Sáng 25/9, phiên xử Nguyễn Minh Hùng (41 tuổi, cựu Chủ tịch VN Pharma), Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty TNHH Thương mại hàng hải quốc tế H&C) và 10 đồng phạm về tội Sản xuất, mua bán hàng giả là thuốc chữa bệnh tiếp tục với phần thẩm vấn.
Trả lời VKS về việc thuốc chữa ung thư bị làm giả (H-Capita) ảnh hưởng như thế nào đến bệnh nhân sử dụng, Hùng nói: "Nếu giả về chất lượng thì ảnh hưởng nhiều hơn việc giả về xuất xứ".
"Tôi muốn hỏi việc bệnh nhân sử dụng phải thuốc giả sẽ bị ảnh hưởng thế nào?", kiểm sát viên nhắc lại câu hỏi. Hùng thừa nhận: "Việc điều trị không được đáp ứng tốt".
"Chắc chắn bệnh nhân không bao giờ khỏi và nguy cơ dẫn đến tử vong. Bị cáo đừng biện minh cho hành vi sai trái của mình", đại diện VKS nói, sau đó tiếp tục truy vấn Hùng về việc nâng khống giá thuốc và giá trúng thầu vào bệnh viện là 31.000 đồng một viên thuốc H-Capita. Việc này khiến giá bán thuốc cho bệnh nhân sẽ cao hơn. "Bị cáo suy nghĩ thế nào khi bệnh nhân ung thư vừa mua phải thuốc giả, giá cao?", kiểm sát viên hỏi.
"Bị cáo hiểu mà nhận thức được việc này. Tuy nhiên, giá mua 0,9 USD một viên là giá mua thuốc thật từ Canada chứ không phải là thuốc mua từ Ấn độ. Việc bị cáo mua phải thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng là rủi ro trong kinh doanh", Hùng trả lời, cho rằng mình không cố ý mua thuốc chữa ung thư giả mà tin tưởng vào sản phẩm Cường chào bán.
Được gọi lên thẩm vấn, Võ Mạnh Cường nói cáo trạng của VKSND Tối cao quy kết mình không đúng, đã gửi đơn kêu oan và khiếu nại đến cơ quan chức năng. Tuy nhiên VKS trả lời các vấn đề này sẽ được làm rõ tại phiên tòa. Cường khẳng định là người đại diện theo pháp luật của Công ty Health 2000 và Công ty Helix Canada tại Việt Nam, Hùng đã tìm mình để mua thuốc H-Capita.
Cường nói không quan tâm cách thức và thủ tục nhập khẩu thuốc vào Việt Nam vì chỉ tập trung vào việc xúc tiến thương mại và cầu nối giữa ông Raymundo và Công ty VN Pharma. Giá thuốc cũng do Raymundo đưa ra, Cường chỉ nhận tiền công từ ông này.
Bị cáo thừa nhận, khi nhận được thuốc H-Capita đã kiểm tra mã vạch trên Internet nhưng không tìm kiếm được thông tin nhà sản xuất, biết thuốc không phải từ Canada. Hơn nữa, trên hàng còn thể hiện có hóa đơn vận chuyển của cảng hàng không Ấn độ.
"Cơ quan điều tra đã bỏ qua nhiều thông tin quan trọng trong lời khai của bị cáo. Đã hơn 5 năm, bị cáo đã chịu oan ức từ sai phạm của các cơ quan tố tụng", Cường nói và cho rằng đã cung cấp hình ảnh, số điện thoại, địa chỉ, thông tin liên lạc với Raymundo nhưng cơ quan điều tra "không truy tìm người này".
Chủ tọa lưu ý: "Việc điều tra Raymundo VKSND Tối cao đã tách ra thành vụ án khác và tiếp tục làm rõ".
Trước đó, Bùi Ngọc Duy (nguyên Trưởng phòng nghiên cứu và phát triển VN Pharma) khai, tháng 8/2013 Hùng chỉ đạo làm hồ sơ kỹ thuật thuốc H-Capita 500mg (dùng để chữa các bệnh ung thư vú, ung thư đại trực tràng, của công ty Helix Canada) để nộp Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) xin cấp phép nhập khẩu. Phó giám đốc Phan Xuân Thiện giới thiệu dược sĩ Phạm Văn Thông để thuê viết hồ sơ kỹ thuật thuốc, chi phí là 2.000 USD.
