Nhắc đến nghề chuyên viên xuất nhập khẩu, nhiều người cho rằng công việc này chỉ liên quan đến giấy tờ. Thực tế, theo bà Nguyễn Thanh Mai, Trưởng phòng xuất nhập khẩu Vinatrain, nhân viên xuất nhập khẩu là cầu nối giữa các doanh nghiệp, góp phần cho hoạt động lưu thông hàng hóa quốc tế và nội địa trơn tru. Theo đó, chuyên viên xuất nhập khẩu phải thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau: như đàm phán, làm việc với nhà cung ứng chứ không chỉ xử lý chứng từ.
Nhận định về tiềm năng của ngành xuất nhập khẩu, bà Thanh Mai cho rằng, bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng giúp Việt Nam tăng cường hợp tác thương mại với nhiều quốc gia hơn và trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Nhiều ngành hàng có thế mạnh của Việt Nam tiếp tục ghi dấu ấn khi liên tục giữ vị trí nhóm đầu trong kim ngạch xuất khẩu của thế giới. Trong tương lai, khi kinh tế toàn cầu phục hồi và phát triển, việc xuất nhập khẩu giao thương hàng hóa giữa Việt Nam và thế giới sẽ còn nhiều động lực để tăng trưởng.

Mỗi vị trí nhân viên xuất nhập khẩu đòi hỏi nghiệp vụ khác nhau.
Mặt khác, ngành xuất nhập khẩu còn mang lại nhiều cơ hội làm việc trong hầu hết ngành kinh tế hiện nay. Vì vậy, theo bà Mai, nhân viên xuất nhập khẩu hiện đại ngoài thông thạo nghiệp vụ còn phải có tư duy, tầm nhìn cho sự cải cách và xúc tiến thương mại, có khả năng đánh giá yếu tố rủi ro và pháp lý khi thực hiện giao dịch thương mại quốc tế. Song song, nhân sự cần cập nhật những thông tin đổi mới của quy trình xuất nhập khẩu không chỉ hải quan trong nước mà còn trên thế giới.
"Để lọt vào mắt xanh của nhà tuyển dụng, dù bạn là sinh viên hay người đi làm cũng cần có kiến thức thực tiễn, kỹ năng chuyên nghiệp. Doanh nghiệp sẽ chọn ứng viên biết chủ động tự trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết cho công việc", Trưởng phòng Vinatrain nhấn mạnh.
Là một trong những doanh nghiệp gắn bó với lĩnh vực xuất nhập khẩu trong nhiều năm, bên cạnh dịch vụ hỗ trợ tư vấn các thủ tục, dịch vụ liên quan tới xuất nhập khẩu thì Vinatrain thường xuyên có những hội thảo tư vấn dành cho các bạn trẻ đang có nhu cầu làm việc trong lĩnh vực này.

Một buổi talkshow của Vinatrain về công việc xuất nhập khẩu.
Những buổi talkshow ngắn của đơn vị giúp các bạn trẻ có định hướng ngay từ việc đi thực tập, viết CV xin việc, biết những vị trí công việc và kiến thức, nghiệp vụ cần có ở các vị trí khác nhau để có lộ trình học tập phù hợp. Bên cạnh đó là những chia sẻ những khó khăn và thử thách mà các bạn sẽ phải vượt qua khi làm về xuất nhập khẩu.
Khi trở thành một chuyên viên xuất nhập khẩu, bạn có thể cân nhắc nhiều vị trí việc làm trong ngành, như nhân viên mua hàng, nhân viên sales xuất nhập khẩu, nhân viên chứng từ...
Nhân viên mua hàng (Purchasing Official). Làm việc với nhà cung cấp, phân tích báo giá nhận được, dự toán các chi phí nhập khẩu (phí vận tải, thuế nhập khẩu...) ; soạn thảo hợp đồng ngoại thương (Purchase Order); chuẩn bị các chứng từ thanh toán ( mở L/C, chuyển tiền); thực hiện các công việc cần thiết về vận tải (liên hệ Forwarder).
Nhân viên sales xuất nhập khẩu. Công việc của một nhân viên sales tương tự như sales nội địa nhưng phải tìm kiếm và giao dịch với khách hàng nước ngoài. Ngoài ra, phải thực hiện các công việc để xuất khẩu hàng như (thuê vận tải, mở TK xuất khẩu, xin C/O.... )
Nhân viên chứng từ. Các nhân viên chứng từ có thể làm việc trong bộ phận chứng từ thuộc phòng xuất nhập khẩu của một công ty lớn (chỉ chịu trách nhiệm soạn thảo chứng từ xuất nhập khẩu). Đa số nhân viên chứng từ làm việc trong các công ty forwarder (giao nhận vận tải), các công ty dịch vụ khai báo hải quan (chịu trách nhiệm chuẩn bị mọi chứng từ liên quan đến việc thông quan để nhân viên khác đi làm việc với hải quan).
Nhân viên hiện trường. Nhân sự trực tiếp đi đến các kho bãi, cảng hàng không, cảng biển để làm các thủ tục thông quan và nhận hàng từ các công ty vận tải. Nhân viên hiện trường thường làm việc nhiều nhất cho các công ty forwarder, các công ty dịch vụ khai báo hải quan.
Nhân viên phòng thanh toán quốc tế tại ngân hàng. Nhân sự cần có kiến thức trong mảng thanh toán quốc tế, hiểu các quy định, chuẩn mực trong thanh toán quốc tế giữa các ngân hàng, giữa ngân hàng và khách hàng.
(Nguồn và ảnh: Vinatrain)