Sáng 1/6, tại cuộc họp báo ở Hà Nội, Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết ngày 3/6, Bộ sẽ công bố thành tựu này, đồng thời cấp phép lưu hành vaccine. Tên thương mại của vaccine là NAVET-ASFVAC, do Công ty Cổ phần Thuốc thú y Trung ương (Navetco) sản xuất.
Thứ trưởng Tiến đánh giá việc Việt Nam sản xuất thành công vaccine thương mại phòng dịch tả lợn châu Phi là "sự kiện lịch sử". Xuất hiện lần đầu tại châu Phi năm 1921, dịch gây tỷ lệ chết 100% trên đàn lợn. Đã có hơn 4.000 công trình nghiên cứu liên quan đến virus dịch tả và phát triển vaccine của các nhà khoa học được công bố, tuy nhiên chưa có vaccine thương mại phòng dịch.
Thứ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến. Ảnh: Phạm Chiểu
Việt Nam bắt đầu nghiên cứu sản xuất vaccine dịch tả lợn châu Phi từ tháng 2/2020 với sự phối hợp của các chuyên gia Mỹ. 5 tháng sau, Bộ chỉ đạo nhập khẩu chủng giống virus dịch tả lợn nhược độc cắt gen từ Mỹ dùng để nghiên cứu, sản xuất vaccine phòng, chống bệnh dịch.
Theo Navetco, sau 5 lần thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, vaccine có khả năng bảo hộ 100% số lợn được tiêm và trong điều kiện sản xuất đã bảo hộ được trên 80% số lợn với thời gian miễn dịch 6 tháng sau tiêm phòng.
Bộ Nông nghiệp đã thành lập các Hội đồng khoa học cấp cơ sở, cấp bộ và tổ chức hàng chục cuộc họp với sự tham dự của nhiều nhà khoa học hàng đầu Việt Nam để đánh giá vaccine. Kết quả nghiên cứu, sản xuất vaccine đều được công bố trên các tạp chí khoa học uy tín của thế giới. Tháng 5/2022, trong thư gửi Cục Thú y Việt Nam, Viện nghiên cứu Nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ xác nhận vaccine NAVET-ASFVAC đảm bảo "an toàn, hiệu lực".
Do đây là vaccine mới, để có thêm dữ liệu khoa học về an toàn và hiệu quả phòng bệnh, trước mắt vaccine NAVET-ASFVAC sẽ được bán ở diện hẹp với khoảng 600.000 liều để tiêm phòng cho lợn 8-10 tuần tuổi. Sau khi có báo cáo đánh giá kết quả sử dụng vaccine ở giai đoạn 1, Cục Thú y sẽ báo cáo Bộ Nông nghiệp chỉ đạo cho sử dụng trên toàn quốc.
Ông Trần Xuân Hạnh, Phó tổng giám đốc Navetco, cho biết dự kiến giá vaccine dịch tả lợn châu Phi là 34.000-36.000 đồng/liều, tương đương vaccine phòng bệnh tai xanh. Hiện phía Navetco đã nhận được lời đề nghị chuyển giao cho Dominica vì nước này đang có dịch.
Dịch tả lợn châu Phi bùng phát ở Việt Nam vào năm 2019, sau 7 tháng lan ra 63 tỉnh, thành phố. Thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, riêng năm 2021, dịch đã xảy ra tại 3.154 xã của 60 tỉnh, thành phố, buộc tiêu hủy 288.660 con lợn, cao gấp hơn 3,2 lần so với năm 2020. Bệnh dịch gây tổn thất hơn 30.000 tỷ đồng, ảnh hưởng lớn sinh kế của 3,5 triệu hộ chăn nuôi, hàng trăm doanh nghiệp, tác động trực tiếp đến chỉ số CPI và xuất khẩu.
Phạm Chiểu