 |
|
Một phần giao diện của wikipedia.org. |
Tại Việt Nam, Wiki là một khái niệm mới mẻ với cộng đồng 6 triệu người dùng Internet. Dự án Wkipedia của nhóm chuyên gia phần mềm nguồn mở do ông Đặng Minh Tuấn làm trưởng dự án đã cơ bản hoàn thành công cụ Wiki cho người Việt sau hơn một tháng làm việc. "Chúng tôi chọn cái tên Vikipedia vì phiên âm gần gũi với Wiki. Hơn nữa trong chữ đó có giá trị Việt. Cả nhóm mong muốn được cộng đồng tìm hiểu và hưởng ứng. Để xây dựng và phát triển cơ sở dữ liệu cho Vkipedia (hiện mới ở giai đoạn khởi động), nhóm đã và sẽ tiếp tục liên lạc với ban quản trị các diễn đàn, tập hợp các bài viết, ý kiến đóng góp cho nội dung của Vkipedia. Việc Việt hóa dữ liệu từ wikipedia.org cũng là một hướng quan trọng", ông Tuấn cho biết.
Ông Nguyễn Thế Tân, công tác tại Công ty CMC, thành viên sáng lập Vkipedia, giải thích sự tham gia của mình vào dự án: "Tôi tham gia phát triển, đóng góp nội dung cho Vkipedia, bỏ công sức cho việc này vì cộng đồng nhưng cũng vì mình. Vkipedia vì mục tiêu xây dựng kho tri thức. Những bài mới, hay, luôn cô đọng và ở vị trí đầu tiên. Máy tìm kiếm trả về quá nhiều kết quả và việc tìm tri thức mình cần đòi hỏi nhiều thời gian. Còn diễn đàn, phục vụ mục tiêu thảo luận, nên có những bài hay, theo thời gian đã bị chìm lấp đi".
Wiki Vkipedia đã được đăng ký hai tên miền www.vkipedia.com và www.vkipedia.net. Tuy nhiên, trước khi có thể hoạt động chính thức tại đây, hiện Vkipedia được thử nghiệm tại wiki.vietkey.net.
Trên thế giới nổi tiếng nhất là trang www.wikipedia.org do Hiệp hội phi lợi nhuận Wikipedia quản lý, ra đời từ năm 2001. Người duyệt web có thể tìm thấy ở đây mọi khái niệm, từ Aaan (một tiểu thiên sứ trong ngôn ngữ cổ Enochian) cho đến ZZ Top (ban nhạc rock thập niên 70-80 đến từ Texas, Mỹ).
Website này được xây dựng với mục tiêu là kho tri thức phục vụ cộng đồng do tất cả mọi người cùng đóng góp trên tiêu chí mở và mềm dẻo là bất kỳ ai đều có thể khai thác, đồng thời có quyền bổ sung kiến thức mới, xóa, sửa toàn bộ hoặc từng phần bất kỳ nội dung nào trên Wiki hoặc tổ chức lại thông tin theo cách của mình. Tư tưởng này có thể gây sự hoài nghi về mức độ tin cậy của nội dung trên Wiki. Tuy nhiên, những người sáng lập tin rằng trong một cộng đồng, số đông người tích cực luôn nhiều hơn những kẻ phá hoại và thực tế đã chứng minh điều này. Hơn nữa, Wiki có công cụ hỗ trợ những người tích cực dễ dàng kiểm soát các thay đổi từng phần của một nội dung tới toàn bộ cấu trúc. Mọi thay đổi đều được ghi lại, so sánh và dễ dàng khôi phục những trạng thái trước. Những kẻ phá hoại có thể mất rất nhiều thời gian cho việc xóa hay sửa. Những người tích cực chỉ cần 1-2 phút là có thể khôi phục tốt nội dung trước đó.
Đôi khi, Wiki đi trước những bách khoa toàn thư hàng đầu nhờ tính mở và mềm dẻo. Từ khóa "copyleft" (một cách chơi chữ đối nghĩa với "copy right" - bản quyền) là một ví dụ. Với từ khóa này, người duyệt web có thể thấy tại wikipedia.org một định nghĩa được trau chuốt, chỉnh sửa đến hơn 300 lần, bắt đầu từ 8/2001 và lần chỉnh sửa mới nhất là 25/2/2005 và vô số thông tin liên quan, đường liên kết hữu ích. Nhưng tại những bách khoa toàn thư trực tuyến nổi tiếng do giới chuyên gia biên soạn như Encarta (encarta.msn.com) hay Britannica (britannica.com) người ta không thấy một lời giải thích nào.
Hiện wikipedia.org phát triển đến mức sự đóng góp kể cả về tài chính và sức lực của Hiệp hội Wikipedia và cộng đồng chưa đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng. Trang này đang hoạt động trên 50 máy chủ và số server có thể sẽ phải tăng lên 100 hoặc 200 trong thời gian tới. Tại cuộc họp giữa các thành viên trong Hiệp hội Wikipedia vào cuối tuần trước, ông Jimmy Wales, Chủ tịch Hiệp hội, đã phải ra lời kêu gọi: "Chúng tôi cần sự hỗ trợ của các bạn. Cứ sau 3 tháng, mức độ phát triển của trang web tăng gấp đôi và đòi hỏi một khối lượng công việc khổng lồ về kỹ thuật".
Từ gần một tháng nay, Google đã có tiếp xúc với Wikipedia, đề nghị hỗ trợ việc đặt dữ liệu của website này trên các máy chủ của Google. Tuy nhiên, hai bên vẫn đang trong quá trình thảo luận.
(Theo Lao Động)