Chiều 26/3, quyết định này được HĐXX đưa ra, sau một ngày tạm dừng phiên xử bà Dương Thị Bạch Diệp (73 tuổi, tức đại gia Diệp Bạch Dương) để đánh giá các tài liệu mới xuất hiện trong quá trình tranh tụng.
Bà Diệp bị cáo buộc gian dối trong việc sử dụng nhà đất 57 Cao Thắng đã thế chấp cho Agribank để hoán đổi nhà 185 Hai Bà Trưng (trụ sở Tung tâm Ca nhạc nhẹ, tài sản nhà nước). Sau khi được hoán đổi và cấp giấy chủ quyền, bà Diệp tiếp tục mang đi thế chấp cho Ngân hàng Phương Nam vay 160 tỷ đồng. Việc này khiến Nhà nước mất quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất đối với tài sản 185 Hai Bà Trưng, thiệt hại hơn 186 tỷ đồng.
Chủ tọa Phạm Lương Toản điều khiển phiên tòa. Ảnh: Hữu Khoa.
HĐXX cho rằng, cơ quan điều tra cần làm rõ tình tiết mới phát sinh trong quá trình tranh tụng tại tòa về việc thế chấp nhà 57 Cao Thắng giữa Công ty Diệp Bạch Dương với Agribank.
Hợp đồng thế chấp đề ngày 31/12/2008 nhưng trên hệ thống dữ liệu phòng công chứng thể hiện ngày 16/1/2009 (16 ngày sau khi ký). Trong khi đó bà Diệp cho biết ngày hôm đó mình đi Quy Nhơn, hôm sau mới lên ngân hàng ký một số hợp đồng và bà không hề đến phòng công chứng.
Cơ quan điều tra cũng cần làm rõ sự không thống nhất về ngày tháng trên các tờ trình và giấy biên nhận cập nhật tình trạng thay đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà 57 Cao Thắng tại Trung tâm thông tin Sở Tài nguyên môi trường.
Quá trình xét xử, toà nhận được biên bản thỏa thuận 3 bên ngày 18/9/2014 giữa Công ty Diệp Bạch Dương, Công ty Phan Thành (thuê mặt bằng 181-185 Hai Bà Trưng) và Agribank, thể hiện ngân hàng đồng ý để công ty của bà Diệp cho thuê. Đồng thời Agribank xác nhận tài sản này đang được thế chấp cho ngân hàng. Trong khi từ năm 2013, bà Diệp đã thế chấp 185 Hai Bà Trưng cho Ngân hàng Phương Nam.
Cơ quan điều tra đã trưng cầu giám định các chữ ký trên các giấy nhận nợ khoản vay 8.700 lượng vàng, biên bản họp hội đồng thành viên, thế chấp nhà 57 Cao Thắng là đúng. Tuy nhiên, quá trình xét xử phát sinh tình tiết mới là bà Diệp khẳng định tài sản này không dùng thế chấp cho bất cứ khoản vay nào tại Agribank, hợp đồng thế chấp là giả... Theo đó, phải trưng cầu giám định lại chữ ký của bà Diệp và của con gái bà là Nguyễn Thị Châu Hà có đúng hay không. Từ đó, làm rõ trách nhiệm của bà Châu Hà, nếu thấy có dấu hiệu sai phạm phải xử lý.
HĐXX cũng yêu cầu làm rõ quá trình làm thủ tục hoán đổi nhà đất 57 Cao Thắng lấy 185 Hai Bà Trưng bà Diệp có hay không nói với các nhân viên UBND TP HCM về việc "đang tranh chấp tài sản 57 Cao Thắng hay thế chấp với Agribank", để xét xử đúng người, đúng tội, không oan sai.
Bà Diệp Bạch Dương tại toà. Ảnh: Hữu Khoa.
