- Gần đây một số bộ phim nước ngoài dù rất được chào đón ở thị trường thế giới nhưng lại không qua được vòng xét duyệt của Hội đồng xét duyệt phim Quốc gia nên bị cấm chiếu ở Việt Nam. Mới đây, “Bẫy cấp 3”, một bộ phim Việt Nam, cũng bị cấm chiếu. Ông đánh giá thế nào?
- Theo tôi được biết, chỉ những bộ phim vi phạm luật pháp Việt Nam, phạm vào những điều cấm trong Luật Điện ảnh như phim kích động bạo lực, chống đối nhà nước, không phù hợp với thuần phong mỹ tục của nước ta và không có giá trị nhân văn thì mới bị xử lý không cho ra rạp. Trên thực tế, nhiều phim dù các thành viên hội đồng đánh giá là "nhạt", được coi là "rác" nhưng do không vi phạm các tiêu chí trên nên vẫn được ra rạp, trừ những phim quá quắt lắm thì người ta mới cấm hẳn. Hiện nay, các đạo diễn có quyền thoải mái làm những phim nhảm nhí, ba lăng nhăng, vô thưởng vô phạt để kiếm tiền, miễn là không vi phạm pháp luật.
Đạo diễn - NSND Đặng Nhật Minh từng có thời gian ở trong Hội đồng duyệt phim Quốc gia. |
- Ông nghĩ sao khi nhiều người cho rằng Hội đồng duyệt phim Quốc gia đã quá khắt khe?
- Hội đồng duyệt phim của mình không phải là con ngáo ộp ghê gớm nhất trên thế giới đâu. Nhiều nước châu Á duyệt phim khe khắt hơn ở ta rất nhiều. Hội đồng duyệt của mình là thoáng đấy. Những phim có nhiều cảnh sex, cảnh “hot” quá thì người ta yêu cầu cắt bớt đi thôi, chứ người ta cũng không bắt cắt hẳn.
Hai bộ phim “Sống trong sợ hãi” và “Bi đừng sợ” mặc dù Hội đồng duyệt của mình đã cho qua rồi, nhưng khi đem sang bên Nhật, người ta cắt sạch những cảnh nóng rồi mới chiếu.
- Hội đồng xét duyệt phim quốc gia, nơi ông từng có thời gian tham gia, thường xử lý thế nào đối với những phim có cảnh nóng?
- Một thời gian tôi cũng ở trong Hội đồng duyệt cùng với các đạo diễn trẻ như Nguyễn Thanh Vân, Bùi Thạc Chuyên… nên cũng có một ít thực tế trong chuyện này. Bây giờ thì tôi không còn dính dáng gì đến Hội đồng này nữa. Tôi khẳng định là không có phim nào kém hay đi, hay khó hiểu, khó theo dõi chỉ vì bị cắt bớt những cảnh sex và phim nào thêm cảnh sex thì tự nhiên thành tuyệt tác. Phim hay ở chỗ khác. Tôi cũng lạ khi thấy trên báo chí người ta toàn bàn đến những cảnh “hot” trong phim. Trong khi, để nâng cao chất lượng phim ảnh còn biết bao nhiêu chuyện cần bàn.
Hãy nhìn sang điện ảnh Iran mà xem. Đây là một ví dụ nhỡn tiền để các nhà làm phim của ta suy ngẫm. Bộ phim “A Separation” của đạo diễn Asghar Farhadi người Iran vừa được giải Quả Cầu vàng lần thứ 69 và giải Oscar năm 2012 dành cho Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc. Đó là một bộ phim chẳng hề mang tính giải trí, không có chân dài chân ngắn, những gương mặt diễn viên rất đỗi bình thường như ta gặp ngoài đời, và tuyệt nhiên không có cảnh "hot". Ấy vậy mà nó chiếm trọn giải Oscar, mang vinh quang về cho đất nước Iran.
- Theo ông, lý do nào khiến nhiều bộ phim Việt hiện nay lạm dụng cảnh “hot”?
- Cần những cảnh đó để câu khách vì người ta làm phim lấy đồng tiền làm mục đích, làm phim theo lối bắt chước, thấy phim người ta sex thì mình cũng sex, thấy người ta đồng tính mình cũng đồng tính, người ta làm phim ma mình cũng làm phim ma. Một nền điện ảnh bắt chước chẳng bao giờ được ai kính trọng. Vì đồng tiền mà đánh mất bản sắc của mình thì thật đáng buồn. Gần đây, tôi có đọc một bài viết của một nhà thơ Nga có tựa đề: "Ở đâu đồng tiền lên ngôi, ở đó văn hóa nghệ thuật băng hoại".
Diễn viên Minh Châu trong một cảnh tắm trần trong phim 'Cô gái trên sông' của Đặng Nhật Minh năm 1988. |
- Phim "Cô gái trên sông" của ông cũng có nhiều cảnh nóng thì sao?
- "Cô gái trên sông" cần những cảnh đó vì nhân vật chính là cô gái làm nghề bán thân nuôi miệng. Còn nếu nhân vật này là một cô giáo hay một nữ sinh ở trường Đồng Khánh thì không thể cho những cảnh đó vào được. Những cảnh "hot" đó là hợp lý và cần thiết cho nên hồi đó cũng không ai bắt cắt. Phim ra cũng có người nói này nói nọ nhưng chẳng ai bắt bẻ gì cả. Mà giá trị của phim "Cô gái trên sông" đâu phải ở những cảnh đó, mà là ở ý nghĩa cảnh báo của nó cách đây 20 năm: Những người cách mạng khi thắng lợi rồi thì đừng quay lưng lại với nhân dân - những người đã giúp đỡ họ. Tôi nghe nói gần đây ở TPD (Trung tâm hỗ trợ phát triển tài năng điện ảnh) có chiếu lại phim này, rất đông người xem.
Hoàng Hương thực hiện