Đĩa băng tròn hoàn hảo giữa lòng sông Michigan, Mỹ. Ảnh: Vimeo.
Hình ảnh đĩa băng tròn được Jason Robinson, một cư dân ở Michigan, ghi lại từ cầu Schmied Road bắc ngang qua sông Pine ở thị trấn Vestaburg hôm 7/1, IFL Science đưa tin. Nhiều người cho rằng đây là sản phẩm do con người tạo ra, nhưng đĩa băng hoàn toàn là một hiện tượng tự nhiên.
Hiện tượng đã được các nhà khoa học biết đến từ hơn một thập kỷ trước nhưng gần đây, giới nghiên cứu mới tìm ra nguyên nhân khiến những đĩa băng kiểu này xoay tròn. Lúc đầu, họ cho rằng đĩa băng sinh ra khi xoáy nước ở sông đẩy băng. Nhưng một số đĩa băng được ghi nhận có đường kính hơn 16 m, và mô hình trên máy tính chỉ ra xoáy nước không thể đẩy những đĩa băng lớn như vậy xoay tròn.
Trong nghiên cứu công bố tháng 7/2016 trên tạp chí Physical Review E, các nhà khoa học ở Đại học Liège, Bỉ, sử dụng nam châm để mô phỏng điều kiện ở những dòng sông đóng băng. Dùng các đĩa thí nghiệm, họ phát hiện những khối băng bắt đầu xoay tròn ngay cả khi không có xoáy nước. Điều này có nghĩa hiện tượng xoay tròn do băng tan gây ra, không phải do xoáy nước trên sông.
Vào tối cùng ngày, Robinson cho biết đĩa băng bị đóng băng ở mép và ngừng xoay. Allen Schlag, nhà thủy văn ở Cơ quan Thời tiết Quốc gia tại Bismarck và Greg Gust, nhà khí tượng học ở Grand Forks, cho biết sự kết hợp giữa dòng khí lạnh đặc tràn qua khu vực tuần trước và xoáy nước trên sông nhiều khả năng là nguyên nhân tạo ra đĩa băng. Những mẩu băng trôi nổi bị cuốn vào xoáy nước và bắt đầu xoay tròn. Hiện tượng này từng xảy ra ở Bắc Cực, Scandinavia và Canada.
Thông thường, hiện tượng diễn ra ở những khúc sông, nơi dòng nước chảy nhanh tạo ra lực "bổ xoay" (rotational shear), làm vỡ tảng băng và xoay tròn nó. Khi đĩa băng xoay, nó nghiền vỡ và bào nhẵn băng ở xung quanh tạo thành dạng hình tròn hoàn hảo.
Phương Hoa