, cải xanh, rau muống và dưa leo, bầu, mướp... Anh Đặng đang trồng thêm cải bẹ, với hy vọng Tết này sẽ có món dưa chua đãi khách.
Phan Dương
Ảnh: Dan Nguyen