"Một nhân cách vĩ đại đã ra đi, nhưng nhiều thế hệ kỳ thủ cờ vua đã và sẽ tiếp tục học hỏi từ những ván cờ và công trình nghiên cứu của ông", Chủ tịch Liên đoàn cờ vua Nga (CFR) Andrey Filatov nói với TASS. "Đây là mất mát lớn của nước Nga. Xin gửi lời chia buồn tới gia đình và bạn bè của ông. Ký ức còn lại là vĩnh cửu".
Trang chủ CFR cũng đưa tin, kèm lời chia buồn. "Xin tưởng nhớ nhà vô địch thế giới huyền thoại", liên đoàn viết. "Chúng tôi sẽ thông báo thời gian và địa điểm của lễ tưởng niệm sau".
CFR và ông Filatov chưa đưa ra lý do hay địa điểm cựu Vua cờ Spassky qua đời.
Cựu Vua cờ Boris Spassky thời còn sống. Ảnh: CFR
Boris Vasilyevich Spassky sinh ngày 30/1/1937 tại thành phố Leningrad, nay là Saint Petersburg. Tài năng cờ vua của ông được bộc lộ từ sớm, khi là kỳ thủ trẻ nhất được phong danh hiệu VĐV cấp một ở Nga. Ông được phong Kiện tướng Quốc tế ở tuổi 16, rồi vô địch U20 thế giới ở tuổi 18. Spassky dự Candidates tại Amsterdam năm 1956, lúc mới 19 tuổi, kỷ lục khi đó. Kỷ lục này bị Bobby Fischer phá vỡ sau đó ba năm.
Spassky cần thêm 10 năm để thắng giải Candidates và giành quyền thách đấu Vua cờ thứ chín Tigran Petrosian, tại Moscow năm 1966. Spassky thua với tỷ số sát nút 11,5-12,5 trong trận này. Nhưng ba năm sau, ông giành quyền tranh ngôi lần nữa, và thắng Petrosian 12,5-10,5 cũng tại Moscow. Nhờ đó, Spassky trở thành Vua cờ thứ 10 trong lịch sử, ở tuổi 32 năm 1969.
Năm 1972, "trận đấu thế kỷ" diễn ra giữa Spassky và Fischer tại thành phố Reykjavik, Iceland, thu hút sự chú ý của toàn thế giới. Spassky đại diện cho Liên Xô, còn Fischer là kỳ thủ Mỹ, gặp nhau trong trận chung kết cờ vua thế giới, đúng cao điểm của Chiến tranh Lạnh. Trận đấu diễn ra hấp dẫn, với chiến thắng 12,5-8,5 nghiêng về Fischer.
Spassky (trái) trong trận chung kết cờ vua thế giới 1972 với Fischer tại thành phố Reykjavik, Iceland. Ảnh: Chess
Trận đấu này đến nay là chủ đề của hàng chục cuốn sách, và những bộ phim, nổi bật là Pawn Sacrifice năm 2014. Tài tử Hollywood, Tobey Maguire vào vai Fischer, còn Liev Schreiber đóng Spassky.
Dù mất ngôi, Spassky vẫn nằm trong nhóm kỳ thủ mạnh nhất thế giới trong nhiều năm tiếp theo. Ông giúp Liên Xô sáu lần vô địch Olympiad cờ vua. Lối đánh của ông không nổi bật ở trung cuộc, dựa trên khả năng tính toán chiến thuật. Spassky ngừng thi đấu chính thức năm 2002, ở tuổi 65, với Elo 2.548.
Vua cờ là cách gọi dành cho kỳ thủ vô địch cờ tiêu chuẩn thế giới. Trong lịch sử 139 năm của các trận chung kết cờ vua thế giới, đã có 18 Vua cờ, đầu tiên là Wilhelm Steinitz và hiện là Gukesh Dommaraju. Trong danh sách 50 kỳ thủ vĩ đại mọi thời do Đại kiện tướng Peter Heine Nielsen và Jan Gustafsson lựa chọn năm 2020, Spassky đứng ở vị trí 16.
Xuân Bình (theo CFR)