Đài truyền hình Việt Nam (VTV) vừa có văn bản do Phó tổng giám đốc Nguyễn Thành Lương ký, báo cáo Văn phòng Chính phủ về tình hình tổ chức hoạt động quản lý vốn, tài sản Nhà nước tại Công ty TNHH Truyền hình số Vệ tinh Việt Nam (VSTV, đơn vị sở hữu thương hiệu K+).
Đây là công ty liên doanh giữa VTV và Tập đoàn Canal+ International Development của Pháp (CO) với tổng vốn góp của 2 bên là 20,1 triệu USD. Trong đó, phía Canal+ góp 9,87 triệu USD bằng tiền mặt (49%), còn VTV góp 10,27 triệu USD bằng tài sản quy đổi (51%).
Kể từ khi đi vào hoạt động năm 2009, các số liệu về tình hình kinh doanh của hệ thống K+ rất ít được công bố, song lại được nêu khá rõ trong báo cáo nêu trên. Theo đó, tăng trưởng thuê bao tăng từ 95.600 lên hơn 800.000 thuê bao (năm 2015). Doanh thu mang lại cũng theo đó tăng từ gần 25 tỷ lên gần 1.270 tỷ đồng.
Tuy vậy, K+ vẫn liên tục chịu lỗ trong suốt 6 năm qua. Năm 2009, số lỗ trước lãi vay là 59,5 tỷ đồng, sau đó tăng lên 154-400 tỷ đồng những năm sau đó (nếu tính sau lãi vay, con số này dao động trong khoảng 59,5-453 tỷ mỗi năm). Riêng năm 2015, dù tuyên bố vào giữa năm đã đạt điểm hòa vốn, song kết thúc năm tài chính, K+ vẫn lỗ 11 tỷ (trước lãi vay). Đến hết năm, lỗ lũy kế của K+ là gần 2.000 tỷ đồng.
Sau 6 năm kinh doanh, VSTV - đơn vị sở hữu thương hiệu K+ liên tiếp báo lỗ. Số lỗ lũy kế đến nay khoảng gần 2.000 tỷ đồng, nợ vay 1.800 tỷ. Ảnh: K+
Trong báo cáo của mình, VTV cho biết phần vốn Nhà nước tại K+ đang quản lý đến nay không có gì thay đổi. Vốn bổ sung hoạt động kinh doanh của đơn vị này từ khi thành lập đến nay chủ yếu là tiền vay do phía CO bảo lãnh.
Theo lãnh đạo VTV, có 2 nhóm nguyên nhân dẫn đến tình trạng kinh doanh thua lỗ của K+. Thứ nhất là thị trường truyền hình trả tiền xuất hiện nhiều đối thủ cạnh tranh mới và mạnh về hạ tầng kỹ thuật, tài chính như Viettel, MobiFone, FPT. Vốn hoạt động chủ yếu của K+ là vốn vay (66 trên tổng số 86 triệu USD) khiến chi phí lãi chiếm tỷ trọng lớn; tỷ giá USD biến động mạnh theo hướng bất lợi. Hiện chi phí trả lãi vay của K+ mỗi năm là hơn 100 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, theo VTV, môi trường kinh doanh trong lĩnh vực này thiếu lành mạnh, vi phạm bản quyền phổ biến, sức mua của người dân giảm mạnh do tác động của nền kinh tế, tâm lý giá rẻ và miễn phí ăn sâu… cũng ảnh hưởng lớn đến tình hình kinh doanh của K+.
Về nguyên nhân chủ quan, nhà đài cũng cho rằng chiến lược kinh doanh truyền hình giá cao không phù hợp với thị trường Việt Nam. Ngoài ra, việc tổ chức hoạt động kinh doanh chưa linh hoạt, nhạy bén để kịp thay đổi, dẫn đến để mất thị phần vào tay các đối thủ khác. Cũng theo lãnh đạo VTV, công tác quản lý điều hành của VSTV phụ thuộc hoàn toàn vào phía CO theo cam kết hợp tác, nên Đài truyền hình Việt Nam không có vai trò điều hành trong công ty.
Lãnh đạo VTV cho biết, từ năm 2016, CO đề xuất thay đổi chiến lược kinh doanh của K+ theo hướng giảm giá thuê bao còn 125.000 đồng một tháng. Bên cạnh đó, ngoài tiền thu từ thuê bao, K+ sẽ tìm thêm nguồn thu từ quảng cáo và các nguồn thu khác.
Tuy nhiên, báo cáo cũng nêu rõ theo ước tính, năm 2016, K+ vẫn lỗ khoảng 12 triệu USD (tương đương 260 tỷ đồng) và 2017 lỗ 120 tỷ đồng. Nguyên nhân là việc thay đổi giá (một gói thuê bao giá thấp) ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu, chi phí tài chính cao (chi phí lãi vay và tỷ giá ngoại tệ tăng mạnh) do kinh doanh chủ yếu bằng nguồn vốn vay; đầu tư nội dung để đối phó với nhiều đối thủ cạnh tranh…
VTV cũng cho biết, theo các báo cáo kết quả khảo sát và tính toán của phía đối tác CO, các phương án kinh doanh khác đều xấu hơn (hoặc phá sản ngay hoặc kéo dài thời gian lỗ mà không có điểm dừng). Tuy cho rằng con số lỗ năm 2016 sẽ không thể cao như giai đoạn trước, tình hình kinh doanh của công ty cũng khả quan hơn vì doanh thu tăng gấp 7,5 lần nhưng theo lãnh đạo VTV, tương lai của K+ cũng rất khó khăn trước khoản lỗ lũy kế và nợ vay quá cao.
"Hiện K+ lỗ gần 2.000 tỷ đồng, khoản vay nợ khoảng 1.800 tỷ đồng. Nếu duy trì tình trạng hiện tại sẽ tiếp tục lỗ trong vài năm tới, kể cả khi có lợi nhuận vì doanh nghiệp phải trả lãi vay hơn 100 tỷ đồng một năm, chưa kể trượt giá", lãnh đạo VTV nhận định.
Theo VTV có nhiều rủi ro khi duy trì hoạt động của VSTV. Bởi vậy, giải pháp nhằm giảm thiểu thiệt hại đối với phần vốn Nhà nước tại đây là thực hiện đàm phán với CO về thỏa thuận hợp đồng liên doanh và điều lệ công ty chưa phù hợp. Đồng thời, Đài truyền hình Việt Nam chỉ đạo người đại diện của VTV thực hiện quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ tại K+, tích cực tìm giải pháp tăng thu, giảm chi phí, đảm bảo kinh doanh có hiệu quả và giảm lỗ.
“Trong trường hợp áp dụng mọi giải pháp vẫn không đạt được các mục tiêu, VTV đề nghị thoái vốn Nhà nước tại K+, trình Thủ tướng xem xét”, báo cáo của đề xuất.
Gần đây, trong một báo cáo gửi Bộ Thông tin & Truyền thông về kế hoạch kinh doanh, đại diện K+ cũng cho biết, nếu không đàm phán được để mua bản quyền phát sóng giải Ngoại hạng Anh, đơn vị này sẽ lỗ nặng vì khó cạnh tranh được với các đơn vị truyền hình trả tiền khác. Về những số liệu và quan điểm của một trong hai chủ đầu tư là VTV nêu trên, đại diện K+ không đưa ra bình luận vào lúc này.