Tối 7/5, trong một ngõ nhỏ ở quận 12, TP HCM, cổng nhà của nhạc sĩ phủ đầy hoa viếng từ bạn bè, đồng nghiệp. Nhạc sĩ mất sau 2 năm chịu đựng bệnh ung thư. Buổi tối cuối cùng, ông ra hiệu cho vợ - bà Thu Tâm - và con cháu đến quây quần. Ông ôm hôn vợ trước khi bị khó thở rồi lịm dần.
Vũ Đức Sao Biển sinh năm 1947 tại Tam Kỳ, Quảng Nam, tên thật là Võ Hợi. Lễ di quan vào 6h30 ngày 10/5. Ông được an táng tại Hoa viên Nghĩa trang Bình Dương. Ảnh: Quỳnh Trần.
Đôi vợ chồng gắn bó từ những năm đầu thập niên 1970, khi Vũ Đức Sao Biển là sinh viên trường Văn khoa Sài Gòn. Cùng chung lý tưởng làm giáo viên, họ kết duyên và về Bạc Liêu công tác. Bà Tâm một tay nuôi con, một tay dạy học để chồng có thời gian viết nhạc. Những sáng tác âm hưởng dân ca của ông thời kỳ này ít nhiều mang bóng dáng người vợ tảo tần, như Đêm Gành Hào nghe điệu Hoài Lang, Điệu buồn phương Nam... Bà khen ông viết nhạc hay, đặc biệt ở ca từ và thường là khán giả đầu tiên nghe và góp ý cho mỗi tản văn, ca khúc mới của ông.
Cẩm Ly hát 'Đêm Gành Hào nghe điệu Hoài Lang' (sáng tác: Vũ Đức Sao Biển). Video: Youtube.
Bà Tâm mắc chứng tiểu đường nhiều năm nay. Có lần, vợ chồng ông cùng điều trị tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương (quận 10). Biết nhạc sĩ không muốn xa vợ lâu ngày, các con xin ban lãnh đạo bệnh viện cho phép ông bà nằm cùng phòng, gần giường nhau để sớm tối thủ thỉ, tâm tình. Khi đó, ông động viên vợ vui vẻ, lạc quan để chấp nhận tuổi già, "không cưỡng cầu hay lo lắng, phó thác cho sự đưa đẩy của thời gian".
Biết chồng có nhiều bóng hồng trong âm nhạc, nhưng với tính tình hào sảng, bà Thu Tâm ít khi thắc mắc, luôn phân định thế giới đời thực và lãng mạn của nhạc sĩ. Ảnh: Quỳnh Trần.
Gia đình cho biết Vũ Đức Sao Biển luôn giữ tinh thần lạc quan trước bệnh tật, để con cháu bớt lo lắng. Nhạc sĩ phát hiện bị ung thư phổi từ năm 2018. Do bệnh di căn, ông phải phẫu thuật ở cổ, khiến thanh quản bị ảnh hưởng rồi mất giọng. Hai năm trị bệnh, nhiều lần ra vào bệnh viện, ông vẫn gắng cười khi được hỏi thăm. Vài tuần trước khi mất, ông té ngã, sưng đầu gối nhưng vẫn nén đau để chơi đùa với cháu nội ba tuổi. Trong mắt con cháu, cố nhạc sĩ là người nghiêm khắc nhưng giàu tình cảm. Ông có ba con trai, trong đó người con út - vốn được nhạc sĩ kỳ vọng nối nghiệp cha - mất sớm vì bạo bệnh. Niềm tự hào cuối đời của ông là người cháu đích tôn, hiện là sinh viên Luật, chơi thành thạo piano, mê sáng tác.
Anh Lam Hà - con trai cả nhạc sĩ - nói cha anh ra đi nhẹ nhàng, thanh thản bởi đã hoàn thành tâm nguyện trong nghề. Căn bệnh không cản trở ông sáng tác. Ông miệt mài viết sách, như một liệu pháp tinh thần giúp quên đi đau đớn. Năm ngoái, ông liên tiếp ra mắt 3 cuốn sách, một cuốn nghiên cứu về nhạc Bolero và hai cuốn hồi ký về thời thanh niên - Phượng ca và Miền Nam sống đẹp. Khi có ca sĩ trẻ xin tư vấn, ông cố gắng thều thào với con để truyền đạt lại. Ông từng làm giảng viên ở Đại học Khoa học Xã hội nhân văn TP HCM. Cách đây không lâu, ông thông qua con cháu nhắn nhiều đồng nghiệp theo dõi chương trình Hãy nghe tôi hát - số về những sáng tác của ông.
* Âm nhạc đậm tình quê của Vũ Đức Sao Biển
NSND Kim Xuân chia sẻ nỗi mất mát với gia đình Vũ Đức Sao Biển. Ảnh: Quỳnh Trần.
Ngắm di ảnh của nhạc sĩ trong tang lễ, Nghệ sĩ Nhân dân Kim Xuân nhớ về lần cùng ông làm giám khảo cuộc thi hát nhiều năm trước. Chị đã say sưa nghe ông kể chuyện đời, chuyện nghề và hiểu hơn vì sao mình ngưỡng mộ người nhạc sĩ tài hoa - sinh ra ở miền Trung nhưng viết nhạc đậm tình quê miền Tây. Chị nói: "Quý ông như một nhạc sĩ nhưng trên hết, tôi kính con người giáo viên của ông. Khi dạy học, Vũ Đức Sao Biển mực thước, tử tế và đặt nhiều tâm huyết với học trò. Nhìn nhiều thế hệ trưởng thành dưới sự giảng dạy của ông, tôi biết ông là một nhân cách, một tài hoa lớn".
Cẩm Vân hát "Thu hát cho người" (sáng tác: Vũ Đức Sao Biển). Video: Youtube.
Mai Nhật