Về con dấu Công ty Helix Canada giả, Duy cho biết, khoảng tháng 6/2013, được Phan Cẩm Loan (nguyên Phó phòng Xuất nhập khẩu VN Pharma) đưa con dấu Công ty Helix Canada, sau đó cất ở Phòng nghiên cứu phát triển. Duy không biết ai là người đi làm con dấu này.
"Khi vụ án khởi tố, bị cáo vứt bịch đựng con dấu Công ty Helix Canada do lúc đó rất hoảng sợ, chưa bao giờ làm việc với cơ quan điều tra", Duy nói và cho rằng "bị Phó tổng giám đốc Nguyễn Trí Nhật chỉ đạo rất nghiêm nghị" nên phải thực hiện.
Trả lời VKS, bị cáo Phan Cẩm Loan cho biết đã đi làm con dấu đó để đóng trên hồ sơ xin cấp phép thuốc theo lệnh của Duy. Được gọi lên đối chất ngay sau đó, Duy phản bác, nói không chỉ đạo Loan mà chỉ gửi email hỏi về việc làm con dấu và các giấy tờ xin cấp phép thuốc như thế nào, hai tuần sau thấy Loan mang con dấu đưa cho Vy.
VKS đánh giá Duy khai quanh co, vì chính bị cáo vứt bịch đựng các con dấu.
Trả lời thẩm vấn của HĐXX, bị cáo Phạm Văn Thông (dược sĩ) tỏ ra khá mệt mỏi, thừa nhận hành vi viết tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc H-Capita cho Hùng với tiền công là 2.000 USD. Ông này phát hiện FSC không phù hợp với Dược điển Mỹ, ghi sai thành phần tá dược, nên bảo Hùng trao đổi với công ty sản xuất. Sau khi được cung cấp FSC mới, Thông đã sửa lại tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm, hướng dẫn sử dụng tiếng Việt thuốc H-Capita sau đó gửi cho phía VN Pharma.
Sau phần thẩm vấn, bị cáo Thông được bộ phận y tế đưa ra ngoài chăm sóc do sức khỏe yếu.
Hôm qua, trong ngày làm việc đầu tiên, Hùng thừa nhận năm 2013 đã đặt mua 200.000 hộp thuốc H- Capita 500mg của Công ty Helix Canada thông qua Cường với giá 27USD mỗi hộp. Hùng chỉ đạo cấp dưới ký hợp đồng khống mua thuốc của nhà cung cấp là Công ty Austin Hong Kong với giá 75USD một hộp.
Sau khi được Cục trưởng Cục Quản lý dược Trương Quốc Cường duyệt giấy phép nhập thuốc, VN Pharma đã nhập 9.300 hộp thuốc H- Capita.
Tháng 4/2014, VN Pharma trúng thầu việc phân phối thuốc vào Bệnh viện Trưng Vương (TP HCM) với giá 31.000 một viên. Tuy nhiên, khi nhận được thông tin thuốc nhập về không đạt tiêu chuẩn, Hùng chỉ đạo ngưng bán, thuốc chưa được đưa vào bệnh viện.
Hùng thừa nhận cùng ban giám đốc chủ trương nâng khống giá đối với lô thuốc H- Capita lên 6,8 tỷ đồng để sử dụng vào việc chi cho các trình dược viên, đấu thầu thuốc... Tuy nhiên, cựu Chủ tịch VN Pharma không thừa nhận chi tiền cho các bác sĩ để họ kê đơn thuốc.
Kết quả điều tra xác định, VN Pharma đã dùng 14,1 tỷ đồng nâng khống thuốc để chi "hoa hồng" cho việc bán thuốc. Do số tiền này để ngoài sổ sách nên không xác định được nâng khống lô thuốc nào.
Năm 2017, Hùng và đồng phạm bị xét xử về tội Buôn lậu, Làm giả con dấu tài liệu của cơ quan tổ chức. Bản án này bị hủy, thêm 3 người bị khởi tố. Tất cả sau đó bị truy tố về tội Sản xuất, mua bán hàng giả là thuốc chữa bệnh theo Khoản 4, Điều 157 BLHS có khung hình phạt cao nhất là tử hình.
Hải Duyên