Dịch giả Nguyễn Trung Đức.

Lao động dịch thuật và nghiên cứu với Nguyễn Trung Đức đã trở thành phương thế hành đạo, thành mục đích của đời anh. Trăn trở với từng con chữ, dịch trong niềm cảm hứng, Nguyễn Trung Đức đã thực sự đồng sáng tạo khi chuyển ngữ các tác phẩm của những bậc thầy tiểu thuyết Mỹ La tinh như Alejo Carpentier, Marquez của những nhà thơ và nhà tiểu luận vĩ đại như Octavio Paz và Luis Borges. Những người bạn của Nguyễn Trung Đức đã đều biết anh làm việc như thế nào: Cặm cụi, lặng lẽ, tỉ mỉ nhưng đầy cảm hứng, cứ như anh đang có những giấc mơ cùng với những tác phẩm, những nhân vật mà anh đang chuyển ngữ ra tiếng Việt. Bao giờ anh cũng sùng kính trước văn học như trước ngôi đền thiêng và dị ứng với bất cứ sự dối trá nào, dù là trong đời sống hay trên trang viết. Anh cũng đã từng là phóng viên chiến trường của Thông tấn xã Việt Nam, từng xông xáo ở những điểm chiến sự ác liệt nhất của khu Bốn và Bắc Trường Sơn.
Anh mất vào lúc 7h30 phút sáng mùng 2 Tết dương lịch. Điều đau đớn nhất với những người bạn của anh, là nhìn thấy anh từ từ rời xa chúng tôi, rời xa gia đình từng ngày một mà không biết làm gì để giữ anh lại. Tất cả những người thân của anh đã bất lực, một khi y học đã bất lực. Chỉ còn một niềm an ủi vu vơ là anh đã cập bờ thế kỷ 21. Tuyển tập Borges, tác phẩm cuối cùng mà anh tuyển dịch, giới thiệu, công trình đã chiếm trọn vẹn của anh ba năm cuối cuộc đời đang lên những khuôn chữ cuối cùng. Nhưng Nguyễn Trung Đức đã không kịp thấy mặt đứa con tinh thần mà anh yêu thương ấy, dù bạn anh đã chạy đua với thời gian để in nhanh nhất tác phẩm này.
Anh không phải là người sáng tác, nhưng những gì anh đã làm được cho văn học Việt Nam hiện đại trên con đường hội nhập với văn học thế giới có thể khiến cho bất cứ người sáng tác nào cũng phải nghiêng mình cảm phục. Với thời gian và những đóng góp của anh đã và sẽ còn được những người làm văn học ở Việt Nam và không chỉ ở Việt Nam đánh giá một cách xác đáng.
Thanh Thảo, Thanh Niên, 3/1.