Vụ án được dự kiến xét xử trong một tuần, từ hôm 15/3, song liên tục diễn ra các tình huống kịch tính. Trong ngày đầu tiên, bà Diệp yêu cầu thay đổi KSV vì cho rằng người này không khách quan nhưng không được HĐXX chấp thuận do "không có cơ sở". Tiếp đó, đại gia bất động sản liên tục kêu oan, thậm chí đập bàn gào khóc... phản đối những lời buộc tội. Bà Diệp và các luật sư cũng đưa ra nhiều tài liệu, căn cứ bảo vệ quan điểm "hợp đồng thế chấp nhà cho Agribank" là giả mạo.
Cụ thể, khi VKS xác định bà Diệp phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản như truy tố và đề nghị mức án tù chung thân, còn phía ngân hàng khẳng định hợp đồng thế chấp nhà 57 Cao Thắng là hợp pháp, luật sư Hoài đã chỉ ra nhiều điểm bất thường.
Theo luật sư, tài liệu của cơ quan điều tra thu thập thể hiện hồ sơ thế chấp được ký, công chứng vào ngày 31/12/2008 và được đăng ký giao dịch bảo đảm tại Trung tâm Thông tin tài nguyên môi trường (Sở Tài nguyên Môi trường) vào lúc 10h35 cùng ngày, song trong danh mục của Văn phòng đăng ký đất đai lại ghi ngày 7/1/2009. Lịch sử giao dịch tại phòng công chứng thì thể hiện hợp đồng được công chứng ngày 16/1/2009...
Được triệu tập bổ sung đến tòa, ông Nguyễn Trí Hoàn, Trưởng phòng công chứng số 1 khẳng định hợp đồng thế chấp của bà Diệp được thực hiện tại phòng công chứng ngày 31/12/2008 và bà là người trực tiếp đến ký. Tuy nhiên, bà Diệp và luật sư cho rằng hôm đó bà đi Quy Nhơn không có mặt tại Sài Gòn. Ông Hòa vẫn không lý giải được sự bất thường về thời điểm công chứng hợp đồng.
Ngoài ra, luật sư Hoài cũng cung cấp cho HĐXX một bản thỏa thuận 3 bên giữa Công ty Diệp Bạch Dương - Phan Thành (đại diện công ty thuê mặt bằng kinh doanh) – Agribank ký ngày 18/9/2014 với nội dung thể hiện "ngân hàng đồng ý để bà Diệp cho Công ty Phan Thành thuê mặt bằng 185 Hai Bà Trưng" và chia đôi lợi tức. Đồng thời, hợp đồng còn thể hiện, nhà 185 Hai Bà Trưng đang là tài sản thế chấp tại Agribank, trong khi ngân hàng chưa hề cầm trong tay tài sản này.
Ông Nguyễn Thành Tài tại toà. Ảnh: Hữu Khoa.
Đại diện Agribank khẳng định trong hợp đồng thế chấp tài sản 57 Cao Thắng có điều khoản về việc thay đổi tài sản thế chấp. Nếu Công ty Diệp Bạch Dương muốn rút tài sản 57 Cao Thắng phải thay thế 185 Hai Bà Trưng. Do đó, khi công ty của bà Diệp được bàn giao 185 Hai Bà Trưng hai bên thỏa thuận chia đôi lợi nhuận.
Tuy nhiên, đại diện ngân hàng này lại không trả lời được câu hỏi của HĐXX rằng khi chưa hề cầm tài sản 185 Hai Bà Trưng trong tay vẫn đặt bút ký vào biên bản thỏa thuận 3 bên.
Do đại diện của phòng công chứng và Agirbank chưa làm rõ được những vấn đề luật sư của bà Diệp đặt ra nên HĐXX cũng yêu cầu trả lời bằng văn bản gửi cho tòa xem xét trong thời gian tạm nghỉ.
Trong vụ án này, cựu Phó chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Tài và hàng loạt người nguyên là lãnh đạo các sở ngành bị cáo buộc tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Ông Tài, Vy Nhật Tảo (Giám đốc Trung tâm Ca nhạc nhẹ) bị VKS đề nghị mức án 5-6 năm tù, các bị cáo còn lại từ 3 năm tù treo đến 6 năm tù.
Hải Duyên