"Thưa quý vị, tôi có nhiệm vụ đáng buồn là phải thông báo Nữ hoàng Elizabeth II đã qua đời ngày 8/9 tại lâu đài Balmoral", Chủ tịch Hội đồng Cơ mật, nghị sĩ Penny Mordaunt, phát biểu tại buổi lễ ở Cung điện St. James, London lúc 10h hôm nay (16h giờ Hà Nội).
Hội đồng Đăng quang là cơ quan nghi lễ triệu tập trong vòng 24 giờ sau khi một vị vua qua đời, bao gồm các thành viên Hội đồng Cơ mật.
Sự kiện có 250 người tham dự, bao gồm Thái tử William, Vương hậu Camilla, Thủ tướng Liz Truss, Tổng giám mục Canterbury Justin Welby và 6 cựu thủ tướng Anh. Tất cả đều mặc trang phục màu đen. Thái tử và Vương hậu đứng sau nghị sĩ Mordaunt khi bà đọc tuyên bố.
Thư ký hội đồng sau đó thông báo chính thức tấn phong Vua Charles III.
"Vương miện của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland được trao duy nhất và đúng đắn cho Thái tử Charles Philip Arthur George", thư ký hội đồng cho hay. "Do đó, chúng tôi tuyên bố Thái tử Charles Philip Arthur George trở thành Vua hợp pháp duy nhất của chúng ta".
Thư ký kết thúc bằng câu "Chúa phù hộ Nhà vua" và các thành viên có mặt hô theo hưởng ứng.
Các thành viên sau đó được mời ký vào bản tuyên bố và người đầu tiên ký là Thái tử William, sau đó là Vương hậu Camilla.
Chủ tịch Hội đồng Mordaunt đưa ra 8 mệnh lệnh theo truyền thống, nhằm đảm bảo tin tức sẽ được truyền đi khắp vương quốc. Các mệnh lệnh bao gồm bắn đại bác và bản tuyên bố được xuất bản trên các công báo ở London, Edinburgh và Belfast.
Sang phần thứ hai của buổi lễ, những người tham gia bước sang căn phòng bên cạnh và chờ đợi Vua Charles III xuất hiện. Ngai vàng được đặt giữa phòng.
"Nhiệm vụ đau buồn nhất của tôi là phải thông báo Nữ hoàng, người mẹ kính yêu của tôi, đã qua đời", Vua Charles phát biểu sau khi bước vào phòng.
"Tôi biết mọi người và toàn thể quốc gia đau buồn đến thế nào. Tôi có thể nói rằng cả thế giới đồng cảm với tôi trước những mất mát không thể bù đắp mà tất cả chúng ta phải gánh chịu. Đó là niềm an ủi lớn nhất đối với tôi khi biết được sự đồng cảm của rất nhiều người dành cho gia đình tôi", ông nói thêm.
Theo Vua Charles, Nữ hoàng Elizabeth đã nêu tấm gương về tình yêu và phụng sự quên mình. Triều đại của bà "vô song về thời gian, sự cống hiến và tận tụy".
"Tôi nhận thức sâu sắc sự kế thừa to lớn này và những bổn phận, trách nhiệm nặng nề được trao cho tôi hôm nay. Khi đảm nhận những trách nhiệm này, tôi sẽ cố gắng noi theo tấm gương đầy cảm hứng trong việc duy trì chính phủ hợp hiến và tìm kiếm hòa bình, hòa hợp, thịnh vượng của các dân tộc trên những hòn đảo này, cũng như Vương quốc Thịnh vượng chung", ông nói thêm, nhắc tới 15 quốc gia mà ông giữ vai trò quân vương.
"Tôi biết tôi sẽ được ủng hộ bởi tình cảm và lòng trung thành của các dân tộc. Và khi thực hiện các nhiệm vụ này, tôi sẽ được chỉ dẫn bởi nghị viện dân cử của họ", Vua Charles III nói thêm.
Tân vương cũng gửi lời cảm ơn vợ, Vương hậu Camilla. Ông ra lệnh lưu hành bản tuyên bố lên ngôi trên toàn vương quốc và ký xác nhận đã tuyên thệ.
Nhà vua chuẩn y sắc lệnh rằng ngày tổ chức tang lễ cho Nữ hoàng sẽ là ngày nghỉ làm việc tại Anh, Xứ Wales, Scotland và Bắc Ireland.
Lúc 11h (17h giờ Hà Nội), một quan chức đọc tuyên bố lên ngôi của nhà vua tại ban công Cung điện St. James để khép lại nghi lễ. 41 phát đại bác chào mừng được bắn tại Công viên Hyde và 62 phát được bắn ở Tháp London.
Nghi thức tấn phong được cử hành nhằm bố cáo việc lên ngôi của nhà vua. Lễ đăng quang tại Tu viện Westminster, trong đó ông Charles sẽ đội vương miện, không lập tức diễn ra. Đây là hoạt động đòi hỏi nhiều công tác chuẩn bị và có nhiều hoạt động chào mừng nên thường được tổ chức nhiều tháng sau khi vua lên ngôi, do đất nước đang trong khoảng thời gian đau buồn vì sự ra đi của cố vương. Lễ đăng quang của Nữ hoàng Elizabeth II hồi tháng 6/1953 diễn ra hơn một năm sau khi vua cha qua đời.
Huyền Lê - Thanh Danh (Theo Telegraph, Guardian)