Digital twin là quá trình mà một thực thể trong thế giới vật lý được thể hiện bằng một bản sao trong thế giới ảo. Bản chính và bản sao trao đổi thông tin hai chiều liên tục, qua đó, thực thể vật lý được giám sát, phân tích, tối ưu hóa và có thể dự báo thực tại và tương lai.
Được đưa vào thực tế sử dụng tại một số cường quốc số như Hàn Quốc, Trung Quốc, Mỹ nhưng trên thế giới và tại Việt Nam, digital twin vẫn là một công nghệ mới mẻ.
Ứng dụng thành phố thông minh
TS Trịnh Đình Hoàn, Giám đốc Sản phẩm, Trung tâm Không gian mạng Viettel (Viettel Cyberspace) cho biết, Viettel đang phát triển digital twin cho thành phố thông minh. Theo định hướng, bản sao xã hội số (social digital twin) sẽ được xây dựng để làm nền tảng cho vũ trụ ảo trong tương lai, mà ở đó, chủ quyền quốc gia và phát luật được thực thi.
Digital twin tích hợp các chuyên ngành, lĩnh vực khác nhau vào chung một nền tảng quản lý. Ảnh: Viettel
Theo đại diện Viettel Cyberspace, xét về từng ngành, lĩnh vực thì chuyển đổi số là theo chiều dọc, do đó tính liên thông, kết nối sẽ khó khăn. Tuy nhiên, xét về địa lý và dòng chảy xã hội thì tính liên thông liên kết giữa các ngành, lĩnh vực rất mạnh. "Digital twin tích hợp tất cả các chuyên ngành, lĩnh vực khác nhau vào chung một nền tảng quản lý", vị này cho biết.
Ông lấy ví dụ, một khu phố có hệ thống ngầm, giao thông, năng lượng, đất đai, các tòa nhà, các trụ sở cơ quan cung cấp dịch vụ công, dân cư, môi trường sống (nước, không khí), hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội. Trong mỗi tòa nhà lại có các yếu tố như điện nước, rác thải... được ảo hóa để quản lý.
"Digital twin hướng đến một thành phố phát triển bền vững, quản lý tốt không gian, tối ưu hóa quá trình vận hành", TS Hoàn giải thích.
Cũng theo TS Hoàn, bản sao xã hội số được phát triển thành công sẽ tạo ra một cuộc cách mạng. Đây sẽ là một dạng vũ trụ ảo (Metaverse) được xây dựng dựa trên thế giới thực, với hàng triệu người dùng cùng lúc, mở ra nhiều không gian việc làm mới, lực lượng lao động mới.
"Nền tảng này sẽ phân tích dữ liệu ở dạng vĩ mô, thay đổi cách nhìn nhận và hỗ trợ ra quyết định, quyết sách dựa trên số liệu và cơ sở khoa học rõ ràng, không cảm tính. Đặc biệt những chính sách lớn, có tác động sâu rộng thì càng thấy rõ vai trò", đại diện Viettel chia sẻ.
Thành phố thông minh là một ứng dụng của digital twin. Ảnh: Viettel
Bài toán nhân sự
Digital twin liên quan nhiều lĩnh vực khác nhau như công nghệ thông tin địa không gian, AI, dữ liệu lớn (Big Data), blockchain, tính toán mô phỏng, thiết kế và vận hành hệ thống lớn, an ninh mạng... Đội ngũ phát triển phải có nền tảng vững từ các cấu phần mới ứng dụng được vào một thành phố với nhiều khía cạnh, ngành nghề. Do đó, bài toán hàng đầu đối với digital twin là yếu tố nhân sự, với yêu cầu chuyên môn tốt, khả năng thích nghi và đặc biệt là làm việc nhóm.
Tháng 5 vừa qua, dự án đi vào giai đoạn đầu với 3 nhân sự. Trong 3 tuần, các chuyên gia Gen Z của Viettel đã hoàn thành bản mẫu digital twin "Make in Vietnam" cho một thành phố lớn, gây ấn tượng với đội ngũ lãnh đạo của thành phố này.
Hiện 80% lực lượng tham gia dự án digital twin của Viettel là các nhân sự trẻ thuộc Gen Z. "Các kỹ sư trẻ này có trình chuyên môn cao, thích ứng nhanh và có động lực, khát vọng lớn trong chinh phục đỉnh cao, một dự án mang tầm quốc gia", đại diện Viettel cho biết.
Theo ông Nguyễn Đình Chiến, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel), trong phát triển, ứng dụng công nghệ, Viettel xác định phải làm chủ được trên 80% và quan trọng nhất là bám sát thị trường.
Là chuyên gia nghiên cứu về Toán ứng dụng, Big Data, AI trở về từ Pháp, TS Hoàn đánh giá Viettel là nơi phù hợp để nghiên cứu dự án này. "Digital twin là sự tổng hòa của các công nghệ như Internet vạn vật (IoT), Big Data và AI. Viettel hiện đều làm chủ các công nghệ này, đặc biệt là AI, linh hồn của digital twin, đồng thời có lực lượng nhân sự ICT chất lượng cao ở nhiều lĩnh vực", TS Hòa cho biết.
Hệ sinh thái AI của Viettel hiện bao gồm 6 dòng sản phẩm chính: Nền tảng robot thông minh; Nền tảng trợ lý ảo; Nền tảng giám sát không gian mạng; Nền tảng Tổng hợp và phân tích dữ liệu; Nền tảng AI và Nền tảng Bản sao số.
Hồi tháng 6, Viettel ký kết với NVIDIA, tập đoàn cung cấp phần cứng, nền tảng về AI lớn nhất thế giới, đẩy nhanh tốc độ nghiên cứu, ứng dụng AI. Theo ông Keith Strier, Phó Chủ tịch Sáng kiến AI Toàn cầu của NVIDIA, hai bên sẽ hợp tác triển khai các hoạt động đảm bảo đủ nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng máy tính cần thiết để đưa Việt Nam trở thành một Quốc gia AI.
Hòa Nguyễn