Tosca là vở nhạc kịch ba hồi của soạn giả lừng danh Giacomo Puccini, được viết lời bởi Luigi Illica và Giuseppe Giacosa, dựa theo kịch bản mang tên La Tosca của nhà soạn kịch Pháp Victorien Sardou. Tác giả Puccini đã xem vở kịch của Sardou vào năm 1889, nhưng mãi tới năm 1895 ông mới có quyền chuyển vở kịch thành vở opera. Puccini đã phải mất bốn năm ròng để chuyển một vở kịch Pháp với quá nhiều lời thoại hoa mỹ dài dòng thành một vở opera của Italy súc tích, ngắn gọn.
Vở Tosca trình diễn lần đầu năm 1900. Bất chấp những ý kiến trái chiều từ giới phê bình, vở đạt được thành công rực rỡ. Sau đó, hãng đĩa EMI đã mời Maria Callas và hai giọng ca Giuseppe di Stefano, Tito Gobbi thu thanh. Vở nhạc kịch này còn dược ghi hình cũng với giọng hát và diễn xuất của Maria Callas và Tito Gobbi.
Tosca xoay quanh ba nhân vật chính là nữ ca sĩ Floria Tosca, người tình của cô là Mario Cavaradossi, và ông cảnh sát trưởng - Nam tước Scarpia. Câu chuyện bắt đầu khi có một người tù bỏ trốn và chỉ có hai người biết tông tích của anh ta là Cavaradossi và Tosca. Scarpia đã dùng cách tra tấn Cavaradossi để buộc Tosca phải tiết lộ thông tin. Bi kịch xảy ra khi cả ba nhân vật đều lầm tưởng rằng họ sẽ đạt được điều mình mong muốn từ những người khác.
Trong vở opera này, Puccini đã dùng âm nhạc để diễn tả thảm kịch và lên án những mặt trái của chiến tranh. Đáng kể nhất là những đoạn nhạc trong vở, với tiếng soprano của nàng Tosca ngân trên giọng tenor của Cavaradossi cùng giọng bariton của Nam tước Scarpia. Vở nhạc kịch này có tới ba trong số những bản aria nổi tiếng nhất của kho tàng opera. Tiêu biểu nhất là bản Vissi d'Arte, Vissi d'Amore (Ta sống vì nghệ thuật, ta sống nhờ tình yêu).
Vai nàng Tosca đã mang lại danh hiệu Nữ hoàng opera thế kỷ 20 cho danh ca Maria Callas khi bà tham gia các buổi diễn, thu thanh và các buổi diễn ghi hình. Và cũng chính bằng giọng ca của Maria Callas mà nhân vật nàng Tosca trở nên bất tử.
Vở opera Tosca sẽ được chiếu tại rạp HanoiCinematheque (22A Hai Bà Trưng, Hà Nội) vào lúc 19h30 ngày 27/9.
Hiền Đỗ